Zmiana gospodarowana gruntami jako szansa zmniejszenia konsekwencji ekstremalnych warunków pogodowych: studium przypadku Doliny Cisy na Węgrzech

Nikolett ESZLÁRI



Zsuzsanna MARJAINÉ SZERÉNYI




Abstrakt

Istnieje wiele przyczyn, z powodu których straty powodowane przez ekstremalne warunki pogodowe są na Węgrzech z roku na rok coraz większe. Zaliczyć do nich można uwarunkowania geograficzne Węgier, zmiany klimatyczne, regulacje rzek oraz przekształcanie gruntów na cele uprawne. Zmiany wykorzystania gruntów w ogromnym stopniu przyczyniają się do ubytków w kapitale naturalnym, przede wszystkim zmniejszając powierzchnie terenów podmokłych. Tymczasem są one wielowartościowym zasobem, a jedną z ich funkcji w ekosystemie stanowi regulacja wylewów rzek. Ten rodzaj siedlisk jest w stanie gromadzić nadmiar wody, który z kolei można wykorzystać w trakcie suszy. Jednocześnie odpowiednie gospodarowanie gruntami (np. poprzez zwiększanie powierzchni terenów podmokłych) można stosować w odpowiedzi na ekstremalne warunki pogodowe oraz w celu poprawy kapitału naturalnego. Artykuł przedstawia wyniki badań, ukierunkowanych na określenie społecznego oddziaływania różnych sposobów gospodarowania gruntami za pomocą takich metod badawczych, jak analiza kosztów i korzyści, wycena warunkowa oraz transfer korzyści. Metody te mogą być z powodzeniem stosowane podczas procesów decyzyjnych zrównoważonych środowiskowo, ponieważ są w stanie ukazać społeczne preferencje co do różnych rodzajów siedlisk.

Słowa kluczowe:

zmiana gospodarowania gruntami, analiza kosztów i korzyści, usługi terenów podmokłych, metoda wyceny warunkowej, metoda transferu korzyści

Adamowicz, W. L. (2004). What's it worth? An examination of historical trends and future directions in environmental valuation. The Australian Journal of Agricultural and Resource Economics 48: 419–443.

Ansink, E.; Hein, L.; Hasund, K. P. (2008). To Value Functions or Services? An Analysis of Ecosystem Valuation Approaches. Environmental Values 17: 489-503.

Arrow, K.,; Solow, R.; Portney, P.; Leamer, E.; Radner, R.; Schuman, H. (1993). Report of the NOAA Panel on Contingent Valuation. Federal Register 58 (10): 4602-4614.

Barral, M. P.; Oscar, M. N. (2012). Land-use planning based on ecosystem service assessment: A case study in the Southeast Pampas of Argentina. Agriculture, Ecosystems and Environment 154: 34-43.

Baum, S. D. (2012). Value Typology in Cost-Benefit Analysis. Environmental Values 21: 499-524.

Bouwer, M. L.; Bubeck, P.; Aerts, J. C. J. H. (2010). Changes in future flood risk due to climate and development in a Dutch polder area. Global Environmental Change 20: 463-471.

Brander, L. M.; Bräuer, I.; Gerdes, H.; Ghermandi, A.; Kuik, O.; Markandya, A.; Navrud, S.; Nunes, P. A. D.; Schaafsma, M.; Vos, H.; Wagtendonk, A. (2012). Using Meta-Analysis and GIS for Value Transfer and Scaling Up: Valuing Climate Change Induced Losses of EuropeanWetlands. Environmental Resource Economics 52: 395-413.

Brander, L. M.; Florax, R. J. G. M.; Vermaat, J. E. (2006). The empirics of wetland valuation: A comprehensive summary and a meta-analysis of the literature. Environmental and Resource Economics 33: 223-250.

Brouwer, R.; Langford, I. H.; Bateman, L.J.; Turner R. K. (1999). A meta-analysis of wetland contingent valuation studies. Regional Environmental Change 1: 49-60.

Chazal, J.; Rounsevell, M. D. A. (2009). Land-use and climate change within assessments of biodiversity change: A review. Global Environmental Change 19: 306-215.

Costanza, R.; d’Arge, R.; de Groot, R.; Farber, S.; Grasso, M.; Hannon, B.; Limburg, K.; Naeem, S.; O’Neill, R. V.; Paruelo, J.; Raskin, R. G.; Sutton, P.; van den Belt, M (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Nature 387: 253-260.

De Groot, R. S.; Brander, L.; van der Ploeg, S.; Costanza, R.; Bernard, F.; Braat, L.; Christie, M.; Crossman, N.; Ghermandi, A.; Hein, L.; Hussain, L.; Kumar, P.; McVittie, A.; Portela, Rodriguez, R. L.; Brinkm, P.; van Beukering, P. (2012). Global estimates of the value of ecosystems and their services in monetary units. Ecosystem services: 50-61.

De Groot, R. S.; Wilson, M. A.; Boumans, R. M. J. (2002). A Typology for the Classification, Description and Valuation of Ecosystem Functions, Goods and Services. Ecological Economics 41: 393-408.

Derts, Zs. (2012). Quantitative evaluation of ecosystem services: problems and possibilities experienced in the Tisza Valley case study. Conference of Junior Researchers in Civil Engineering: 42-50. 19-20 June 2012 Budapest, Hungary. Available at: https: //www.me.bme.hu/doktisk/konf2012/papers/042-050.pdf. Accessed 12 January 2013.

Derts, Zs.; Koncsos, L. (2012). Flood risk mitigation in the Tisza Valley by Deep Floodplain Reservoirs: The effect on the land use. Journal of Environmental Science and Engineering B1: 34-40.

Flachner, Zs. (2008). Multi criteria assessment – tool for integrated water management in Bereg landscape, Upper Tisza. International Congress on Environmental Modelling and Software Integrating Sciences and Information Technology for Environmental Assessment and Decision Making, 4th Biennial Meeting of iEMSs. Available at: http: //www.iemss.org/iemss2008/uploads/Main/S11-10-Flachner_et_al-IEMSS2008.pdf. Accessed 2 March 2013.

Gonczlik, A. (2004). Az élő természet adományai. KOVÁSZ 1-4: 15-43 (in Hungarian).

Gren, I-M.; Groth, K-H.; Sylven, M. (1995). Economic values of Danube floodplains. Journal of Environmental Management 45: 333-345.

Hanley, N.; Barbier, E. B. (2009). Pricing nature. Cost-benefit analysis and environmental policy. Cheltenham: Edward Elgar.

Hanley, N.; Shogren, J. F.; White, B. (2001). Introduction to Environmental Economics., Oxford: Oxford University Press.

IPCC (2007). Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of working group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel of Climate change. Solomon S. Quin, D.; Manning, M.; Chen, Z.; Marquies, M.; Averyt, H. B.; Tignor, M.; Miller, H. L. Cambridge and New York: Cambridge University Press.

Jenkins W. A.; Murray B. C.; Kramer, R. A.; Faulkner S. P. (2010). Valuing ecosystem services from wetlands restoration in the Mississippi Alluvial Valley. Ecological Economics 69: 1051-1061.

Kazmierczak, R. F. (2001). Economic linkages between coastal wetlands and water quality: A review of value estimates reported in the published literature. Available at: http: //ageconsearch.umn.edu/bitstream/31685/1/lsu0102.pdf. Accessed 3 May 2013.

Koncsos, L.; Ásványi K.; Bakacsi, Zs.; Balogh P.; Benedek, Zs.; Bezegh, A.; Csutora, M.; Derts Zs.; Eszlári N.; Jolánkai Zs.; Kardos M.; Kerekes S.; Korompai A.; Kozma Zs.; Marjainé Szerényi Zs.; Molnár A.; Muzelák B.; Nováky E.; Pásztor L.; Szabó Z.; Tabi A.; Veigl H.; Vetőné Mózner Zs.; Zsóka Á. (2011). Jövőképtől a vízkészlet-kockázatig. Budapesti Műszaki és Gazdaságtudományi Egyetem, Építőmérnöki Kar. Budapest (in Hungarian).

Kosz, M. (1996). Valuing riverside wetlands: the case of the “Donau-Auen” national park. Ecological Economics 16: 109-127.

Kozma, Zs.; Koncsos, L.; Jolánkai, Zs.; Kardos, M.; Koncsos, T.; Muzelák, B.; Parditka, G.; Liska, B.; Derts, Zs.; Fonyó, Gy. (2012). Overview of risk based water resources scenario analysis – the WateRisk decision support system. Available at: http: //www.iwa-ywpc.org/uploads/2012/06/YWP-9847-Kozma-et-al.doc. http: //scholar.googleusercontent.com/scholar?q=cache: caPgly1pJxgJ: scholar.google.com/&hl=hu&as_sdt=0,5. Accessed 20 May 2013.

Loomis, J. B.; Rosenberger, R. S. (2006). Reducing barriers in future benefit transfers: Needed improvements in primary study design and reporting. Ecological Economics 60: 343-350.

Marjainé Szerényi, Zs. (2005). A feltételes értékelés alkalmazhatósága Magyarországon. Budapest: Akadémiai Kiadó (in Hungarian; The applicability of contingent valuation in Hungary).

Marjainé Szerényi, Zs.; Eszlári, N. (2011). How to take into account of ecosystem services of various habitats in integrated cost-benefit analysis? Regional and business studies 1: 299-306. Available at: http: //journal.ke.hu/rbs/index.php/rbs/article/viewFile/47/44. Accessed 2 March 2013.

Marjainé Szerényi, Zs.; Zsóka, Á.; Ásványi, K.; Flachner, Zs. (2011). The role of adaptation to climate change in rural development. Regional and business studies 1: 189-198. Available at: http: //journal.ke.hu/rbs/index.php/rbs/article/viewFile/37/35. Accessed 2 March 2013.

McComb, G.; Lantz, V.; Nash, K.; Rittmaster, R. (2006). International valuation databases: Overview, methods and operational issues. Ecological Economics 60: 461-472.

MEA (2003). Ecosystems and human well-being. A framework for assessment. Washington, D.C.: Island Press.

MEA (2005). Ecosystems and Human Well-being - Biodiversity Synthesis. Washington, D.C.: World Resources Institute.

Mitsch, W. J.; Gosselink, J. G. (2000). The value of wetlands: importance of scale and landscape setting. Ecological Economics 35: 25-33.

Muzelák, B.; Koncsos, L. (2012). Determining Cost-Efficiency and Regulation Policy for Water Transfer of Lake Balaton by Stochastic Dynamic Programming. Journal of Environmental Science and Engineering B 1: 586-592.

O’Connor, M. (2000). Pathways for environmental evaluation: a walk in the (Hanging) Gardens of Babylon. Ecological Economics 34: 175-193.

Pate, J.; Loomis, J. (1997). The effect of distance on willingness to pay values: a case study of wetlands and salmon in California. Ecological Economics 20: 199-207.

Pearce D.; Bateman I.; Carson R. T.; Day B.; Hanemann M.; Hanley N.; Hett T.; Jones-Lee M.; Loomes G.; Mourato S.; Ece Ozdemiroglu, OBE; Sugden R.; Swanson J. (2002). Economic Valuation with Stated Preference Techniques. Summary Guide.
Department for Transport, Local Government and the Regions, London. Available at: http: //www.communities.gov.uk/documents/corporate/pdf/146871.pdf. Accessed 27 September 2012.

RAMSAR (2012). Scientific and Technical Review Panel. Briefing Notes 2. Available at: http: //www.ramsar.org/bn/bn2.pdf. Accessed 15 November 2011.

Ready, R.; Navrud, S. (2006). International benefit transfer. Methods and validity tests. Ecological Economics 60: 429-434.

Shmelev, E. S.; Rodríguez-Labajos, B. (2009). Dynamic multidimensional assessment of sustainability at the macro level: The case of Austria. Ecological Economics 68: 2560-2573.

Spash, C. L.; Vatn, A. (2006). Transferring environmental value estimates: Issues and alternatives. Ecological Economics 60: 379-388.

Turner, R. K.; van den Bergh, J. C. J. M.; Söderqvist, T.; Barendregt, A.; van der Straaten, J., Maltby, E.; van Ierland, E. C. (2000). Ecological-economic analysis of wetlands: scientific integration for management and policy. Ecological Economics 35: 7-23.

United Kingdom National Ecosystem Assessment (UK-NEA) (2011). Reports from the UK National Ecosystem Assessment, Technical Report. Available at: http: //uknea.unep-wcmc.org/Resources/tabid/82/Default.aspx. Accessed 27 September 2012.

Viglizzo, E. F.; Paruelo, P. L.; Jobbágy, E. G. (2012). Ecosystem service evaluation to support land-use policy. Agriculture, Ecosystems and Environment 154: 78-84.

Wallace, K. J. (2007). Classification of ecosystem services: Problems and solutions. Biological Conversation 139: 235-246.

Wilson, M. A.; Hoehn, J. P. (2006). Valuing environmental goods and services using benefit transfers: The state- of- the art and science. Ecological Economics 60: 335-342.

Woodward, R. T.; Wui, Y. S. (2001). The economic value of wetland services: meta-analysis. Ecological Economics 37: 257-270.

Opublikowane
2020-12-03

Cited By / Share

ESZLÁRI, N., & MARJAINÉ SZERÉNYI, Z. (2020). Zmiana gospodarowana gruntami jako szansa zmniejszenia konsekwencji ekstremalnych warunków pogodowych: studium przypadku Doliny Cisy na Węgrzech. Economic and Environmental Studies, 14(4 (32), 389–412. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ees/article/view/2910

Autorzy

Nikolett ESZLÁRI 

Autorzy

Zsuzsanna MARJAINÉ SZERÉNYI 

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.