Zrównoważenie środowiskowe w produkcji soi w oparciu o wyniki badań polowych przeprowadzonych w stacji doświadczalnej oceny odmian w Głubczycach w latach 2015-2017
Marta BEDNARCZYK
Izabella PISAREK
Abstrakt
Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu zmiennego systemu nawożenia azotem w uprawie soi, na cechy jakościowe i ilościowe struktury plonów oraz aspekt ekonomiczny jako istotne elementy zrównoważonego gospodarowania w rolnictwie.
W pracy wykorzystano wyniki doświadczeń ścisłych prowadzonych w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Głubczycach w latach 2015-2017. W badaniach porównano plony nasion, białka i tłuszczu w czterech odmianach soi (Glycine max (L.)Merrill) non-GMO (Augusta, Mavka, Aligator, Lissabon) w zależności od zróżnicowania azotem w dawkach 0, 30 i 60 kg N/ha, oraz oszacowano opłacalność produkcji w/w wariantach nawozowych. Plony nasion porównywanych odmian soi różniły się istotnie wskazując jednocześnie na bardzo wysoką zależność składu ilościowego i jakościowego od przebiegu warunków pogodowych w okresie wegetacji. Nawożenie azotem w dawce 30kg N/ha okazało się optymalną dawką tego składnika w uprawie soi zarówno w aspekcie jakościowo-ilościowym struktury plonu jak i w aspekcie ekonomicznym. Najlepiej przystosowaną odmianą soi do warunków klimatyczno-siedliskowych rejonu Głubczyc okazały się odmiany Aligator i Lissabon, na co wskazują istotne współczynniki NIR.
Słowa kluczowe:
rozwój zrównoważony, soja, non_GMO, nawożenie azotemBibliografia
Adesemoye, A., Kloepper, J. (2009). Plant-microbes interactions in enhanced fertilizer-use efficiency. Appl Microbiol Biotechnol. 85(1):1-12 DOI: 10.1007/s00253-009-2196-0.
COBORU. (2017). Lista opisowa odmian roślin rolniczych [Polish national list of agricultural plant varieties]. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Accessed 1.03.2017.http://www.coboru.pl/Publikacje_COBORU/Listy_odmian/lo_rolnicze_2017.pdf
Dobek, T.K., Dobek, M. (2008) Efektywność produkcji soi w polskich warunkach [Effectiveness of soybean production under the conditions of Poland]. Inżynieria Rolnicza 4(102):233-240.
FAOSTAT, http://faostat.fao.org/site/291/default.aspx. Accessed 28.08.2018.
Gawęcki, K., Bednarczyk, M., Głogowska, J. Kręgielewski, M. (2018). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2015-2017 [Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
GUS. 2017. Wyniki produkcji roślinnej w Polsce 2016 [Crop production results in 2016], Departament Rolnictwa. Warszawa. pp.82. www.stat.gov.pl
IOR. (2012). Metodyka integrowanej ochrony soi [Methodology of integrated soybean protection], pp. 32. https://www.ior.poznan.pl/plik,1524,metodyka-integrowanej-ochrony-soi-dla-producentow-pdf.pdf
Jarecki, W., Bobrecka-Jamro, D. (2015). Effect of fertilization with nitrogen and seed inoculation with nitragina on seed quality of soya bean (Glycine max (L.) Merrill). Acta Sci. Pol. Agricultura, 14(3), 51-59 www.agricultura.acta.utp.edu.pl
Kościelniak, W., Pyziak, K. (2017). Soja – Uprawa z perspektywą – poradnik agrotechniczny [Soyabean - Crop production with prospects – an agrotechnical guide], http://oodr.pl/soja-uprawa-perspektywa-poradnik-agrotechniczny
Lorenc-Kozik, A.M., Pisulewska, E. (2003).Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem i mikroelementami na plonowanie wybranych odmian soi [The effect of increasing levels of nitrogen fertilizer and microelements on seed yield of selected soybean cultivars], Rośliny Oleiste,24, 131-142.
Luboiński, A., Markowicz, M. (2017). Wpływ systemu nawożenia azotem na plonowanie trzech odmian soi (Glycine max(L.) Merr.) [The effect of nitrogen fertilization system on yields of three non-GMO soybean varieties], Fragm. Agron. 34(3): 66–75.
Machnacki, M. (2014.) Regionalne zrównoważenie ekonomiczno-ekologiczne gospodarstw rolniczych a ich położenie na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) [Regional economic and ecological sustainability of farms and their location in less favoured areas (LFA)], Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 4, 35–4.
Maria, J.K.M., Enkhtaivan, G., Lee, J., Thiruvengadam, M., Keum, Y-S., Kim, D.H. (2015). Spectroscopic determination of metabolic and mineral changes of soya-chunk mediated by Aspergillus soya. Food Chemistry 170, 1–9. doi.org/10.1016/j.foodchem.2014.08.029
Our Common Future. 1987. The World Commission on Environment and Development. Oxford University Press.
Pawlak, K. (2014). Pozycja konkurencyjna głównych producentów i eksporterów nasion oleistych i olejów roślinnych w handlu wewnątrzwspólnotowym [The competitive position of the main producers and exporters of oilseeds and vegetable oils in the intra-EU trade]. JJARD, 3(33), 185-203.
Penna, C., Massa, R., Olivieri, F., Gutkind, G., Cassán, F. (2011) A simple method to evaluate the number of bradyrhizobia on soybean seeds and its implication on inoculant quality control. AMB Express 1(1):21 doi: 10.1186/2191-0855-1-21
Pisulewska, E., Lorenc-Kozik, A., Borowiec, F. (1999).Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na plon, zawartość oraz skład kwasów tłuszczowych w nasionach dwóch odmian soi [The effect of nitrogen fertilisation level on seed yield, fat content and fatty acids composition of two soybean cultivars], Rośliny Oleiste, 20, 511-520.
PN (Polish Standard)75/A-04018
PN(Polish Standard)76/R- 64753
PN(Polish Standard)-R- 65950
Pyziak, K., Bednarczyk, M., Głogowska, J., Kręgielewski, M. (2016). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2013-2015 [The Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
Pyziak, K., Bednarczyk, M., Głogowska J., Kręgielewski M. (2017). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2014-2016 [The Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
Pyziak, K., Bednarczyk, M. (2017). Katalog odmian soi, Agrotechnika soi [A catalogue of soy varieties. Argrotechnics of soy]. https://www.saatbau.com/uploads/magazine/soja_2017.pdf
Smędzik-Ambroży, K. (2014). Zrównoważenie środowiskowe produkcji a wyniki ekonomiczne i potencjał produkcyjny gospodarstw FADN z Regionu Wielkopolski i Śląska w latach 2004–2010 [The environmental sustainability of production and the economic performance and potential production of farms in the regions of Wielkopolska and Sileisa in the years 2004–2010]. Progress in Economic Science, 1, 65-73. DOI:http://dx.medra.org/10.14595/PIES/01/00.
Wrzaszcz, W. (2011). Zrównoważenie środowiskowe versus zrównoważenie ekonomiczne indywidualnych gospodarstw rolnych [The Environmental Sustainability versus Economic Sustainability of the Family Owned Agricultural Holdings]. Zeszyty Nauk SGGW, 11(26), 2, 156-167.
COBORU. (2017). Lista opisowa odmian roślin rolniczych [Polish national list of agricultural plant varieties]. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Accessed 1.03.2017.http://www.coboru.pl/Publikacje_COBORU/Listy_odmian/lo_rolnicze_2017.pdf
Dobek, T.K., Dobek, M. (2008) Efektywność produkcji soi w polskich warunkach [Effectiveness of soybean production under the conditions of Poland]. Inżynieria Rolnicza 4(102):233-240.
FAOSTAT, http://faostat.fao.org/site/291/default.aspx. Accessed 28.08.2018.
Gawęcki, K., Bednarczyk, M., Głogowska, J. Kręgielewski, M. (2018). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2015-2017 [Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
GUS. 2017. Wyniki produkcji roślinnej w Polsce 2016 [Crop production results in 2016], Departament Rolnictwa. Warszawa. pp.82. www.stat.gov.pl
IOR. (2012). Metodyka integrowanej ochrony soi [Methodology of integrated soybean protection], pp. 32. https://www.ior.poznan.pl/plik,1524,metodyka-integrowanej-ochrony-soi-dla-producentow-pdf.pdf
Jarecki, W., Bobrecka-Jamro, D. (2015). Effect of fertilization with nitrogen and seed inoculation with nitragina on seed quality of soya bean (Glycine max (L.) Merrill). Acta Sci. Pol. Agricultura, 14(3), 51-59 www.agricultura.acta.utp.edu.pl
Kościelniak, W., Pyziak, K. (2017). Soja – Uprawa z perspektywą – poradnik agrotechniczny [Soyabean - Crop production with prospects – an agrotechnical guide], http://oodr.pl/soja-uprawa-perspektywa-poradnik-agrotechniczny
Lorenc-Kozik, A.M., Pisulewska, E. (2003).Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem i mikroelementami na plonowanie wybranych odmian soi [The effect of increasing levels of nitrogen fertilizer and microelements on seed yield of selected soybean cultivars], Rośliny Oleiste,24, 131-142.
Luboiński, A., Markowicz, M. (2017). Wpływ systemu nawożenia azotem na plonowanie trzech odmian soi (Glycine max(L.) Merr.) [The effect of nitrogen fertilization system on yields of three non-GMO soybean varieties], Fragm. Agron. 34(3): 66–75.
Machnacki, M. (2014.) Regionalne zrównoważenie ekonomiczno-ekologiczne gospodarstw rolniczych a ich położenie na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) [Regional economic and ecological sustainability of farms and their location in less favoured areas (LFA)], Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 4, 35–4.
Maria, J.K.M., Enkhtaivan, G., Lee, J., Thiruvengadam, M., Keum, Y-S., Kim, D.H. (2015). Spectroscopic determination of metabolic and mineral changes of soya-chunk mediated by Aspergillus soya. Food Chemistry 170, 1–9. doi.org/10.1016/j.foodchem.2014.08.029
Our Common Future. 1987. The World Commission on Environment and Development. Oxford University Press.
Pawlak, K. (2014). Pozycja konkurencyjna głównych producentów i eksporterów nasion oleistych i olejów roślinnych w handlu wewnątrzwspólnotowym [The competitive position of the main producers and exporters of oilseeds and vegetable oils in the intra-EU trade]. JJARD, 3(33), 185-203.
Penna, C., Massa, R., Olivieri, F., Gutkind, G., Cassán, F. (2011) A simple method to evaluate the number of bradyrhizobia on soybean seeds and its implication on inoculant quality control. AMB Express 1(1):21 doi: 10.1186/2191-0855-1-21
Pisulewska, E., Lorenc-Kozik, A., Borowiec, F. (1999).Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na plon, zawartość oraz skład kwasów tłuszczowych w nasionach dwóch odmian soi [The effect of nitrogen fertilisation level on seed yield, fat content and fatty acids composition of two soybean cultivars], Rośliny Oleiste, 20, 511-520.
PN (Polish Standard)75/A-04018
PN(Polish Standard)76/R- 64753
PN(Polish Standard)-R- 65950
Pyziak, K., Bednarczyk, M., Głogowska, J., Kręgielewski, M. (2016). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2013-2015 [The Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
Pyziak, K., Bednarczyk, M., Głogowska J., Kręgielewski M. (2017). Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Województwie Opolskim za lata 2014-2016 [The Results of Post-registration Experiments in the Plant Variety of Opole Voivodeship for the years 2013-2015].
Pyziak, K., Bednarczyk, M. (2017). Katalog odmian soi, Agrotechnika soi [A catalogue of soy varieties. Argrotechnics of soy]. https://www.saatbau.com/uploads/magazine/soja_2017.pdf
Smędzik-Ambroży, K. (2014). Zrównoważenie środowiskowe produkcji a wyniki ekonomiczne i potencjał produkcyjny gospodarstw FADN z Regionu Wielkopolski i Śląska w latach 2004–2010 [The environmental sustainability of production and the economic performance and potential production of farms in the regions of Wielkopolska and Sileisa in the years 2004–2010]. Progress in Economic Science, 1, 65-73. DOI:http://dx.medra.org/10.14595/PIES/01/00.
Wrzaszcz, W. (2011). Zrównoważenie środowiskowe versus zrównoważenie ekonomiczne indywidualnych gospodarstw rolnych [The Environmental Sustainability versus Economic Sustainability of the Family Owned Agricultural Holdings]. Zeszyty Nauk SGGW, 11(26), 2, 156-167.
BEDNARCZYK, M., & PISAREK, I. (2020). Zrównoważenie środowiskowe w produkcji soi w oparciu o wyniki badań polowych przeprowadzonych w stacji doświadczalnej oceny odmian w Głubczycach w latach 2015-2017. Economic and Environmental Studies, 18(4 (48), 1219–1234. https://doi.org/10.25167/ees.2018.48.3
Autorzy
Marta BEDNARCZYKAutorzy
Izabella PISAREKStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
