Czas wolny a dochód. Wybrane wyniki dla Polski
Agnieszka WAŁĘGA
Grzegorz WAŁĘGA
Abstrakt
Zmiany w zakresie gospodarowania czasem są odbiciem współczesnych przemian społecznogospodarczych. Wskaźniki sposobu wykorzystania czasu wolnego mogą być uznane za niekonwencjonalne mierniki jakości życia. Struktura budżetu czasu, obok struktury wydatków konsumpcyjnych, jest również uważana za pełnoprawny składnik dobrobytu indywidualnego i społecznego. Analiza budżetu czasu ludności jest zatem interesującym zagadnieniem wpisującym się w problematykę warunków życia rodzin w Polsce. Stanowi cenne źródło informacji na temat rozmiaru i sposobu wykorzystania czasu przeznaczonego na pracę, obowiązki domowe, naukę, rekreację i odpoczynek. Celem pracy jest analiza budżetu czasowego ludności polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem czasu wolnego, oraz ocena zmian zachodzących w zarządzaniu czasem wolnym w latach 2003/2004-2013. Autorzy starają się również ocenić zróżnicowanie czasu wolnego w zależności od poziomu dochodów osób pracujących. Analiza została przeprowadzona na podstawie reprezentacyjnego badania budżetu czasu ludności przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny. W badanym okresie zidentyfikowano transformację w zakresie wykorzystania czasu wolnego – coraz popularniejsza stała się realizacja własnych zamiłowań (hobby), a także odejście od tradycyjnych mediów (TV, radio) na rzecz Internetu. Poziom dochodu w ograniczonym zakresie
wpływa na sposób spędzania czasu, a obserwowana dynamika zmian nie wpływa na zmianę
struktury rozdysponowania czasu wolnego w grupach kwintylowych.
Słowa kluczowe:
czas wolny, badanie budżetu buddy, poziom dochoduBibliografia
Blundell, R.; MaCurdy, T. (1999). Labor Supply: A Review Of Alternative Approaches. In: Ashenfelter, O.; Cards, D. (eds.). Handbook of Labor Economics 3A: 1559-1695. New York: Elsevier.
Bombol, M. (2008). Czas wolny jako kategoria diagnostyczna procesów rozwoju społeczno-gospodarczego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Głowna Handlowa.
Bryant, W. K.; Zick, C. D. (2006). The Economic Organization of the Household. New York: Cambridge University Press.
Burlita, A. (2013). Czas jako aspekt zachowań konsumenckich. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie 9(58): 76-87.
Bywalec, C. (2007). Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania. Warszawa: PWN.
Central Statistical Office of Poland (2005). Budżet czasu ludności 1 VI 2003 – 31 V 2004. Warszawa: Central Statistical Office of Poland.
Central Statistical Office of Poland (2015). Budżet czasu ludności 2013. Część 1 (Time use survey 2013. Part 1). Informacje i opracowania statystyczne. Warsaw: Central Statistical Office of Poland.
Costa, D. L. (2000). The Wage and the Length of the Work Day: From the 1890s to 1991. Journal of Labor Economics 18(1): 156-181. Available at: http://www2.econ.iastate.edu/classes/econ520/huffman/documents/TheWageandtheLengthoftheWorkDay-Fromthe1890sto1991.pdf. Accessed 18 July 2016.
Cynarski, W. J. (2017). Czas wolny, turystyka i rekreacja w perspektywie socjologicznej. Kraków: Universitas.
Dumazedier, J. (1974). Leisure and the social system. In: Murphy, J.F. (ed.). Concepts of Leisure. Englewood Cliffs. NJ: Prentice-Hall.
Eurostat (2009). Harmonised European time use surveys. Eurostat Methodologies and Working Papers. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities. Available at: http://ec.europa.eu/eurostat/ramon/statmanuals/files/KS-RA-08-014-EN.pdf. Accessed 20 July 2016.
Gaworecki, W. (2007). Turystyka. Warszawa: PWE.
Gronau, R. (1977). Leisure, Home Production and Work – The Theory of the Allocation of Time Revisited. Journal of Political Economy 85(6): 1099-1124.
Holtz-Eakin, D.; Joulfaian, D.; Rosen, H. S. (1993). The Carnegie Conjecture: Some Empirical Evidence. The Quarterly Journal of Economics 108(2): 413-435. Available at: http://piketty.pse.ens.fr/files/HoltzEakinetal1993.pdf. Accessed 18 June 2016.
Hu, J.; Mao, Y.; Zhang, J. (2015). The Impact of Non-labor Income Given Job Heterogeneity on Household Time Allocation: The Evidence from China. Frontiers of Economics in China 10(1): 113–36.
Kooreman, P.; Kapteyn, A. (1987). A Disaggregated Analysis of the Allocation of Time within the Household. Journal of Political Economy 95(2): 223-249.
Kot, S. M. (2000). Ekonometryczne modele dobrobytu. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwilecki, K. (2011). Rozważania o czasie wolnym wybrane zagadnienia. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego.
Lipski, A. (2008). Czas wolny w czasie życia. Przyczynek do analizy społeczeństwa nowoczesnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4(LXX): 205-223. Available at: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/4991/1/13_Aleksander_Lipski_Czas%20wolny%20w%20czasie%20%C5%BCycia_205-223.pdf. Accessed 8 July 2016.
Makówka, M. (2006). Społeczno-ekonomiczne aspekty czasu wolnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 716(2006): 41-53.
Merz, J.; Rathjen, T. (2014). Time and Income Poverty: An Interdependent Multidimensional Poverty Approach With German Time Use Diary Data. Review of Income and Wealth 3(60): 450–479.
Niezgoda, A. (2014). Czas wolny a zmiany na rynku turystycznym. In: Krakowiak, B.; Latosińska, J. (eds.). Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość turystyki. Warsztaty z geografii turyzmu tom 5: 101-112. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Okoń, W. (1981). Słownik Pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Orłowska, M.; Błeszczyński, J. J. (2016). Czas wolny jako środowisko życia. Perspektywa pedagogiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pięta, J. (2014). Pedagogika czasu wolnego. Warszawa: Wydawnictwo FREL.
Przecławski, K. (1993). Czas wolny. In: Pomykało, W. (ed.). Encyklopedia pedagogiczna: 75. Warszawa: Wydawnictwo Innowacja.
Stanisz, A. (2007). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 2. Modele liniowe i nieliniowe. Kraków: StatSoft.
Wałęga, A.; Wałęga, G. (2016). Dyfuzja nowych technologii a zmiany wyposażenia gospodarstw domowych. In: Łangowska-Szczęśniak, U.; Dudek, A. (eds.). Konsumpcja we współczesnej gospodarce rynkowej: 43-59. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Winiarski, R. (2011). Wprowadzenie do zagadnień rekreacji i czasu wolnego. In: Winiarski R. (ed.) Rekreacja i czas wolny: 13-28. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Łośgraf”.
Zawadzka, A. (1976). Obciążenie studentów nauką a formy wypoczywania. Warszawa: PWN.
