The Holism Principle in Agriculture Sustainable Development

Józef St. Zegar; Wioletta Wrzaszcz

doi:10.25167/ees.2017.44.26

Opublikowane: 2020-11-25

Tom 17 Nr 4 (44) (2017)

Zasada holizmu w zrównoważonym rozwoju rolnictwa

Józef St. Zegar , Wioletta Wrzaszcz

Economic and Environmental Studies

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/ees.2017.44.26

Abstrakt

Idea zrównoważonego rozwoju, upowszechniona pod koniec XX wieku, przyjmuje postać koncepcji strategicznej w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego w wielu krajach i ich ugrupowaniach regionalnych. Jest ona także promowana przez organizacje międzynarodowe, na czele z ONZ. Koncepcja ta zazwyczaj obejmuje trzy aspekty, a mianowicie środowiskowy, ekonomiczny i społeczny, formułując odpowiadające im cele i sposoby ich osiągania. Wdrożenie tej koncepcji stanowi ogromne wyzwanie ze względu na specyfikę mechanizmu rynkowego. Koncepcja ta odnosi się również do rolnictwa, które stanowi złożony system. Zrównoważenie rolnictwa należy rozpatrywać na różnych poziomach układu pionowego – w szczególności na poziomie gospodarstw rolnych (poziom mikroekonomiczny), na poziomie państw (poziom makroekonomiczny) i na poziomie globalnym (poziom planetarny). Układ ten determinuje hierarchię celów zrównoważonego rozwoju rolnictwa oraz działania służące ich osiągnięciu. Cele ekonomiczne są nadrzędne w przypadku podmiotów gospodarczych, zaś cele społeczne powinny dominować na poziomie kraju. Na poziomie globalnym za najistotniejsze należy uznać cele środowiskowe, ze względu na naturalne granice biosfery. Znajdywanie racjonalnych społecznie rozwiązań wymaga holistycznego ujęcia zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Dotyczy to zarówno zakresu poziomego (różnych aspektów, różnych celów, różnych działań), jak i układu wertykalnego (uwzględniania różnych poziomów: mikro- i makroekonomicznego, planetarnego). Celem artykułu jest uzasadnienie znaczenia zasady holizmu w zrównoważonym rozwoju rolnictwa na poziomie gospodarstwa rolnego (mikro), sektora rolnego (makro) i globalnym (planetarnym).

Słowa kluczowe:

zasada holizmu, zrównoważony rozwój rolnictwa, gospodarstwa rolne, mikroekonomiczne, makroekonomiczne i globalne podejście

Inne teksty tego samego autora

Wioletta WRZASZCZ, Józeg St. ZEGAR, Wyzwania zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych , Economic and Environmental Studies: Tom 16 Nr 3(39) (2016)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Zegar, J. S., & Wrzaszcz, W. (2020). Zasada holizmu w zrównoważonym rozwoju rolnictwa. Economic and Environmental Studies, 17(4 (44), 1051–1069. https://doi.org/10.25167/ees.2017.44.26

Cited by / Share

Bibliografia

Auleytner, J. (2002). Polityka społeczna, czyli ujarzmianie chaosu socjalnego. Warszawa: WSP TWP.
Google Scholar

Blaug, M. (1995). Metodologia ekonomii. Warszawa: WN PWN.
Google Scholar

Blohm, G. (1965). Ogólna ekonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego. Warszawa: PWRiL.
Google Scholar

Bernstein, H. (2010). Introduction: Some Questions Concerning the Productive Forces. Journal of Agrarian Change Vol. 10, No. 3: 300-314.
Google Scholar

Galbraith, J.K. (1979). Ekonomia a cele społeczne. Warszawa: WN PWN.
Google Scholar

Hanson, B.G. (2014). What holism can do for social theory. New York and London: Routledge.
Google Scholar

Heywood, A. (2007). Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Warszawa: WN PWN.
Google Scholar

Kieżun, W. (1977). Podstawy organizacji i zarządzania. Warszawa: KiW.
Google Scholar

Kotarbiński, T. (1973). Traktat o dobrej robocie. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Wyd. Ossolineum.
Google Scholar

Lange, O. (1964). Optymalne decyzje. Zasady programowania. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Lange, O. (1967). Ekonomia polityczna. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Manteuffel, R. (1981). Ekonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego. Warszawa: PWRiL.
Google Scholar

Martin, G.T. (2016). One World Renaissance: Holistic Planetary Transformation through a Global Social Contract. Appomattox, VA: Institute for Economic Democracy Press.
Google Scholar

National Research Council (2010). Toward Sustainable Agricultural Systems in the 21st Century. Washington, DC: The National Academies Press.
Google Scholar

Pajestka, J. (1983). Kształtowanie procesu rozwoju. Racjonalność i manowce polityki. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Phillips, D. (2006). Quality of Life: Concept, policy and practice. London: Routledge.
Google Scholar

Rockström, J. et al. (2009). A safe operating space for humanity. Nature 461: 472-475.
Google Scholar

Sadowski, Z. (1980). Uwagi o racjonalności makroekonomicznej. In: Kamiński, B.; Łukaszewicz A. Racjonalność gospodarowania w socjalizmie: 86-110. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Secomski, K. (1978). Polityka społeczno-ekonomiczna. Zarys teorii. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Seuster, H. (1975). Die Landwirtschaftsunternehmung als System. Berichte über Landwirtschaft 4.
Google Scholar

Smith, V.L. (2013). Racjonalność w ekonomii. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Stankiewicz, W. (2007). Historia myśli ekonomicznej. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Stacewicz, J. (1988). Racjonalność gospodarowania a współczesne wyzwania. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Toczyński, T.; Wrzaszcz, W.; Zegar, J.St. (2013). Zrównoważenie polskiego rolnictwa. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Woś, A.; Zegar, J.St. (2002). Rolnictwo społecznie zrównoważone. Warszawa: IERiGŻ-PIB. Zegar, J.St. (1975). Sterowanie produkcją rolną. Warszawa: PWN. Z
Google Scholar

egar, J.St. (1985). Rachunek ekonomiczny i podejmowanie decyzji w gospodarstwie chłopskim. Warszawa: Wyd. Spółdzielcze.
Google Scholar

Zegar, J.St. (ed.) (2005). Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. Warszawa: IERiGŻ-PIB. Raport Programu Wieloletniego 2005-2009: 100.
Google Scholar

Zegar, J.St. (2010). Racjonalność w rachunku ekonomicznym rolnictwa. Annales Universitatis Mariae CurieSkłodowska. Sectio H. Oeconomia XLIV: 249-262 Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar