Ochrona przyrody kontra ochrona przeciwpowodziowa – partycypacyjne rozwiązywanie konfliktów na przykładzie Doliny Białki
Anna DUBEL
Karolina KRÓLIKOWSKA
Abstrakt
Płynąca przez górskie rejony Małopolski Białka, będąca prawym dopływem Wisły, jest uznawana za jeden z ostatnich naturalnych potoków w polskich Karpatach. Większa część Doliny Białki jest objęta ochroną, jako obszar Natura 2000 (PLH120024). Jednak obszar ten jest również wykorzystywany gospodarczo i dlatego miejscowa ludność oczekuje ochrony dóbr materialnych (infrastruktura, uprawy leśne) przed powodzią. Oczekiwania te są czasami sprzeczne z wymogami ochrony przyrody. Taka właśnie sytuacja miała miejsce, kiedy rozpoczęto prace nad planem zadań ochronnych dla Doliny Białki. Aby złagodzić napięcia i zapobec konfliktom mogącym utrudnić prace nad tym dokumentem zaprojektowano i wdrożono proces partycypacyjnego rozwiązywania sporów. Uzupełniał on wymagane przez prawo ochrony przyrody standardowe konsultacje społeczne. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie tego eksperymentu z zakresu zarządzania partycypacyjnego. Jako wynik towarzyszących procesowi obserwacji i ankiet ewaluacyjnych przedstawiono propozycję takich rozwiązań zaistniałych sytuacji konfliktowych, w których nie ma przegranych. Wyniki poddano dyskusji z myślą o wdrożeniu zaproponowanych rozwiązań na innych obszarach.
Słowa kluczowe:
konflikty ekologiczne, zarządzanie partycypacyjne, ochrona przeciwpowodziowa, Natura 2000, plan zadań ochronnychBibliografia
Centre for Systems Solutions Association (CRS) Press (in Polish). Available at: http://www.natura2000.crs.org.pl/partycypacja/pl/index.php?id_s=29. Accessed 13.08.2014.
Dubel, A.; Jamontt-Skotis, M.; Królikowska, K.; Dubel, K.; Czapski, M. (2013). Metody rozwiązywania konfliktów ekologicznych na obszarach Natura 2000. CRS Press (in Polish).
Gilbert, N. (2008). Researching social life. 3rd ed. London: Sage.
Hannah, D.M.; Wood, P.J.; Sadler, J.P. (2004). Ecohydrology and hydroecology: A ‘new paradigm’? Hydrological Process 18: 3439–3445. DOI: 10.1002/hyp.5761.
HARMONICOP Handbook (2006). Learning together to manage together – improving participation in water management. The EU Project Harmonising Collaborative Planning. Osnabrück: University of Osnabrück, Institute of Environmental Systems Research.
Krąż, P. (2012). Problemy w zarządzaniu systemem krajobrazowym Doliny Białki. Problemy Ekologii Krajobrazu XXXIII: 229-234 (in Polish).
Krąż, P.; Balon J. (2010). Przemiany środowiska przyrodniczego zlewni Białki na Podtatrzu. In: Kotarba, A. (ed.). Nauka a zarządzanie obszarem Tatr i ich otoczeniem, tom I: 77-82. Zakopane (in Polish).
Królikowska, K. (2007). Konflikty społeczne w polskich parkach narodowych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls (in Polish).
Pahl-Wostl, C.; Mostert, E.; Tàbara, D. (2008). The growing importance of social learning in water resources management and sustainability science. Ecology and Society 13(1): 24. Avail;able at: http://www.ecologyandsociety.org/vol13/iss1/art24/. Accessed 7 August 2008.
Runc, J. (1998). Ochrona środowiska a konflikty społeczne w Polsce. Poznań: Wyd. Nauk. Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa (in Polish).
RZGW (2009). Program ochrony przeciwpowodziowej doliny pot. Białka na odcinku w km 0+000- 24+500 na terenie pow. nowotarskiego i tatrzańskiego woj. Małopolskiego. Kraków (in Polish).
SDF of the Natura 2000 Białka River Valley (2004). Available at: http://natura2000.gdos.gov.pl/datafiles/download/ PLH120024/sdf. Accessed 13 August 2014.
Shamir, Y. (2003). Alternative Dispute Resolution Approaches and their Application. PCCP series no 7. UNESCO-IHP. Available at: http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001332/133287e.pdf. Accessed 13 August 2014.
Sztumski, J. (2000). Konflikty społeczne i negocjacje, jako sposoby ich przezwyciężania. Częstochowa: WWZPCz (in Polish).
Zalewski, M. (2002). Ecohydrology - the use of ecological and hydrological processes for sustainable management of water resources. Hydrological Sciences Journal 47: 823–832.
Zalewski, M.; Robarts, R. (2003). Ecohydrology - a new paradigm for integrated water resources management. SIL News 40: 1–5.
Autorzy
Anna DUBELAutorzy
Karolina KRÓLIKOWSKAStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Anna Dubel, Analiza ekonomiczna wybranych metod rekultywacji zbiorników w zlewni rzeki Kłodnicy , Economic and Environmental Studies: Tom 18 Nr 1 (45) (2018)
- Tomasz WALCZYKIEWICZ, Anna DUBEL, Źródła niepewności w formułowaniu scenariuszy poznawczych rozwoju gospodarki wodnej , Economic and Environmental Studies: Tom 17 Nr 3 (43) (2017)
- Anna Dubel, Kaan Bas, Postrzeganie zmian klimatycznych i nastawienie społeczne wobec nich w Polsce oraz w Turcji , Economic and Environmental Studies: Tom 17 Nr 4 (44) (2017)
