Mojżesz wysłannik Jahwe (Wj 1,1–14,31)
Danuta Pyclik
Uniwersytet Opolski, Wydział TeologicznyAbstrakt
Wyjście Izraelitów z Egiptu było najważniejszym wydarzeniem w historii narodu wybranego. Został opisany kontekst historyczno-teologiczny wydarzeń biblijnych zawartych w Wj 1,1–14,31.
Celem badań stała się analiza i interpretacja przesłania teologicznego zawartego w pierwszej części Księgi Wyjścia opowiadającej o wyzwoleniu Izraelitów z niewoli egipskiej (Wj 1,1–14,31).
Przy analizie i egzegezie tekstów biblijnych wykorzystano metodę intertekstualną, a także historyczno-krytyczną nad zagadnieniem misji Mojżesza.
W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że: 1) poznanie Boga Izraela i Jego zamiarów jest kluczowym tematem pierwszych piętnastu rozdziałów Księgi Wyjścia. Jahwe jest głównym bohaterem wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia. On jest ich sprawcą i autorem; 2) tematem pierwszej części Księgi Wyjścia jest konflikt o to, komu służyć ma Izrael; 3) źródła historyczne nie odzwierciedlają w całości faktów znanych z relacji biblijnej, dlatego że Biblia nie jest kroniką historyczną, lecz zapisem objawienia Bożego. Jej głównym zadaniem jest przekaz treści teologicznej.
Wnioski, jakie należy wyciągnąć to: 1) objawienie, które było do Mojżesza, dotyczą także Izraelitów, jak i do Egipcjan. Zmieniają się jednak czasy i sposób objawienia. Słowa Boga skierowane są do wszystkich, również do ludzi współczesnych.
Przeprowadzone badania nie wyczerpują tematu misji Mojżesza względem Izraela. Nie jest pełną charakterystyką Mojżesza. Należy przy tym pamiętać o dalszym oddziaływaniu przesłania Księgi Wyjścia na kolejne pokolenia Izraela, a także na czasy współczesne. Badanie mogą stać się przyczynkiem do dalszej refleksji teologicznej nad przesłaniem Księgi Wyjścia.
Słowa kluczowe:
Księga Wyjścia, Mojżesz, wyjście z niewoli egipskiej, współpraca człowieka z Bogiem, analiza narracyjna, plagi egipskie, Morze CzerwoneBibliografia
Bright, J., Historia Izraela (Warszawa 1994).
Google Scholar
Brzegowy, T., „Mojżesz powołany przez Boga wybawiciel Izraela (Wj 3,1–7,7)”, Nie wstydzę się Ewangelii. Księga pamiątkowa dla biskupa profesora Zbigniewa Kiernikowskiego w 65. rocznicę urodzin (ed. W. Chrostowski; Ad Multos Annos 16; Warszawa 2011) 104–122.
Google Scholar
Chrostowski, W., Oblicza kryzysu w Biblii (Euntes Docete 2; Toruń 2004).
Google Scholar
Cliford, R. J., „Księga Wyjścia”, Katolicki komentarz biblijny (ed. R. E. Brown – J. A. Fitzmyer – R. E. Murphy; Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 32013) 75.
Google Scholar
Corbon, J. – Vanhoye, A., „Poznać”, Słownik teologii biblijnej (ed. X. Leon-Dufour; Poznań 1994) 749–753.
Google Scholar
Costacurta, B., „Mojżesz pośrednik. Księga Wyjścia”, Zeszyty Formacji Duchowej 63 (2014) 11–29.
Google Scholar
Cragban, J. F., „Księga Wyjścia”, Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek (ed. W. R. Farmer – S. MacEvenue; Warszawa 2000) 311.
Google Scholar
Cylkow, I., Tora. Pięcioksiąg Mojżesza (Kraków 2006).
Google Scholar
Durham, J. I., Exodus (Word Biblical Commentary 3; Waco, TX 1987).
Google Scholar
Dziadosz, D., „Boże i ludzkie patrzenie według Wj 2,11-25”, Verbum Vitae 16 (2009) 53–84.
DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1524
Google Scholar
Dziadosz, D., „Przejście przez morze – aktywna obecność Boga kreująca Izrael (Wj 13,17–14,31)”, Verbum Vitae 6 (2004) 71–92.
DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1372
Google Scholar
Dziadosz, D., „Relacja o powołaniu Mojżesza jako trudny i ważny tekst Starego Testamentu”, Teologia i Człowiek 5 (2005) 55–77.
Google Scholar
Grzemski, K., „Mojżesz jako autorytet w tekstach Pięcioksięgu”, Studia Gdańskie 23 (2008) 111–143.
Google Scholar
Hergesel, T., „Gdy Izrael z Egiptu wychodził… Wydarzenia, interpretacje”, Colloquium Salutis 12 (1980) 193–229.
Google Scholar
Hornung, E., Jeden czy wielu? Koncepcja Boga w starożytnym Egipcie (Warszawa 1991).
Google Scholar
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J. J. (ed.), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2008) I.
Google Scholar
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J. J. (ed.), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2008) II.
Google Scholar
Kogler, F. – Egger-Wenzel, R. – Ernst, M. (ed.), Nowy leksykon biblijny (Freiburg – Kielce 2011).
Google Scholar
Krämer, A., Macie stać się wolni. Przesłanie Księgi Wyjścia (Żyć Biblią; Poznań 2010).
Google Scholar
Lemaire, A., „Hebrajczycy w Egipcie”, Świat Biblii (ed. A. Lemaire – P. Abadie; Wrocław 2001) 307.
Google Scholar
Lemański, J., „Exodus – pomiędzy historią, mitem i koncepcją teologiczną”, The Biblical Annals 4/2 (2014) 279–311.
Google Scholar
Lemański, J., „JHWH – Bóg, który pozostaje wierny swoim obietnicom”, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 2 (2007) 129–146.
Google Scholar
Lemański, J., Księga Wyjścia (Podręczny Komentarz Biblijny. Stary Testament; Tarnów 2012).
Google Scholar
Lemański, J., Księga Wyjścia. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 2; Częstochowa 2009).
Google Scholar
Lemański, J., Pięcioksiąg dzisiaj (Studia Biblica 4; Kielce 2002).
Google Scholar
Lemański, J., „Pytanie o autorytet powołującego i powołanego (Wj 3,1–4,18)”, Ateneum Kapłańskie 154 (2010) 24–38.
Google Scholar
Lurker, M., Słownik obrazów i symboli biblijnych (Poznań 1989).
Google Scholar
Łach, S. (ed.), Księga Wyjścia. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu; Poznań 1964) 1/2.
Google Scholar
Łach, S., „Mojżesz – jego wielkość”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 19/4–5 (1966) 216–225.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.3056
Google Scholar
Majewski, M., W stronę Ziemi Obiecanej. Komentarz do Księgi Wyjścia (Kraków 2011).
Google Scholar
Möller, L., Exodus. Śladami wydarzeń biblijnych (Warszawa 2002).
Google Scholar
Nawrot, J., „Misja i Imię. Mojżesz w obliczu, objawienia się Boga (Wj 3,13-18)”, Poznańskie Studia Teologiczne 12 (2002) 33–58.
Google Scholar
Nawrot, J., „Teofaniczna prezentacja Boga w spotkaniu z Mojżeszem (Wj 3,1-6)”, Poznańskie Studia Teologiczne 10 (2001) 21–39.
Google Scholar
Nawrot, J., „Zapowiedź misji w mocy (Wj 3,7-12)”, Poznańskie Studia Teologiczne 11 (2001) 7–20.
Google Scholar
Orygenes, Homilie o Księdze Rodzaju. Homilie o Księdze Wyjścia (Źródła Myśli Teologicznej 64; Kraków 2012).
Google Scholar
Pecaric, S. (ed.), Chamisza Chumsze Tora. Księga Druga: Szemot (Kraków 32003).
Google Scholar
Pindel, R., „Plagi egipskie w analizie retorycznej”, Słowo pojednania. Księga Pamiątkowa z okazji siedemdziesiątych urodzin Księdza Michała Czajkowskiego (ed. J. Warzecha; Warszawa 2004) 57–63.
Google Scholar
Piwowar, A., Historia Izraela czasów Starego Testamentu. Od patriarchów do podboju przez Rzymian (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 12; Lublin 2013).
Google Scholar
Poniży, B., Motyw wyjścia w Biblii. Od historii do teologii (Biblioteka Pomocy Naukowych 21; Poznań 2001).
Google Scholar
Rabiej, S., Bóg w Chrystusie. Historiozbawcze znaczenie imienia Bożego „Ja jestem” (Opolska Biblioteka Teologiczna 23; Opole 1997).
Google Scholar
Rad, G. von, Teologia Starego Testamentu (Warszawa 1986).
Google Scholar
Rumianek, R., „Teologiczne znaczenie plag egipskich”, Warszawskie Studia Teologiczne 8 (1995) 300–304.
Google Scholar
Spreafico, A., Księga Wyjścia (Rozumieć Stary Testament; Kraków 1998).
Google Scholar
Stanek, T., „Kto jest bogiem w Egipcie – analiza retoryczna Wj 6,2–9,35”, Poznańskie Studia Teologiczne 19 (2005) 9–25.
Google Scholar
Stanek, T., „Narodziny Mojżesza (Wj 1–2). Teologiczne przesłanie w świetle struktury tekstu masoreckiego”, Poznańskie Studia Teologiczne 16 (2004) 41–57.
Google Scholar
Synowiec, J. S., Pięcioksiąg. Wprowadzenie do Ksiąg: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa (Kraków 2000).
Google Scholar
Szamocki, G., „«Palec to Boży» (Wj 8,15ab). Dlaczego palec, a nie ręka?”, Studia Gdańskie 15–16 (2002) 5–17.
Google Scholar
Szamocki, G., „Znaczenie cudów w Biblii”, Studia Gdańskie 21 (2007) 51–58.
Google Scholar
Ternant, P., „Cud”, Słownik teologii biblijnej (ed. X. Léon-Dufour; Poznań 31990) 162–170.
Google Scholar
Vos, G., Biblical Theology. Old and New Testaments (Edinburgh 1975).
Google Scholar
Walton, J. H. – Chavalas, M. W. – Matthews, V. H. (ed.), Komentarz historyczno-kulturowy do Biblii Hebrajskiej (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2005).
Google Scholar
Zivie, A., „Ramzes II i Exodus. Ustalony pogląd”, Świat Biblii (ed. A. Lemaire – P. Abadie; Wrocław 2001) 316–318.
Google Scholar
Autorzy
Danuta Pyclikmgr Danuta Pyclik – absolwentka Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Obroniła pracę magisterską „Mojżesz wysłannik Jahwe (Wj 1,1–14,31)” napisaną pod kierunkiem ks. dr Andrzeja Demitrówa w 2017 r.
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Scriptura Sacra
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
