Periurbanisation – evidence from Polish metropolitan areas
Piotr Idczak
https://orcid.org/0000-0002-3754-8956
Karol Mrozik
https://orcid.org/0000-0003-2169-5430
Abstrakt
This study analyses periurbanisation as a specific process of changes caused by the expansion of cities towards rural areas that are situated at a greater distance from the core city but still within the framework of the functional urban area. Peri-urban areas are determined by a particular set of urban and rural characteristics that coincide, but seem to be dominated by the rural aspect. By using a trans-disciplinary approach based on multivariate analysis, the authors identified peri-urban areas within three Polish metropolitan areas. Results show that the areas mostly predestined to be peri-urban are territories classified as rural gminas (communes) and rural areas of urban rural gminas, which are peripherally located in relation to the main city. In general, the findings are relevant from the point of view of policy-making because they provide new insights into the very complex nature of peri-urban areas.
Klíčová slova:
peri-urbanisation, peri-urban areas, multivariate analysis, metropolitan areasReference
Allen, A. (2003). Environmental planning and management of the peri-urban interface: perspectives on an emerging field. Environment & Urbanization 15(1): 135-147.
Google Scholar
Butt, A. (2013). Exploring Peri-urbanisation and Agricultural Systems in the Melbourne Region. Geographical Research 51(2): 204–218.
Google Scholar
Cardoso, R.V.; Meijers, E.J. (2016). Contrasts between first-tier and second-tier cities in Europe: a functional perspective. European Planning Studies 24(5): 996-1015.
Google Scholar
Caruso, G. (2001). Peri-urbanisation. the situation in Europe. A bibliographical note and survey of studies in the Netherlands, Belgium, Great Britain, Germany, Italy and the Nordic countries. Report prepared for DATAR. Available at: http://publications.uni.lu/bitstream/10993/10153/1/Caruso_PeriUrbanEuropeDATAR.pdf. Accessed 22 March 2009.
Google Scholar
ESPON, (2007). ESPON project 1.4.3. Study on Urban Functions. Final Report. Available at: https://www.espon.eu/sites/default/files/attachments/fr-1.4.3_April2007-final.pdf. Accessed 3 November 2017.
Google Scholar
ESPON, (2012). SGPTD. Second Tier Cities and Territorial Development in Europe: Performance, Policies and Prospects. ESPON & European Institute of Urban Affairs, Liverpool John Moores University.
Google Scholar
ESPON, (2016). The ESPON Policy Brief "Second Tier Cities Matter. Available at: https://www.espon.eu/sites/default/files/attachments/ESPON_policy_brief_second_tier_cities_0.pdf. Accessed 3 November 2017.
Google Scholar
ESPON. (2013). The ESPON 2013 Programme. ESPON Typology Compilation. Scientific Platform and Tools 2013/3/022. Interim Report. ESPON & Spatial Foresight GmbH. Available at: https://old.espon.eu/export/sites/default/Documents/Projects/ScientificPlatform/TypologyCompilation/fir-090615.pdf. Accessed 25 October 2017.
Google Scholar
Gaczek, W.M. (2013). Obszary metropolitalne jako bieguny wzrostu. In: Kisiała, W.; Stępiński, B. (eds.). Rola obszarów metropolitalnych w polityce regionalnej i rozwoju regionalnym. Poznań: Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.
Google Scholar
Gallent, N.; Bianconi, M.; Andersson, J. (2006). Planning on the edge: England's rural-urban fringe and the spatial-planning agenda. Environment and Planning B: Planning and Design 33(3): 457-476.
Google Scholar
Goncalves, J., Castilho Gomesa, M., Ezequiela, S., Moreira, F., Loupa-Ramos, I. (2017). Differentiating peri-urban areas: A transdisciplinary approach towards a typology. Land Use Policy 63: 331-341.
Google Scholar
Grochowski, M. (2011). Metropolizacja a kształtowanie ładu przestrzennego układów zurbanizowanych. MAZOWSZE Studia Regionalne 6: 167-172.
Google Scholar
Grzeszczak, J. (1996). Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej. Prace Geograficzne nr 167. Warszawa: Polska Akademia Nauk.
Google Scholar
Heffner, K. (2016). Proces suburbanizacji a polityka miejska w Polsce. In: Marszał, T. (ed.). Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza: 75-110. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Heffner, K.; Gibas, P. (2007). Analiza ekonomiczno-przestrzenna. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Google Scholar
Iaquinta, D.; Drescher, A. (2000). Defining the peri-urban: rural-urban linkages and institutional connections. Land Reform, Land Settlement and Cooperatives 2000(2): 8-26.
Google Scholar
Idczak, P. (2013). Wielowymiarowa koncepcja peryferyjności regionalnej. Identyfikacja regionów peryferyjnych w Polsce. Warszawa: Difin.
Google Scholar
Idczak, P.; Mrozik, K. (2016). Peryurbanizacja w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym. Studia i Prace WNEiZ US 46(2): 243-254.
Google Scholar
Kaczmarek, T.; Kaczmarek, U.; Mikuła, Ł.; Bul, R.; Walaszek M. (2014). Delimitacja poznańskiego obszaru metropolitalnego. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Kasanko, M.; Barredo, J.I.; Lavalle, C.; McCormick, N.; Demicheli, L.; Sagris, V.; Brezger, A. (2006). Are European cities becoming dispersed? A comparative analysis of 15 European urban areas. Landscape and Urban Planning 77: 111–130.
Google Scholar
Komornicki, T.; Rosik, P.; Śleszyński, P.; Solon, J.; Wiśniewski, R.; Stępniak, M.; Czapiewski, K.; Goliszek, S.; Regulska, E. (2013). Wpływ budowy autostrad i dróg ekspresowych finansowanych ze środków UE w latach 2004-2012 na rozwój ekonomiczny regionów. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Google Scholar
Korcelli, P., Grochowski, M., Kozubek, E., Korcelli-Olejniczak, E., Werner, P. (2012). Development of Urban-Rural Regions. From European to a Local Perspective. Monografies 14, Warsow: Institute of Geography and Spatial Organization.
Google Scholar
KPZK, (2012). Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Monitor Polski 252.
Google Scholar
Lamb, R. (1983). The Extent and Form of Exurban Sprawl. Growth and Change 14 (1): 47-47.
Google Scholar
Lisowski, A.; Grochowski, M. (2008). Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje. Ekspertyza do koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008–2033. T. I. Warszawa: MRR.
Google Scholar
Małuszyńska, E. (1988). „Cień” wielkiego miasta. Procesy urbanizacyjne w strefie Poznania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 50(3): 229-244.
Google Scholar
Markowski, T.; Marszał, T. (2006). Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar
Masuda, J.R., Garvin, T. (2008). Whose Heartland? The politics of place in a rural–urban interface. Journal of Rural Studies 24(1): 112-123.
Google Scholar
Mazur, M., Bański, J., Czapiewski, K., Śleszyński, P. (2015). Wiejskie obszary funkcjonalne - próba metodyczna wyznaczenia ich obszarów i granic. Studia Obszarów Wiejskich 37:
Google Scholar
Monsson, Ch. (2013). Understanding the peri-urban economy: the case of Copenhagen, Regional Insights 4(2): 6-8.
Google Scholar
Mrozik, K., Idczak P. (2015). Suburbanizacja w wybranych gminach wiejskich Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 42(2): 183-194.
Google Scholar
Nowak, E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar
OECD, (2008). Handbook on Constructing Composite Indicators. Methodology and User Guide. Paris: OECD Publications.
Google Scholar
Parkinson, J.; Tayler, K. (2003). Decentralized wastewater management in peri-urban areas in low-income countries. Environment & Urbanization 15(1): 75-89.
Google Scholar
Parkinson, M. et al. (2012). Second Tier Cities in Europe: In an Age of Austerity. Why Invest Beyond the Capitals? ESPON & European Institute of Urban Affairs, Liverpool John Moores University.
Google Scholar
Parysek, J. (1995). Duże miasta Europy i ich rola w procesie urbanizacji, rozwoju społeczno-gospodarczego i europejskiej integracji u schyłku XX wieku. Przegląd Geograficzny 67(3-4): .
Google Scholar
Piorr, A.; Ravetz, J.; Tosics, I. (2011). Peri-urbanisation in Europe. Towards a European Policies to sustain Urban-Rural Futures. University of Copenhagen: Academic Books Life Sciences.
Google Scholar
PZPWW, (2017). Obszary funkcjonalne na terenie województwa wielkopolskiego. Wielkopolska 2020+. Nowa propozycja delimitacji obszarów funkcjonalnych po opiniach złożonych przez samorządy powiatowe i gminne. 18 kwietnia 2017. Poznań: Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego.
Google Scholar
Ravetz, J., Fertner, Ch., Nielsen, T. (2013). The Dynamics of Peri-Urbanization. In: Nilsson, K., Pauleit, S., Bell, S., Aalbers, C., Sick Nielsen, Th.A. (eds.). Peri-urban futures: Scenarios and models for land use change in Europe 13-44. Berlin, Heidelberg: Sprinegr-Verlag.
Google Scholar
Rosner, A., Stanny M. (2017). Socio-economic development of rural areas in Poland. EFRWP. Warsow: IRWiR PAN.
Google Scholar
Simon, D.; McGregor, D.; Nsiah-Gyabaah, K. (2004). The changing urban–rural interface of African cities: definitional issues and an application to Kumasi, Ghana. Environment & Urbanization 16(2): 235-247.
Google Scholar
Słodczyk, J. (2012). Historia planowania i budowy miast. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Smętkowski, M.; Jałowiecki, B.; Gorzelak, G. (2009). Obszary metropolitalne w Polsce – diagnoza i rekomendacje. Studia Regionalne i Lokalne 1(35): 52-73.
Google Scholar
SRLOM. (2017). Strategia rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego 2020+. Available at: http://www.lom.lodz.pl/wp-content/uploads/Aktualizacja-STRATEGII-ROZWOJU-%C5%81OM_30_06_2017.pdf. Accessed 14 September 2017.
Google Scholar
Szukalski, P., Martinez-Fernandez C., Weyman T. (2013). Lódzkie Region: Demographic Challenges Within an Ideal Location”, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, 2013/05, OECD Publishing: http://dx.doi.org/10.1787/5k4818gt720p-en
Google Scholar
Szymańska, D. (2007). Urbanizacja na świecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Śleszyński, P. (2013). Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw. Przegląd Geograficzny 85(2): 173-197.
Google Scholar
Świerkocki, J. (2013). Charakterystyka społeczno-gospodarcza Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego. Studia Prawno-Ekonomiczne 87: 11-45.
Google Scholar
Webster, D.; Muller L. (2009). Peri-urbanisation: zones of rural – urban transition. In: Sassen, S. (ed.). Human Settlement Development. Oxford: Eolss Publishers.
Google Scholar
Węcławowicz, G. (2003) Geografia społeczna miast. Zróżnicowania społeczno-przestrzenne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
WROF, (2017). Studium spójności funkcjonalnej we Wrocławskim Obszarze Funkcjonalnym. Available at: http://bip.um.wroc.pl/attachments/download/31839. Accessed 15 September 2017. Accessed 15 September 2017.
Google Scholar
Zagożdżon, A. (1988). Sieć osadnicza, zmienność i trwałość. In: Jałowiecki, B.; Kaltenberg-Kwiatkowska, E. (eds.). Procesy urbanizacji i przekształcenia miast w Polsce: 57-74. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Živanović Miljković, J., Crnčević, T., Marić, I. (2012). Land use planning for sustainable development of peri-urban zones. SPATIUM International Review 28: 15-22.
Google Scholar
##libcom.statistics##
Stažení
Licence
Copyright (c) 2020 Economic and Environmental Studies
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0.