"Trzecia pieśń Sługi Pańskiego" (Iz 50,4-11) – tekst kanoniczny i jego paralela w Targumie Jonatana

Adrian Skutnik

Wydział Teologiczny, Uniwersytet Opolski
https://orcid.org/0000-0003-2841-0215

Abstrakt

Cierpiący Sługa Pański ukazany w czterech fragmentach Księgi Izajasza jest postacią zarówno fascynującą, jak i niezwykle tajemniczą. Niniejszy artykuł, zatytułowany Trzecia Pieśń Sługi Pańskiego (Iz 50,4-11) – tekst kanoniczny i jego paralela w Targumie Jonatana, miał na celu przybliżenie osoby Sługi poprzez szczegółową analizę fragmentu znajdującego się w 50. rozdziale tej prorockiej księgi Starego Testamentu. Punkt 1. prezentuje tło historyczne oraz teologiczny klimat, w jakim powstały poszczególne pieśni. Deutero-Izajasz, anonimowy prorok, który zebrał i zredagował myśli tzw. szkoły Izajasza, działał w czasach niewoli babilońskiej. Głosił pocieszenie narodu i łaskawą miłość jedynego Boga, który posłużył się osobą perskiego władcy, Cyrusa II Wielkiego, aby wybawić swój wybrany naród z niewoli. Mając w pamięci czasy niewoli, została spisana Trzecia pieśń Sługi Pańskiego, której szczegółowa analiza znalazła swoje odbicie w punkcie 2. Wyłania się z niej obraz wybranego przez Boga Sługi, którego intymna więź ze Stwórcą przeplata się z niesprawiedliwym cierpieniem. Jednak ufność w Bożą pomoc utwierdza Sługę w trwaniu przy powierzonej mu misji. W punkcie 3. biblijny tekst został wzbogacony żydowską tradycją aramejskich tłumaczeń, tzw. targumów. Przekłady te były niezbędną pomocą dla narodu, który po powrocie z niewoli posługiwał się jedynie językiem aramejskim. Oprócz funkcji translatorskiej targumy pełniły także zadanie interpretacji tekstu biblijnego, wprowadzały konieczne wyjaśnienia i doprecyzowania, a ich rewizja w szkołach rabinackich pomagała utrzymać ortodoksyjną teologię judaistyczną. W Targumie Jonatana Sługa Pański jest prorokiem, którego zadaniem jest wykładanie Tory tym, którzy odeszli od Bożych przykazań. Zatem łatwiejsze będzie nie tylko teologiczne zgłębienie jednego z tekstów Starego Testamentu, ale również bliższe poznanie tajemniczego Sługi, który w proroczym słowie stał się obrazem i pierwowzorem wcielonego Słowa – Jezusa Chrystusa.

Słowa kluczowe:

Deutero-Izajasz, Cierpiący Sługa Pański, Targum Jonatana, Biblia Aramejska