Ordensnamen der Kanonissen des Heiligen Geistes – Canonesses de Saxia aus dem Ordenshaus in der Stadt Busko-Zdrój im Lichte der onomastisch fundierten Analyse (20.–21. Jh.)

Piotr A. Owsiński

doi:10.25167/pg.6031

Opublikowane: 2025-10-14

Tom 14 Nr 14 (2025)

Imiona zakonne Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia (CSS) z domu zakonnego w Busku-Zdroju w świetle analizy onomastycznej (XX–XXI wiek)

Piotr A. Owsiński

Prace Germanistyczne

Dział: Językoznawstwo

https://doi.org/10.25167/pg.6031

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę prezentacji wyników badań z zakresu onomastyki, będąc jednocześnie kontynuacją eksploracji materiału nazewniczego w obszarze antroponimii religijnej. Celem analizy jest poszerzenie i uzupełnienie stanu badań naukowych w obrębie wyżej wspomnianego obszaru. Poniższe badanie stanowi jednak inicjację tego rodzaju socjolingwistycznych dociekań naukowych, gdyż dotyczy do tej pory nieanalizowanego korpusu badawczego, jakim są imiona zakonne, funkcjonujące w XX i XXI wieku w domu zakonnym Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia (CSS) w Busku-Zdroju. Analiza dotyczyć zatem będzie samych imion buskich sióstr zakonnych, jak również ich motywacji oraz potencjalnego związku z używanym przez nie wcześniej imieniem chrzestnym. Ponadto badanie koncentruje się na dociekaniach o charakterze etymologicznym w kontekście ich częstotliwości użycia i funkcjonowania w społeczności zakonnej i miejskiej.

Słowa kluczowe:

onomastyka religijna, antroponimia, imię, imię zakonne

Pobierz pliki

pdf (Deutsch)

Zasady cytowania

Owsiński, P. A. (2025). Imiona zakonne Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia (CSS) z domu zakonnego w Busku-Zdroju w świetle analizy onomastycznej (XX–XXI wiek). Prace Germanistyczne, 14(14), 119–137. https://doi.org/10.25167/pg.6031

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bauer, Walter (1988): Griechisch-deutsches Wörterbuch zu den Schriften des Neuen Testaments und der
Google Scholar

frühchristlichen Literatur. Berlin – New York.
Google Scholar

Die Bibel in der Einheitsübersetzung. URL: https://www.uibk.ac.at/theol/leseraum/bibel/. Stand vom 4.11.2023.
Google Scholar

Borkowska, Małgorzata (1996): Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku. Warszawa.
Google Scholar

Breza, Edward (2013): Nazwy zakonów i zgromadzeń zakonnych żeńskich. In: Slavia Occidentalis 70 (1),
Google Scholar

–62, URL: https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstreams/da0dfd74-18f7-4888-8f71-a7eac4f81b91/
Google Scholar

content. Stand vom 4.11.2023.
Google Scholar

Burkart, Walter (1993): Neues Lexikon der Vornamen. Köln.
Google Scholar

Cieślikowa, Aleksandra/Szymowa, Janina/Rymut, Kazimierz (2000): Słownik etymologiczno-motywacyjny
Google Scholar

staropolskich nazw osobowych. Część 1. Odapelatywne nazwy osobowe. Kraków.
Google Scholar

Citko, Lilia (1999): Imiona mnichów Ławry Supraskiej. In: Abramowicz, Zofia/Dacewicz, Leonarda (eds.),
Google Scholar

Nazewnictwo na pograniczach etniczno-językowych. Białystok, 75-80.
Google Scholar

Citko, Lilia (2000): Imiona zakonne oo. Bazylianów z Supraśla (XVII w.). In: Abramowicz, Zofia/Dacewicz,
Google Scholar

Leonarda (eds.), Nazwy własne na pograniczach kulturowych. Materiały z Międzynarodowej Konferencji
Google Scholar

Onomastycznej, Białystok–Białowieża, 12–13 VI 2000. Białystok, 57–61.
Google Scholar

Czaplicka-Jedlikowska, Maria (2008): Preferowane wartości w wyborze imienia zakonnego w Zgromadzeniu
Google Scholar

Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w prowincji poznańskiej. In: Laskowska, Elżbieta/Benenowska,
Google Scholar

Iwona/Jaracz, Małgorzta (eds.), Język, społeczeństwo, wartości. Bydgoszcz, 97–115.
Google Scholar

Derwich, Marek (1995): Monastycyzm w kulturze Polski średniowiecznej. Uwagi problemowe. In: Pobóg-Lenartowicz,
Google Scholar

Anna/Derwich, Marek (eds.), Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski. Opole, 17–27.
Google Scholar

Drosdowski, Günther (1974): Duden, Lexikon der Vornamen. Mannheim – Leipzig – Wien – Zürich.
Google Scholar

Fros, Henryk/Sowa, Franciszek (1997): Księga imion i świętych, Bd. 1. Kraków.
Google Scholar

Gesenius, Wilhelm (2013): Hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament. Berlin–
Google Scholar

Heidelberg.
Google Scholar

Grzenia, Jan (2006): Słownik imion. Warszawa.
Google Scholar

Hanks, Patrick/Hardcastle, Kate/Hodges, Flavia (2006): Oxford Dictionary of First Names. New York.
Google Scholar

Henze, Barbara (1996): Kanonissen. In: Kasper, Walter (ed.), Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 5.
Google Scholar

Freiburg im Breisgau, 1187–1188.
Google Scholar

Horyń, Ewa / Zmuda, Ewa (2017): O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny. In: Annales Universitatis
Google Scholar

Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 12, 130–139, URL: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/
Google Scholar

bitstream/handle/11716/5153/AF234--1-13--O-imieniu-Krystyna--Horyn--Zmuda.pdf?sequence=1&isAllowed=
Google Scholar

y. Stand vom 7.11.2023.
Google Scholar

Kaleta, Zofia (2005): Kierunki i metodologia badań. Terminologia. In: Rzetelska-Feleszko, Ewa (ed.),
Google Scholar

Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Warszawa – Kraków, 45–82.
Google Scholar

Kamianets, Wolodymyr (2000): Zur Einteilung der deutschen Eigennamen. In: Grazer Linguistische Studien,
Google Scholar

, 41–58, https://static.uni-graz.at/fileadmin/gewi-institute/Sprachwissenschaft/GLS_Download/
Google Scholar

GLS_54_-_Kamianets.pdf. Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Kluge, Friedrich (2011): Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. Berlin – Boston.
Google Scholar

Kobylińska, Józefa (2018): Imiona oo. dominikanów krakowskich w „Księgach gromadzkich wsi Kasina
Google Scholar

Wielka” (XVII–XVIII w.). In: Onomastica 62, 145–181, https://onomastica.ijp.pan.pl/index.php/ONOM/
Google Scholar

article/view/37/23. Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Kohlheim, Rosa/Kohlheim, Volker (2007): Duden, Das große Vornamenlexikon. Mannheim.
Google Scholar

Köhler, Ludwig / Baumgartner, Walter (2004): Hebräisches und aramäisches Lexikon zum Alten Testament,
Google Scholar

Bd. 1. Leiden – Boston.
Google Scholar

Kucharska-Dreiss, Elżbieta (2004): Teolingwistyka – próba popularyzacji terminu. In: Mikołajczak, Stanisław/
Google Scholar

Węcławski, Tomasz (eds.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Gniezno 15–17
Google Scholar

kwietnia 2002. Poznań, 23–30.
Google Scholar

Kunze, Konrad (1998): dtv-Atlas Namenkunde. Vor- und Familiennamen im deutschen Sprachgebiet. München.
Google Scholar

Łapińska, Marzena (2004): Motywacje wyboru imion zakonnych w Zgromadzeniu Sióstr Niepokalanego
Google Scholar

Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. In: Pająkowska-Kensik, Maria/Czachorowska, Magdalena (eds.),
Google Scholar

Nazwy mówią. Bydgoszcz, 229–243.
Google Scholar

Majewski, Marcin (2015): Tajemnice biblijnych imion. Kraków.
Google Scholar

Malec, Maria (2001): Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków.
Google Scholar

Malec, Maria (2005): Imiona. In: Rzetelska-Feleszko, Ewa (ed.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia.
Google Scholar

Warszawa – Kraków, 97–118.
Google Scholar

Naumann, Horst/Schlimpert, Gerhard/Schultheis, Johannes (1988): Vornamenbuch. Leipzig.
Google Scholar

Pelliccia, Guerrino/Rocca, Giancarlo (eds.) (1980): Dizionario degli Istituti di Perfezione. Roma.
Google Scholar

Pfeiffer, Henrik (2006): Adam und Eva. In: Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex), 1–10.
Google Scholar

URL: https://cms.ibep-prod.com/app/uploads/sites/18/2023/08/Adam_und_Eva__2019-04-09_13_50.pdf.
Google Scholar

Stand vom 9.11.2023.
Google Scholar

Przybylska, Violetta (2008): Imiona zakonne Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety prowincji nyskiej w XIX wieku.
Google Scholar

In: Studia śląskie 67, 217–229.
Google Scholar

Rutkiewicz, Małgorzata (2002): Imiona zakonne serafitek z Prowincji Poznańskiej. In: Acta Onomastica 43,
Google Scholar

–75.
Google Scholar

Schaffer-Suchomel, Joachim/Suchomel, Michaela (2021): Handbuch der Vornamen. Was der Vorname
Google Scholar

über einen Menschen sagt. München.
Google Scholar

Schoppe, Siegfried G. (2023): Deutsches Namenbuch: Personennamen. Vor- und Nachnamen in Deutschland.
Google Scholar

Hamburg.
Google Scholar

Seibicke, Wilfried (1977): Vornamen, Bd. 2. Wiesbaden.
Google Scholar

Sochacka, Stanisława (2001): Uwarunkowania kulturowo-religijne nadawania imion w zgromadzeniach
Google Scholar

zakonnych (na przykładzie Śląska). In: Studia Śląskie 60, 113–128.
Google Scholar

Sochacka, Stanisława (2003): Imiennictwo żeńskich zgromadzeń zakonnych. In: Biolik, Maria (ed.), Metodologia
Google Scholar

badań onomastycznych. Olsztyn, 245–254.
Google Scholar

Szewczyk, Łucja Maria (2000a): Kultowe i kulturowe znaczenie imiennictwa wybranych polskich zakonów
Google Scholar

żeńskich (na przykładzie imion sióstr franciszkanek). In: Woźniak, Ewa (ed.), Inspiracje chrześcijańskie
Google Scholar

w kulturze Europy. Łódź, 429–443.
Google Scholar

Szewczyk, Łucja Maria (2000b): Imiona sióstr klarysek od wieczystej adoracji (problem motywacji). In:
Google Scholar

Krško, Jaromír/Majtán, Milán (eds.), Vlastné mená v jazyku a spoločnosti. 14. slovenska onomasticka
Google Scholar

konferencia. Bratislava – Banskó Bystrica, 177–188.
Google Scholar

Wieczorek, Ewa (2010): Imiona sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus z drugiej połowy XX wieku. In: Annales
Google Scholar

Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica 5, 277–289. URL: https://studialinguistica.
Google Scholar

up.krakow.pl/article/view/5054/4734, Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Wieczorek, Ewa (2011): Męskie imiona zakonne jako specyficzna warstwa antroponimii polskiej. In: Fijałkowska-
Google Scholar

Janiak, Irena/ Szcześniak, Hanna/Jazgarska, Anna/Tusk, Izabela (eds.), Zbliżenie. Literatura –
Google Scholar

kultura – język – translatoryka. Gdańsk, 204–212.
Google Scholar

Wolnicz-Pawłowska, Ewa/Borkowska, Małgorzata (2000): Z dziejów imiennictwa ormiańskiego w Polsce.
Google Scholar

Imiona ormiańskich benedyktynek we Lwowie. In: Wolnicz-Pawłowska, Ewa/Borkowska, Małgorzata
Google Scholar

(eds.), Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi
Google Scholar

Riegerowi. Warszawa, 281–289.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2012): Nominacje istot duchowych w pismach wybranych mistyków. Studium teolingwistyczne.
Google Scholar

Kraków.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2015a): (Nie)zależność imion zakonnych od chrzestnych na przykładzie imion karmelitów bosych.
Google Scholar

In: Socjolingwistyka 31, 191–204. URL: https://socjolingwistyka.ijp.pan.pl/index.php/SOCJO/article/
Google Scholar

view/121/58. Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2015b): Maria jako imię zakonne. In: Onomastica 59, 137–151. URL: https://onomastica.ijp.
Google Scholar

pan.pl/index.php/ONOM/article/view/250/183. Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2016): Badania nad imionami zakonnymi. In: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis.
Google Scholar

Studia Linguistica 11, 152–159. URL: https://studialinguistica.up.krakow.pl/article/view/5168/4842. Stand
Google Scholar

vom 29.10.2023.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2019a): Imiona krakowskich sióstr dominikanek (XVII–XVIII w.). In: Annales Universitatis
Google Scholar

Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica 14, 268–279. URL: https://studialinguistica.up.krakow.pl/
Google Scholar

article/view/5569/5192. Stand vom 1.11.2023.
Google Scholar

Zmuda, Ewa (2019b): Imiona zakonne Karmelitanek Bosych (od XVII do pierwszej polowy XX w.). Kraków.
Google Scholar

Internetquellen
Google Scholar

BTN = Behind the Names, https://www.behindthename.com/names/list. Stand vom 8.11.2023.
Google Scholar

DEON.pl. Imiona świętych, https://deon.pl/imiona-swietych. Stand vom 7.11.2023.
Google Scholar

Geneanet, https://de.geneanet.org/vorname. Stand vom 7.11.2023.
Google Scholar

name.doctor, https://www.name-doctor.com/meaning/nymphe. Stand vom 9.11.2023.
Google Scholar

NN = Nordic Names, https://www.nordicnames.de/wiki/Main_Page. Stand vom 8.11.2023.
Google Scholar

NVNB = Nederlandse Voornamenbank, https://nvb.meertens.knaw.nl/. Stand vom 8.11.2023.
Google Scholar

OED = Online Etymology Dictionary, Casimir, https://www.etymonline.com/word/Casimir. Stand vom
Google Scholar

11.2023.
Google Scholar

ÖHL = Ökumenisches Heiligenlexikon, https://www.heiligenlexikon.de/. Stand vom 7.11.2023.
Google Scholar

Na Placu Świętego Ducha. Nasza Arka. Miesięcznik Rodzin Katolickich, 1(2020), 4–5, https://kanoniczki.pl/
Google Scholar

wp-content/uploads/2020/01/NArka229.pdf. Stand vom 4.11.2023.
Google Scholar