Bez redukcjonizmu – podejście wglądu multidyscyplinarnego dla efektywnej polityki klimatycznej i zrównoważonego rozwoju
Andrzej STRZAŁKOWSKI
Abstrakt
Zmiany klimatu i inne problemy zrównoważonego rozwoju reprezentują dziś bezprecedensowe wyzwania dla ludzkości. Z powodu takich wyzwań istnieję potrzeba fundamentalnych zmian współczesnego, niezrównoważonego społeczeństwa. Niezbędny jest zaawansowany, interdyscyplinarny wkład naukowy w celu wsparcia polityk publicznych w tym zakresie. Jednakże, jak dotychczas, stan rozwoju tej naukowej agendy jest zdecydowanie niewystarczający. Naukowy i polityczny dyskurs dotyczący zmian klimatu i zrównoważonego rozwoju jest zdominowany przez nauki przyrodnicze, techniczne i perspektywy ekonomiczne, a jednocześnie wiele kluczowych nauk społecznych, w szczególności socjologii, antropologii i etnografii jest marginalizowanych. Niestety, rozwój nurtu zrównoważonej nauki i podejścia behawioralnego (behawioralnych interwencji publicznych, BIP) nie rekompensuje tej luki poznawczej, której rezultatem może być znaczna nieskuteczność współczesnej polityki klimatycznej i zrównoważonego rozwoju. Z powodu obserwacji, że bezrefleksyjne pogłębianie integracji różnych perspektyw może prowadzić do dramatycznej redukcji ich mocy wyjaśniającej staram się podążyć w kierunki zmniejszenia takich zagrożeń, a jednocześnie z sukcesem wspólnie wykorzystać perspektywy z różnych dyscyplin. Tym samym, proponuję Podejście Multidyscyplinarnego Wglądu jako platformę dla współpracy naukowców reprezentujących różne dyscypliny i podejścia teoretyczne, tak aby rozwinąć bardziej zbalansowaną i zróżnicowaną naukową agendę. Zastosowanie MIA zostało zaprezentowane przy wykorzystaniu teorii praktyk społecznych, COM-B i paru innych perspektyw na przykładzie praktyki jedzenia. Przykład ten pokazał, że teoria praktyk może być z sukcesem wykorzystana do wyznaczania ogólnych celów interwencji podczas gdy behawioralne COM-B do ich uszczegóławiania tych interwencji – wszystko to bez nadmiernego naruszania założeń obu paradygmatów.
Słowa kluczowe:
Teoria praktyk społecznych, behawioralne interwencje publiczne (BIP), COM-B, interdyscyplinarne, zrównoważone tranzycjeBibliografia
Binder, G. (2012), Theory(izing)/practice: The model of recursive cultural adaptation, Planning Theory 11(3), p. 221-241.
Blue, S., Shove, E., Carmona, C. et al. (2014), Theories of practice and public health: understanding (un)healthy practices, Critical Public Health.
Bougherara, D., Grolleau, G. et al. (2005), Can Labelling Policies Do More Harm than Good? An Analysis Applied to Environmental Labelling Schemes, European Journal of Law and Economics, vol. 19, pp. 5-16.
Brulle, R.J., Dunlap, R.E. (2015), Sociology and Global Climate Change. Introduction. In: Dunlap, R.E., Brulle, R.J. (edited by), Climate Change and Society. Sociological Perspectives: 1-31. New York: Oxford University Press.
Boldero, J.M., Binder, G. (2012), Can psychological and practice theory approaches to environmental sustainability be integrated. Commentary, Environment and Planning A, vol. 45, p. 2535-2538.
Bordieu, P. (2013), Outline of a theory of practice, Cambridge University Press.
Bulkeley, H., Powels, G. et al. (2015), Smart grids and the governing of energy use. Reconfiguring practices? In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Charmaz, K. (2006), Constructing Grounded Theory. A Practical Guide through Qualitative Analysis, SAGE.
Cohen, S.A., Higham, J E.E. et al. (2013), Sociological barriers to developing sustainable discretionary air travel behaviour, Journal of Sustainable Tourism, vol. 21, no. 7, p. 982-998.
DEFRA (2011), Habits, Routines and Sustainable Lifestyles. Summary Report. Available at: https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjt8NqW373SAhVECSwKHd0-BgMQFgghMAA&url=http%3A%2F%2Frandd.defra.gov.uk%2FDocument.aspx%3FDocument%3DHabitsRoutinesSustainableLifestylesEVO502FinalSummaryReportNov2011(2).pdf&usg=AFQjCNFjywzkIsQ1C9V5z8fIBgOk1SbKIA (Accessed 4 March 2017).
EC (2016), Behavioural Insights Applied to Policy. European Report 2016, Joint Research Centre, European Commission.
Esler, K.J., Downsborough, L. et al. (2016), Interdisciplinary and multi-institutional higher learning: reflecting on a South African case study investigating complex and dynamic environmental challenges, Current Opinion in Environmental Sustainability, vol. 19, p. 76-86.
Geels, F.W. (2012), A socio-technical analysis of low-carbon transitions: introducing the multi-level perspective into transport studies, Journal of Transport Geography, vol. 24, p. 471-482.
Geels, F.W., McMeekin, A. et al. (2015), A critical appraisal of Sustainable Consumption and Production research: The reformist, revolutionary and reconfiguration positions, Global Environmental Change, vol. 34, pp. 1-12.
Giddens, A. (1984), The Constitution of Society. Outline of the Theory of Structuration, Polity Press.
Hackmann, H., Clair, A.L.St. (2012), Transformative Cornerstones of Social Science Research for Global Change, International Social Science Council.
Hall, C.M. (2013), Framing behavioural approaches to understanding and governing sustainable tourism consumption: beyond neoliberalism, “nudging” and “green growth”?, Journal of Sustainable Tourism, 2013, vol. 21, no. 7, p. 1091-1109.
Hitchings, R. (2011), Researching air-conditioning addiction and ways of puncturing practice: professional office workers and the decision to go outside, vol. 43, p. 2838-2856.
Hui, A. (2014), Practices, movement and circulation. Implication for sustainability. In: Shove, E., Spirling, N. (eds.), Sustainable Practices. Social theory and climate change, London and New York: Routlege.
IPCC (2015), Climate Change 2014. Synthesis Report, Intergovernmental Panel on Climate Change.
Kahneman, D. (2011), Thinking Fast and Slow, New York, Farrar, Straus and Giroux.
Kelsen, H. (1941), The Pure Theory of Law and Analytical Jurisprudence, Harvard Law Review, vol. 55.
Komiyama, H. and Takeuchi, K. (2006), Sustainability science: building a new discipline, Sustainability Science, vol. 1, p. 1-6.
Kristensen, S.T. and Holm, L. (2006), Modern Meal Patterns: Tensions Between Bodily Needs and the Organization of Time and Space, Food and Foodways, vol. 14, pp. 151-173. DOI: 10.1080/07409710600962316
Leicht, K.T. (2016), Getting serious about inequality, The Sociological Quaterly, vol. 57, p. 211-231.
Maller, C. and Strengers, Y. (2015), Resurrecting sustainable practices. Using memories of the past to intervene in the future. In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Michie S. and West, R. (2013), Behaviour change theory and evidence: a presentation to Government, Health Psychology Review, 2013, vol. 7, no. 1.
Mylan, J. (2015), Understanding the diffusion of Sustainable Product-Service Systems. Insight from the sociology of consumption and practice theory, Journal of Cleaner Production, 2015, vol. 97.
OECD (2017), Behavioural Insights and Public Policy. Lessons from Around the World
Olejniczak, K., Śliwowski, P. (2015), Toward Behaviorally Informed Public Interventions, Management and Business Administration. Central Europe, 2015, vol. 23, no. 2.
Olejniczak, K., Śliwowski, P. (2017), Getting the full picture: an empirical framework for understanding gaps in targets’ behaviors, abstract to 3rd International Conference on Public Policy in Singapore.
Palmer, M.A., Kramer, J.G. et al. (2016), Practices for facilitating interdisciplinary synthetic research: the National Socio-Environmental Synthesis Center (SESYNC), Current Opinion in Environmental Sustainability, vol. 19, p. 111-122.
Pink, S. and Mackley, K.L. (2015), Flow and intervention in everyday life. Situating practices. In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Rhee, W. (2012), Law and Practice, Legal Communication & Rhetoric: JALWD, vol. 9.
Schatzki, R.T. (2003), Social Practices. A Wittgensteinian Approach to Human Activity and the Social, Cambridge University Press.
Schatzki, R.T. (2015), Practices, governance and sustainability. In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Shove, E. (2010), Beyond the ABC: climate change policy and theories of social change, Environment and Planning, vol. 42, p. 1273-1285.
Shove, E. (2011), On the difference between chalk and cheese–a response to Whitmarsh et al’s comments on “Beyond the ABC: climate change policy and theories of social change”, Environment and Planning, vol. 43, p. 262-264.
Shove, E., Pantzar, M. and Watson, M. (2012), The Dynamics of Social Practice. Everyday Life and How It Changes?, London: Sage.
Shove E., Walker, G. et al. (2014), Material culture, room temperature and the social organization of thermal energy, Journal of Material Culture, vol. 19(2), p. 113-124.
Shove, E., Watson, M. et al. (2015), Conceptualizing connections: Energy demand, infrastructures and social practices, European Journal of Social Theory, vol. 18(3), p. 274-287.
Southerton, D., Díaz-Méndez, C. and Warde, A. (2011), Behavioural Change and the Temporal Ordering of Eating Practices: A UK-Spain Comparison, International Journal of Sociology of Agriculture and Food, 2011, vol. 19, no. 1.
Spurling, N., McMeekin, A., Shove, E. (2013), Interventions in practice: re-framing policy approaches to consumer behaviour, Sustainable Practices Research Group Report, September 2013. Available at: http://www.sprg.ac.uk/uploads/sprg-report-sept-2013.pdf. Accessed 12 January 2017.
Stephenson, J., Barton, B. et al. (2015), The energy cultures framework: Exploring the role of norms, practices and material culture in shaping energy behaviour in New Zealand, Energy Research & Social Science, vol. 7, p. 117-123.
Strengers, Y., Moloney, S. et al. (2015), Beyond behaviour change. Practical applications of social practice theory in behaviour change programmes. In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Strzałkowski, A. (2016), Sociology of sociology – strengthening the role of social sciences as a new priority of climate and sustainability policy, Economic and Environmental Studies, vol. 16, no. 3, pp. 453-468.
Thaler, R. H. and Sunstein, C. R. (2008), NUDGE. Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, Yale University Press, New Haven.
Walker, G. (2015), Beyond individual responsibility. Social practice, capabilities and the right to environmentally sustainable ways of living. In: Strengers, Y. and Maller, C. (edited by), Social Practices, Intervention and Sustainability. Beyond behaviour change, Routlege.
Warde, A. (2014), What sort of a practice is eating? In: Shove, E., Spirling, N. (eds.), Sustainable Practices. Social theory and climate change, London and New York: Routlege.
Watson, M. (2014), Building future systems of velomobility. In: Shove, E., Spirling, N. (eds.), Sustainable Practices. Social theory and climate change, London and New York: Routlege.
Weinschenk, S. M. (2013), How to Get People to Do Stuff. Master the art and science of persuasion and motivation, New Riders.
Wilson, C., and Chatterton, T. (2011), Multiple models to inform climate change policy: a pragmatic response to the ‘beyond ABC debate’, Environment and Planning, vol. 43, p. 2781-2787.
Whitmarsh, L., O’Neill, S., and Lorenzoni, I. (2011), Climate change or social change? Debate within, amongst, and beyond disciplines. Commentary to Beyond the ABC: Climate change policy and theories of social change (Shove 2010), Environment and Planning A, vol. 43, p. 258-261.
World Bank (2015), World Development Report 2015: Mind, Society, and Behavior. Available at: http://www.worldbank.org/en/publication/wdr2015. Accessed 12 January 2017.
Autorzy
Andrzej STRZAŁKOWSKIStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej STRZAŁKOWSKI, Socjologia socjologii – wzmocnienie roli nauk społecznych jako nowy priorytet polityki klimatycznej i zrównoważenia , Economic and Environmental Studies: Tom 16 Nr 3(39) (2016)