Nature conservation in Polish agriculture under conditions of EU membership

Karol Kociszewski

Opublikowane: 2020-12-15

Tom 13 Nr 1 (25) (2013)

Ochrona przyrody w polskim rolnictwie w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej

Karol Kociszewski

Abstrakt

Celem artykułu jest ocena skuteczności wdrażania działań ochrony przyrody w polskim rolnictwie. Regulacje środowiskowe wpływają na zmiany niektórych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej UE (WPR). W pierwszym filarze tej polityki dotyczy to zasady zgodności środowiskowej (cross–compliance), w drugim filarze programów rolnośrodowiskowych, płatności w sieci Natura 2000 i wsparcia rolnictwa ekologicznego. W Polsce działania te są wdrażane nieskutecznie oraz są niewystarczająco ukierunkowane na ochronę różnorodności biologicznej. Odnosi się to zarówno do krajowej polityki rolnej i środowiskowej. W pewnych aspektach nie są one skoordynowane. Przejawia się to w opóźnieniach opracowywania i wdrażania planów ochrony i planów zadań ochronnych, które są niezbędne do prawidłowej polityki w sieci Natura 2000. W rezultacie nie wdrożono wyspecjalizowanych płatności dla rolników w sieci Natura 2000, a program rolnośrodowiskowy został zrealizowany w ograniczonym zakresie. Ponadto, system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym nie zawiera wymogów ochrony różnorodności biologicznej. W tej dziedzinie występuje też wiele niedoskonałości w zestawie standardów cross-compliance. W takiej sytuacji Polskie rolnictwo może wpływać na degradację różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich.

Słowa kluczowe:

ochrona środowiska w rolnictwie, bioróżnorodność, zrównoważony rozwój rolnictwa, program rolnośrodowiskowy, instrumenty rozwoju obszarów wiejskich

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Kociszewski, K. (2020). Ochrona przyrody w polskim rolnictwie w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej. Economic and Environmental Studies, 13(1 (25), 73–86. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ees/article/view/3072

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Alliance Environment (2007). Evaluation of environmental impact of the CMO and direct support measures of the CAP for arable crops. Brussels: Alliance Environment, Directorate-General for Agriculture and Rural Development.
Google Scholar

ARiMR (2011). Broszura wzajemna zgodność (cross compliance). Minimalne normy, Obszar A i Obszar B obowiązujący od 2011 r. Warszawa.
Google Scholar

Bołtromiuk, A. (2011). Koncepcja sytemu publicznego wsparcia rolnictwa na obszarach europejskiej sieci ekologicznej, in: A. Bołtromiuk, M. Kłodziński (eds.), Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Warszawa: IRWiR PAN.
Google Scholar

Brodzińska, K. (2011). Problemy środowiskowej oceny zrównoważonego rozwoju rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów WPR. In: Graczyk, A. (ed.). Kryzys a rozwój zrównoważony rolnictwa i energetyki: 84-98. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 231.
Google Scholar

Commission of the European Communities (2006). Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, A Thematic Strategy on the Sustainable Use of Pesticides. Brussels COM(2006) 372 final.
Google Scholar

Commission of the European Communities (2008). Communication from the Commission to the Council and the European Parliament, Environment Policy Review. COM(2008) 409 final. Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora (O. J. L 206, 22/07/1992 P. 0007 – 0050).
Google Scholar

Council Regulation (EEC) No 73/2009 establishing the common rules for direct support schemes for farmers under common agricultural policy and establishing certain schemes for farmers (O. J. L 30, 31.01.2009).
Google Scholar

Directive 2009/147/EC of the European Parliament and of the Council of 30 November 2009 on the conservation of wild birds (O. J. L 20/7 26.1.2010).
Google Scholar

Directive 2009/128/EC of the European Parliament and of the Council of 21 October 2009 establishing a framework for Community action to achieve the sustainable use of pesticides (O. J. L 309, 24.11.2009).
Google Scholar

Directorate General for Agriculture and Rural Development (2012). Rural Development in the European Union, Statistical and Economic Information. Report 2012. Brussels: European Union.
Google Scholar

European Commission (2011a). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Our life insurance, our natural capital: an EU biodiversity strategy to 2020. COM(2011) 244 final.
Google Scholar

European Commission (2010a). Natura 2000 barometer. Natura 2000. Nature and Biodiversity Newsletter 29.
Google Scholar

European Commission (2011b). Proposal for regulation of the European Parliament and of the Council establishing rules for direct payments to farmers under support schemes within the framework of the common agricultural policy. COM(2011) 625 final/2, SEC(2011) 1153, SEC(2011) 1154.
Google Scholar

European Commission (2010b). Situation and Prospects of Agriculture and rural areas. Brussels.
Google Scholar

European Commission (2005). Agri-environment Measures, Overview on General Principles, Types of Measures, and Application. Unit G-4 - Evaluation of Measures applied to Agriculture, Studies. Brussels.
Google Scholar

Europejski Trybunał Obrachunkowy (2008). Czy zasada współzależności jest skuteczna? Sprawozdanie specjalne 2008, nr 8. Luksemburg.
Google Scholar

Eurostat (2010). Environmental Statistics and Accounts in Europe. Eurostat statistical books. 2010 edition, Luxembourg: Publication Office of European Union.
Google Scholar

IJHARS (2005). Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku. Warszawa: IJHARS.
Google Scholar

IJHARS (2012). Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2011 roku. Warszawa: IJHARS.
Google Scholar

Kociszewski, K. (2013). Ekologizacja polskiego rolnictwa a jego zrównoważony rozwój w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Google Scholar

Makomaska-Juchiewicz, M. (2009). Stan wdrożenia sieci Natura 2000 w Polsce. Chrońmy przyrodę ojczystą 65(1):11-28.
Google Scholar

Konecny, M. (2004). EU Enlargement and Agriculture: Risks and Opportunities. Brussels: Friends of Earth Europe.
Google Scholar

MRiRW (2013). Biuletyn informacyjny 4-5/2013. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Google Scholar

MRiRW (2005). Plan rozwoju obszarów wiejskich na lata 2004–2006. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Google Scholar

MRiRW (2011). Plan rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007–2013. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Google Scholar

MRiRW (2013). Wyznaczanie obszarów cennych przyrodniczo. Available at: http://www.minrol.gov.pl/pol/Ministerstwo/Biuro-Prasowe/Informacje-Prasowe/Wyznaczanie-obszarow-cennych-przyrodniczo. Accessed 04 February 2014.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (2008). Informacja o wynikach kontroli wdrażania ochrony na obszarach Natura 2000. Warszawa: NIK.
Google Scholar

Stalenga, J.; Tyburski, J. (2012). Rolnictwo ekologiczne i wsparcie PROW w Polsce w okresie programowania 2007–13. In: Proceedings from the Conference „Programy rolnośrodowiskowe – z korzyścią dla człowieka i środowiska”, organised by Polish Ecological Club and MARD, Kluczbork, Poland 11–12.04.2012.
Google Scholar

Szymborska, E. (2012). Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007–2013 – stan wdrożenia 2012. In: Proceedings from the Conference „Programy rolnośrodowiskowe – z korzyścią dla człowieka i środowiska”, organised by Polish Ecological Club and MARD, Kluczbork, Poland 11–12.04.2012.
Google Scholar

Ustawa z 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849).
Google Scholar

Ustawa z 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. z 2013 poz. 455).
Google Scholar

Willer, H.; Kilcher, L. (eds.) (2012). The world of organic agriculture: Statistics and emerging trends 2012. Bonn–Frick: FIBL and IFOAM.
Google Scholar

Tyburski, J.; Żakowska-Biemans, S. (2007). Wprowadzenie do rolnictwa ekologicznego. Warszawa: SGGW.
Google Scholar