Zagrożenia zrównoważonego rozwoju wynikające z uwarunkowań prawnych planowania przestrzennego w Polsce
Cezary BRZEZIŃSKI
Abstrakt
Człowiek będąc jednym z elementów środowiska jest uzależniony od jego jakości. Obecnie prawo do czystego środowiska jest zaliczane do podstawowych praw człowieka a sposobem aby je zachować jest rozwój zrównoważony. Jednym z elementów tego rozwoju jest zachowanie i ochrona bioróżnorodności, która podlega coraz większemu zubożeniu w wyniku działalności ludzkiej, w tym polityki przestrzennej. Postępująca zabudowa nowych obszarów zarówno w wyniku nadpodaży terenów inwestycyjnych (mieszkaniowych, przemysłowych etc.) w planach miejscowych, jak i decyzji o warunkach zabudowy powoduje degradację środowiska poprzez zmniejszenie powierzchni terenów otwartych, zubożenie składu gatunkowego roślin i zwierząt Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy możemy wymienić m.in. wadliwy system planowania przestrzennego i wynikającą z niego – pośrednio - gospodarka gruntami. Cel artykułu sformułowany jest następująco: obowiązujące rozwiązania prawne polskiego systemu planowania przestrzennego wpływają destrukcyjnie na bioróżnorodność, a przez to na zrównoważony rozwój w Polsce.
Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, planowanie przestrzenne, ochrona bioróżnorodnościBibliografia
Act on Property Management (1997). (Ustawa o gospodarce komunalnej, Dz.U. 1997, No 115, item 741)
Brzeziński, C. (2015). Polityka przestrzenna w Polsce. Uwarunkowania instytucjonalne i ich skutki finansowe. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chojnacka, I. (2009). Władztwo planistyczne gminy w orzecznictwie sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego. Samorząd Terytorialny 1-2/2009: 72-89.
Commission of the European Communities (2006). Communication from the commission halting the loss of biodiversity by 2010 — and beyond. Sustaining ecosystem services for human well–being. Brussels, 22.5.2006 COM(2006) 216 final. Available at: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/ PDF/?uri=CELEX:52006DC0216&from=EN. Accessed 15 March 2016.
European Commission (2011). COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS Our life insurance, our natural capital: an EU biodiversity strategy to 2020. Brussels, 3.5.2011 COM(2011) 244 final. Available at: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011DC0244&from=EN. Accessed 15 March 2016.
Kafar, D. (2014). Zasada „dobrego sąsiedztwa”. Gazeta samorządu i administracji 13-14/5 lipca. Warszawa: INFOR.PL.
Kijowski, D. (2005). Zabudowa nieruchomości na terenach nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Casus. Kraków: Krajowa Reprezentacja Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.
Kowaleski, A.; Mordasewicz, J.; Osiatyński, J.; Regulski, J.; Stępień, J.; Śleszyński, P. (2013). Chłonność demograficzna na podstawie lokalnych dokumentów planistycznych. Załącznik 3. In: Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce: 103-105. Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN. Available at: http://www.frdl.org.pl/pliki/frdl/document/zalaczniki_artykuly/Raport%20Ekonomiczny %2029.10.2013%20calosc.pdf. Accessed 10 April 2015
Kronenberg, J. (2010). Usługi ekosystemów w miastach. In: Bergier, T.; Kronenberg J. (eds.). Zrównoważony rozwój. Zastosowania 3. Przyroda w mieście: 11 – 26. Kraków: Fundacja Sędzimira.
Local Government Act (1990). (Ustawa o samorządzie lokalnym, Dz.U. 1990, No 16, item 95).
Mader, A.; Patrickson S.; Calcaterra E.; Smit J. (2011). Ekonomia ekosystemów i bioróżnorodności w polityce lokalnej i regionalnej. Poradnik TEEB dla miast: usługi ekosystemów w gospodarce miejskiej. Kraków: Fundacja Sędzimira.
NIK (2011). Informacja o wynikach kontroli zapewnienia przez organy administracji rządowej i samorządowej w województwie warmińsko-mazurskim dostępu do jezior stanowiących wody publiczne. Olsztyn: NIK, Delegatura w Olsztynie.
Spatial Planning and Development Act of 2003 (2003). (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2003, No 80, item 717
System wymiany Informacji o różnorodności biologicznej w Polsce. Zagospodarowanie przestrzenne. (2004). Available at: http://biodiv.gdos.gov.pl/biodiversity-poland/threats-biodiversity/land-use-planning-and-land-management. Accessed 20 March 2016
Urbańska, K. (2015). Prawo podmiotowe do dobrego środowiska w prawie międzynarodowym i polskim, Ars boni et aequi. Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze-Michał Rozwadowski.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2003 r., II CKN 1261/00 (LEX nr 78846); Judgement Supreme Court II CKN 1261/00 (LEX no 78846).
Zachariasz, I. (2013). Lokalizacja inwestycji celu publicznego i ustalenie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji. In: Izdebski H., Zachariasz I. (eds.). Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Warszawa: Komentarz LEX, LEX a Wolters Kluwer business.