Studia Oecumenica

Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu

2024-03-05T14:01:10+00:00

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja istotnych aspektów aktualnej debaty na temat rewizji i kodyfikacji kanonów w Kościele prawosławnym. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku zwrócono uwagę na problemy w stosowaniu dawnych kanonów w życiu dzisiejszego Kościoła prawosławnego. Następnie ukazano wysuwane propozycje i podejmowane we współczesnym prawosławiu próby kodyfikacji kanonów. W trzeciej zaprezentowano poglądy współczesnych teologów i kanonistów prawosławnych na temat potrzeby i możliwości realizacji tego przedsięwzięcia. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Z przeprowadzonych badań m.in. wynika, że propozycja rewizji i kodyfikacji świętych kanonów nie jest w sposób jednolity postrzegana przez teologów i kanonistów prawosławnych. W podejściu do tej kwestii można odnotować dwa przeciwstawne stanowiska: zwolenników i przeciwników. Ostatecznie stwierdzono, że właściwym forum dla wypracowania wspólnego stanowiska w badanej sprawie jest sobór całego prawosławia.

Diaspora prawosławna jako problem kanoniczny i próby jego uregulowania

2024-03-05T14:01:22+00:00

W artykule została ukazana ewolucja pojmowania wrażenia „diaspora” zawarta w Piśmie Starego Testamentu i Nowego Testamentu. Główny akcent został położony jednak na pojawienie się i kształtowanie diaspory jako jednego ze współczesnych problemów Kościoła prawosławnego. Zagadnienie diaspory prawosławnej pojawia się wraz z masową emigracją ludności z krajów o tradycji prawosławnej na zachód Europy, do Ameryki i Australii. Powstawanie wspólnot prawosławnych w tych krajach spowodowało mnogość jurysdykcji i dużą liczbę biskupów pochodzących z różnych Kościołów prawosławnych działających na tym samym terytorium. Takie funkcjonowanie pozostaje sprzeczne z tradycją kanoniczną wskazującą by w jednym mieście był jeden biskup (I,8) . Problem stał się zagadnieniem, które było obiektem dyskusji w procesie przygotowawczym do Soboru Kościoła Prawosławnego. Rozbieżności w postrzeganiu rozwiązania tego problemu powstają pomiędzy Patriarchatem ekumenicznym wspieranym przez Kościoły o tradycji greckiej i pozostałymi lokalnymi Kościołami prawosławnymi. Sobór na Krecie w 2016 r. przyjął dokument w którym kwestia diaspory została rozwiązana tymczasowo w sposób kompromisowy: zostały powołane Zgromadzenia Biskupów, które są platformą współpracy poszczególnych Kościołów autokefalicznych w diasporze. Takie rozwiązanie nie znajduje jednak właściwego uzasadnienia kanonicznego. Definitywne rozwiązanie problemu pozostaje sprawą otwartą.

Orthodoxy and interreligious dialogue

2024-03-05T14:01:17+00:00

Dialog międzyreligijny zajmuje bardzo ważne miejsce w niemal wszystkich spotkaniach, niezależnie od poruszanego tematu. Mając swoją konkretną dynamikę, ta teologiczna problematyka idzie w parze z ogólnym duchowym rozwojem różnych społeczności i ich aktualnymi potrzebami. Chociaż dialog międzyreligijny ma długą historię, współcześnie rozwinął się w związku z kwestiami przemocy i konfliktami między narodami. Ponieważ religia zajmuje istotne miejsce w życiu społeczności ludzkich na całym świecie, konieczną rzeczą staje się promowanie dialogu z ludźmi innych wyznań i ideologii. Dlatego przedstawiciele Kościoła prawosławnego uczestniczą w wielu spotkaniach mających na celu promowanie i podtrzymywanie dialogu międzyreligijnego, wnosząc weń swoje doświadczenie teologiczne, oparte na Piśmie Świętym i Świętej Tradycji. Z prawosławnego punktu widzenia wolność jest największym darem, jaki Bóg dał człowiekowi, a wolny świat nie może istnieć bez miłości między ludźmi. Miłość ta ma swój fundament i cel w Trójcy Świętej.

Ecumenical defense of freedom of conscience in moral matters on the example of the Manhattan Declaration

2024-03-05T14:00:58+00:00

Artykuł podejmuje analizę Deklaracji Manhattańskiej przez pryzmat obrony prawa do wolności sumienia i wyrażania opinii wynikających z tej wolności. Przeanalizowane zostaną kolejno trzy grupy zagadnień, co do których konieczne jest wspólne chrześcijańskie (a więc ekumeniczne) wyrażanie opinii w kwestiach moralnych. Są to: świętość i nienaruszalność życia ludzkiego, chrześcijańskie rozumienie małżeństwa i rodziny oraz wolność religijna jako fundamentalny wyraz wolności sumienia.

Ochrona życia dzieci nienarodzonych w nauczaniu Kościołów katolickiego i luterańskiego

2024-03-05T14:01:35+00:00

Artykuł dotyczy problematyki obrony życia nienarodzonych w nauczaniu Kościołów katolickiego i luterańskiego. Niniejsza refleksja została podjęta w związków z przypadającą w 2023 roku 30. rocznicą wprowadzenia w Polsce Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Kościół katolicki i Kościół ewangelicko-augsburski na różny sposób wyrażają troskę o los dzieci poczętych zagrożonych aborcją. Każdy z nich podejmuje wysiłek teologiczny tak dla uzasadnienia, jak również dla obrony wartości i godności życia ludzkiego. Chodzi jednak o to, by w ramach dialogu ekumenicznego podjąć wspólne działania promujące cywilizację życia. Ze wszystkich inicjatyw, modlitwa powinna być na pierwszym miejscu. Następnie z niej mogą wynikać inne, pożądane działania. Istotny jest duszpasterski przekaz treści, które trafiają do wiernych obu Kościołów. Mają one prowadzić do akceptacji tego, co służy życiu, i odrzucenia wszelkich form zakłamania prawdy o godności ludzkiej osoby, o wartości życia, o poszanowaniu prawa do życia. Tego rodzaju wysiłek już został podjęty, ale wciąż wydaje się być niewystarczający w obliczu ataków na życie dzieci nienarodzonych ze strony środowisk proaborcyjnych.

A mirror of global Lutheranism: Thirteenth General Assembly of the Lutheran World Federation

2024-03-05T14:01:03+00:00

Światowa Federacja Luterańska (LWF) jest ogólnoświatową organizacją zrzeszającą Kościoły tradycji luterańskiej. Mając globalny zasięg, Federacja odzwierciedla różne procesy i tendencje, w tym sekularyzm w świecie zachodnim, synkretyzm teologiczny i kulturowy w wielu krajach spoza przestrzeni euroatlantyckiej, konflikty międzyreligijne i etniczne oraz dynamiczny rozwój wielu Kościołów w Afryce i Azji. Ostatnie Zgromadzenie Ogólne LWF, które odbyło się w Krakowie we wrześniu 2023 r., było szczególną okazją do zaobserwowania, jak luteranizm, postrzegany jako wyznanie chrześcijańskie, funkcjonuje w różnych kontekstach społecznych, politycznych, geograficznych i kulturowych oraz jak Kościoły luterańskie są narzędziem globalnej jedności, nawet pomimo wewnętrznych konfliktów, zwłaszcza z powodu problemów etycznych. Artykuł omawia najważniejsze tematy Zgromadzenia, rozpatrując je w świetle zakładanej globalizacji luteranizmu. Ma również na celu opisanie głównych procesów zachodzących w globalnym luteranizmie, które znalazły odzwierciedlenie w pracach Zgromadzenia. Pokazuje także globalne zaangażowanie Federacji, biorąc pod uwagę konkretny przykład jej udziału w ruchu sprawiedliwości podatkowej.

[Rec.] Frank C. Senn (red.), Protestant Spiritual Traditions, t. 1–2, Eugene: Cascade Books 2020, t. 1: XIII + 281 s., ISBN 978-1725256866; t. 2: VIII + 272 s., ISBN 978-1532698293

2024-03-05T14:01:12+00:00

[Rec.] Jacek Froniewski, Teologia sakramentu namaszczenia chorych. Historia – Systematyka – Ekumenia (seria: Rozprawy naukowe 107), Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu 2022, 513 s., ISBN 978-83-66545-51-9

2024-02-08T08:29:27+00:00

Humanizm konfucjański. Zarys problematyki

2024-03-05T14:01:30+00:00

Artykuł przedstawia istotne elementy wizji humanistycznej w świetle założeń filozofii konfucjańskiej. Autor wielokrotnie odwołuje się do Dialogów Konfucjusza oraz do wypowiedzi jego najważniejszych spadkobierców – Mencjusza i Xunzi, jak również do współczesnej literatury przedmiotu. W tekście najpierw uwaga koncentruje się na rozumieniu wspólnej wszystkim ludziom samej natury ludzkiej, którą konfucjaniści różnie oceniali – jako dobrą lub złą, ale zawsze podległą formacji i doskonaleniu. Właśnie człowiek moralnie doskonały (junzi), charakteryzujący się zwłaszcza cnotami dobroczynności i miłości, zasługuje na miano osoby. W odróżnieniu od tradycji zachodniej konfucjanizm widzi ludzką podmiotowość i wartość nie tyle w racjonalności, ile w dojrzałości moralnej, wyrażającej się w autentycznej życzliwości i spolegliwości. Ten akcent z kolei pozwala dostrzec nieodzowny społeczny wymiar człowieczeństwa, który ujawnia się i kształtuje przede wszystkim w rodzinie, a następnie oddziałuje na całe społeczeństwo. W końcu artykuł wyjaśnia wspólne pochodzenie i współzależność człowieka, świata (wszechświata) i nieba. Ponieważ filozofia ta nie odwołuje się do nadprzyrodzoności czy do Boga, ani nie posiada żadnego mitu o stworzeniu, cała jej wizja humanistyczna jawi się jako świecka, jakkolwiek, przynamniej według niektórych autorów, niepozbawiona całkowicie swoiście rozumianego wymiaru transcendentnego.

Chrystologia na Filipinach

2024-03-05T14:01:00+00:00

Filipiny w religijnej mozaice Azji stanowią pewien wyjątek: są krajem, gdzie większość obywateli jest katolikami. Jest to kraj podbity najpierw przez Hiszpanów, następnie przez Amerykę. Rażące różnice społeczne wywarły także znamię na duchowości Filipińczyków. Chrystologia na Filipinach kształtuje się pod wpływem kultu Dzieciątka Jezus (Santo Niño), Cierpiącego Chrystusa „Czarnego Nazarejczyka”, obrzędów Wielkiego Tygodnia, w którym wyśpiewywany jest epicki utwór Pasyon Pilapil, co utrwala – zdaniem wielu teologów – postawę bierności i cierpiętnictwa. Z drugiej strony teologowie uprawiają specyficznie filipiński nurt teologii wyzwolenia – „teologii walki” odwołując się do przesłanek Biblijnych w Starym Testamencie jak i w Nauczaniu Pana Jezusa. Równowaga między tymi dwoma nurtami jest dużym i inspirującym wyzwaniem chrystologii.

Psychosocial determinants of religious/denominational conversion: a person–environment fit perspective

2024-03-05T14:01:24+00:00

Konwersja religijna lub wyznaniowa jest złożonym procesem, który obejmuje różne czynniki psychospołeczne. Jednym z podejść teoretycznych, które mogą zostać wykorzystane do zrozumienia determinantów konwersji religijnej, jest model dopasowania osoba – środowisko. W niniejszym opracowaniu zbadano rolę czynników osobistych i społeczno-kulturowych, które odgrywają istotną rolę w procesach konwersji w perspektywie dopasowania osoba – środowisko. Analiza wykazała, że jednostki są bardziej skłonne do przejścia na nową religię lub wyznanie, gdy dostrzegają dobre dopasowanie między swoimi cechami osobistymi i społeczno-kulturowymi a cechami środowiska religijnego lub wyznaniowego. Czynniki osobiste, które mogą wpływać na decyzję o konwersji, obejmują: cechy osobowości, wartości, przekonania i style myślenia, natomiast wśród czynników społeczno-kulturowych można wymienić: socjalizację, normy i standardy rodzinne i kulturowe oraz procesy integracji społecznej. Ponadto obie kategorie czynników oddziałują na siebie w procesie konwersji, wpływając w różnym stopniu na potencjalne decyzje o konwersji. Kiedy przekonania religijne, wartości i normy jednostki są zgodne z przekonaniami, wartościami i normami nowo poznanej grupy, jest bardziej prawdopodobne, że będzie ona identyfikować się z celami i misją grupy.

Minorías étnicas religiosas en la Europa de las naciones [I]

2024-03-05T14:01:07+00:00

Esta ponencia versará sobre las diversas minorías étnicas y religiosas que existen, sobre todo, en Europa central y oriental. Para empezar, buscaremos definir las nociones de etnia y minoría. Luego, haremos una breve presentación histórica de los grupos minoritarios religiosos arraigados en los países europeos. A continuación, trataremos la cuestión del derecho a existir de estas minorías y la protección que brinda el derecho europeo e internacional, teniendo en cuenta las implicaciones de los nuevos flujos migratorios provocados por determinados factores transitorios o circunstanciales como pueden ser las crisis económicas o los conflictos bélicos, que hacen que se dé una mezcla multireligiosa, multiétnica y multicultural donde tienen que convivir entre sí varios grupos religiosos, y a la que están obligados los Estados miembros a proteger y a cobijar. Finalizaremos con una serie pistas en torno a los problemas y a los desafíos que presenta un multiculturalismo no plenamente integrado en los valores y en el estilo de vida europeos y su repercusión en el futuro modelo de convivencia europea, en la que está en juego, quizás, la existencia misma de la Unión Europea.

Kościół i sport w nauczaniu papieża Franciszka

2024-03-05T14:01:38+00:00

Celem artykułu jest ukazanie nauczenia papieża Franciszka na temat sportu i potrzeby aktywnej obecności Kościoła na jego gruncie. Inspiracją do podjęcia problematyki był papieski dokument zatytułowany „Giving the best of yourself. A Document on the Christian perspective on sport and the human person”, ale także inne wypowiedzi i stanowiska Franciszka na temat odpowiedzialności Kościoła za sport. Praca ma charakter przeglądowo-teoretyczny, w której położony jest nacisk na refleksję i wydobycie istoty nauczania papieża na temat sportu przez wykorzystanie danych zastanych. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Kościół chce ponosić odpowiedzialność za sport, który jest fenomenem globalnym, mającym liczne walory, mogące być wykorzystane do pełnego i harmonijnego rozwoju jego uczestników w wymiarze sprawnościowo-zdrowotnym, społeczno-kulturowym oraz etyczno-duchowym. Dobrze zorganizowany sport może być drogą realizacji najwyższych wartości humanistycznych i personalistycznych, ale także osiągnięcia świętości. Kościół przez swoich duszpasterzy i swoje instytucje uczestniczy we wszystkich jego wymiarach i na wszystkich etapach rozwoju, zarówno w budowaniu zaplecza teoretycznego, uzasadnienia jego sensu z filozoficznej i teologicznej perspektywy, jak i w praktyce społecznej.

The aim of the article is to show the teaching of Pope Francis on sport and the need for the active presence of the Church in its area. The inspiration to take up the issue was the papal document entitled „Giving the best of yourself. A Document on the Christian perspective on sport and the human person”, but also other statements and positions of Francis on the Church's responsibility for sport. The work is of a theoretical and review character, in which emphasis is placed on reflection and extraction of the essence of the Pope's teaching on sport by using existing data. The analyzes carried out show that the Church wants to be responsible for sport, which is a global phenomenon with numerous values that can be used for the full and harmonious development of its participants in terms of fitness and health, socio-cultural and ethical and spiritual. Well-organized sport can be a way to realize the highest humanistic and personalistic values, but also to achieve holiness. The Church, through its pastors and its institutions, participates in all its dimensions and at all stages of development, both in building a theoretical background, justifying its meaning from a philosophical and theological perspective, and in social practice.

“Diventare cristiani maturi”. Le linee guida della catechesi con gli adulti per Arcidiocesi di Praga

2024-03-05T14:00:52+00:00

Artykuł przedstawia podstawowe wytyczne, które mogą być punktem wyjścia w chrześcijańskiej formacji dorosłych. Założenia te zostały sformułowane na podstawie doświadczenia i wiedzy teoretycznej autora, który przez długi czas pracuje w archidiecezji praskiej w obszarze duszpasterstwa dorosłych. Praktyka duszpasterska Kościoła w Republice Czeskiej jest złożona. Przemiany zachodzące w tym społeczeństwie mają charakter wielokierunkowej transformacji religijności pod wpływem silnych trendów sekularyzmu. Oprócz tego istnieje wiele uprzedzeń i stereotypów wobec Kościoła. Z tego powodu logicznym i pierwszym ważnym punktem wytycznych jest metodologiczna praca Kościoła w celu przezwyciężenia stereotypów i uprzedzeń. Praktyka duszpasterska Kościoła domaga się zwrócenia uwagi na formację ad intra tzn. formację stałą dorosłych chrześcijan, w szczególności zaangażowanych w proces katechizacji dorosłych, ponieważ prawdziwa i owocna ewangelizacja ma sens tylko wówczas, gdy najpierw Kościół sam będzie ewangelizowany i odnawiany. Ewangelizacja w szerokim znaczeniu może być rozumiana jako cała działalność Kościoła, dlatego trzecim omawianym punktem jest formacja ad extra.

Dr hab. Adam Bieniek (1969-2015) – życie i dzieło. Związki krakowskiego arabisty z Opolszczyzną

2024-03-05T14:01:19+00:00

Adam Bieniek urodzony w Nysie wychował się w Goświnowicach. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Nysie. Swoją karierę naukową związał z Krakowem. Tam w Instytucie Filologii Orientalnej uzyskał magisterium (1994), doktorat (1998), a następnie habilitację (2006). Zmarł w Krakowie w 2015 r. Pozostawił po sobie wiele ciekawych dzieł. Okazał się prawdziwym pasjonatem Bliskiego Wschodu, arabistą, poliglotą i erudytą. Jego podstawowe pole badawcze dotyczyło XIII – wiecznego encyklopedysty Al-Qazwīnīego, historii Damaszku zwłaszcza w okresie wypraw krzyżowych, relacji chrześcijan z światem islamskim. Praca bazuje przede wszystkim na materiale źródłowym znajdującym się w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W niniejszym artykule opisuję życie i dzieło naukowe jak i dydaktyczne krakowskiego uczonego. Badając świat kultury arabskiej i islamskiej, proces przyswajania myśli antycznej przez świat islamu, Bieniek zajmował się także prawem szariatu. Chcę wskazać także na jego związki z Opolszczyzną.

Ecumenical impulses in the documents of the International Theological Commission

2024-03-05T14:00:55+00:00

Odkąd Kościół katolicki włączył się w prąd współczesnego ekumenizmu, jego zaangażowanie ekumeniczne stało się niezwykle ważne. Najważniejszych przejawów postawy ekumenicznej – oprócz ożywionego udziału w tym całej społeczności kościelnej – należy szukać przede wszystkim w instytucjach, które mają największy wpływ na kształtowanie nauczania Kościoła, wskazują perspektywy rozwoju i pobudzają do odpowiednich działań. Jedną z takich instytucji jest Międzynarodowa Komisja Teologiczna, która pomimo swojego charakteru pomocniczego reprezentuje kręgi teologiczne Kościoła katolickiego z całego świata, ma wielki potencjał naukowy i jest w stanie ukazać perspektywy wiary w kontekście szybko zmieniającego się i stale ewoluującego świata współczesnego. Budowanie jedności Kościoła jest niezwykle ważnym i trudnym zadaniem; dlatego interesujące i konieczne jest zbadanie inspiracji ekumenicznych zawartych w dokumentach tej Komisji. Trzeba więc zidentyfikować te impulsy, aby uzyskać całościowy obraz i poddać go ocenie.

Ecumenical animal studies

2024-03-05T14:01:05+00:00

Prezentowany tekst sytuuje się na styku teologii i filozofii, ze szczególnym uwzględnieniem badania relacji człowiek-zwierzę w ujęciu naukowym (human animal studies). Autor odwołuje się do nowej subdyscypliny badawczej, która zajmuje się miejscem zwierząt w chrześcijańskiej historii zbawienia. Założeniem badań jest uporządkowanie aparatu pojęciowego i krytyczna refleksja nad zasadnością stosowania terminów ekoteologia/teologia zwierząt oraz uzasadnienie ich ekumenicznego znaczenia.
W swoich badaniach autor przyjmuje policentryczne spojrzenie na świat (bio - zoo - anthropo -) uznając, że wszystkie istoty żywe posiadają wewnętrzną wartość i są cenne same w sobie, natomiast człowiek jest jednym z wielu równoprawnych elementów świata stworzonego.
Celem analiz jest określenie miejsca zwierząt w chrześcijańskiej teologii ekumenicznej. Zastosowano metodologię porównawczą w uchwyceniu refleksji ekoteologicznej podstawowych wyznań chrześcijańskich (katolicyzm, prawosławie, protestantyzm). Założono obiektywną i rzetelną refleksję nad stosunkiem tych wyznań do świata zwierząt, zwłaszcza wobec stale powracającej myśli antagonizującej te wyznania. Tematyka opracowania wpisuje się w rozważania z zakresu ekoteologii, które prowadzone są głównie przez zachodnich uczonych w odniesieniu do teologii katolickiej i protestanckiej, rzadziej na Wschodzie.

Ekumenia na rozdrożu – ku jedności czy wspólnocie?

2024-03-05T14:00:50+00:00

W artykule podjęto problem uwarunkowań osłabienia ekumenicznego impetu, który można było zaobserwować w drugiej połowie XX w. i który doprowadził do postawienia na nowo kluczowego pytania o cel ekumenicznej drogi. Mimo złożoności i wielości problemów dzielących Kościoły uznano, że głównym powodem stagnacji są różnice w rozumieniu Kościoła. Swoistego rodzaju cezurą znaczącą rozejście się celów ekumenicznej drogi, zwłaszcza w relacjach katolicko-protestanckich, na których zasadniczo skoncentrowano uwagę, była deklaracja Dominus Iesus. Odtąd pojawiają się po protestanckiej stronie wypowiedzi wyraźnie dystansujące się od koncepcji widzialnej jedności i preferujące niejako alternatywny model wspólnoty Kościołów. W odpowiedzi na te głosy sformułowano argumenty za pozornym charakterem tak stawianej alternatywy. Urzeczywistnianie widzialnej jedności Kościoła może bowiem dokonać się wyłącznie „przez” i „we” wspólnocie różnych Kościołów, ponieważ sam Kościół jest zgromadzeniem (wspólnotą) wszystkich ludów i narodów w jednym ludzie Bożym.

Ekumeniczne aspekty słowiańskich koncepcji zjednoczeniowych w ujęciu Czesława Głombika

2024-03-05T14:01:33+00:00

Prof. Czesław Głombik (1935–2022), historyk filozofii z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zajmował się w swych badaniach filozofią krajów słowiańskich (przede wszystkim filozofią czeską i słowacką). W jego pracach na ten temat obecne były również zagadnienia ekumeniczne, m.in. dzieje husytyzmu oraz słowiańskie koncepcje zjednoczeniowe. Szczegółowo omawiał dwie z nich: (1) koncepcję wzajemności słowiańskiej Jana Kollára oraz (2) odnowioną w XIX w. tradycję cyrylo-metodiańską (Cyrillo-Methodian tradition). Głombik uważał, że w słowiańskich koncepcjach zjednoczeniowych występowały postawy, do których można nawiązywać we współczesnych działaniach ekumenicznych i integracyjnych (poznanie partnera, współudział w dobrach kultury, cierpliwość, stawianie drobnych i realistycznych celów). Niniejszy artykuł jest pierwszą próbą syntezy poglądów prof. Głombika na tematy ekumeniczne.

Określenie „doświadczenie Ducha” w rozumieniu Heriberta Mühlena

2024-03-05T14:01:28+00:00

Artykuł prezentuje interpretację pentekostalnego określenia „chrzest Duchem Świętym” przez Heriberta Mühlena, jednego z czołowych pneumatologów XX wieku i teologów katolickiego ruchu odnowy charyzmatycznej. Mühlen, łącząc „chrzest Duchem Świętym” z sakramentem chrztu i bierzmowania, kładzie mocny nacisk na doświadczenie chrztu Jezusa w Jordanie oraz na doświadczenie Pięćdziesiątnicy dla Kościoła. Jego zdaniem, każdy wierzący może i powinien czerpać moc do duchowego życia z obu tych wydarzeń. Mühlen wprowadza nowe pojęcie „odnowa ducha” rozumiane jako „doświadczenie Ducha” w miejsce terminu „chrzest Duchem Świętym”. „Odnowa ducha” jest procesem trwałym, a nie jednorazowym, a jego pentekostalność jest źródłem rozwoju Kościoła.

Uniwersalizm nadziei w teologii Wacława Hryniewicza

2024-03-05T14:01:15+00:00

Prezentowane w tekście analizy odpowiadają na pytanie: Na jakiej podstawie ujęcie nadziei przez Wacława Hryniewicza można uznać za uniwersalistyczne? Aby odpowiedzieć na to pytanie artykuł prezentuje zarys uniwersalizmu nadziei. Lubelski teolog, jak wykazano w artykule, podporządkował swoją twórczość zadaniu „dawania nadziei” (1), której poszukiwał w Biblii i myśli wczesnochrześcijańskiej (2). Na horyzoncie biblijnej nadziei, piekło, jak wykazano w artykule, nie ma wiecznego charakteru (3). Inkarnacja Boga w Jezusie Chrystusie i Jego słowach oraz czynach określa ludzką egzystencję, którą Hryniewicz opisywał kategorią Homo Paschalis (4). W tej antropologii ludzka wolność ma swoje źródło w Bogu i w nim się dopełnia (5). Z pism Hryniewicza wyłania się obraz Boga, który zbawi wszystkie swoje stworzenia, ponieważ Jego miłość jest wszechmocna. To Boskie działanie Hryniewicz opisywał jako pedagogię nadziei, które swym zasięgiem obejmuje wszystkie Boże stworzenia w świecie, a nawet w piekle (6). Teologia uniwersalizmu nadziei ma wyraźny charakter uniwersalistyczny i obejmuje swym zasięgiem tak ziemskie życie człowieka, jak i jego pośmiertne losy.