Paul ärgert sich, nervt sich aber nicht. Cechy semantyczne niemieckich czasowników z dopełnieniem w roli doświadczającego i ich wpływ na konstrukcje antykauzatywne

Niklas WISKANDT

https://orcid.org/0000-0002-6374-1506

Abstrakt

Spoglądając na poszczególne języki można zauważyć, że czasowniki z dopełnieniem w roli doświadczającego (Experiencer) wykazują różne osobliwości syntaktyczne, jednakże nie
tworzą jednorodnej klasy. Niniejszy artykuł zajmuje się konstrukcjami antykauzatywnymi takich czasowników, które w języku niemieckim występują jako czasowniki zwrotne, jak np. w Paul freut sich. Są one możliwe z niektórymi czasownikami z dopełnieniem w roli doświadczającego, ale nie z wszystkimi. Konstrukcja antykauzatywna jest możliwa w przypadku czasownika ärgern, ale nie w przypadku semantycznie bliskiego nerven. W oparciu o dane korpusowe oraz oceny akceptowalności i interpretowalności dokonywane przez rodzimych użytkowników języka, badany jest wpływ pewnych czynników semantycznych, co ma pozwolić na wyjaśnienie tejże asymetrii.

Słowa kluczowe:

czasowniki z dopełnieniem w roli doświadczającego, antykauzatywność, redukcja walencji, semantyka leksykalna, interfejs składnia-semantyka