Pierwszy znak Jezusa
Kompozycja i interpretacja J 2,1-12 w świetle hebrajskiej retoryki biblijnej
Monika Wanat
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest interpretacja i egzegeza pierwszego znaku Jezusa. Omówiony został fragment Ewangelii według św. Jana (J 2,1-12). Badania nad tekstem zostały przeprowadzone metodą retoryczną na podstawie zasad wypracowanych przez biblijną retorykę semicką.
Artykuł został podzielony na 3 współzależne od siebie punkty. W pierwszym z nich została dokonana delimitacja tekstu, uzasadniająca podział Ewangelii i wyznaczone granice tekstu. W drugim punkcie została ukazana szczegółowa segmentacja. Najpierw poprzez „spojrzenia z dołu”, aby w trzecim punkcie spojrzeć na tekst całościowo i uzasadnić symetryczno-koncentryczną budowę.
Przeprowadzone badania pozwoliły na dokonanie analiz zawartych w drugim punkcie artykułu. Najpierw został przedstawiony kontekst biblijny wybranych zagadnień, a następnie interpretacja każdej z części. Etap ten pozwolił zauważyć powiązania między jednostkami, które zostały opisane w kolejnym punkcie, oraz uzasadnić wykazaną wcześniej figurę kompozycyjną ABCDC’B’A’.
Na początku trzeciego punktu przedstawiona została interpretacja siedmiu badanych jednostek w odniesieniu do paralelnych fragmentów, co pozwoliło na wyciągnięcie teologicznych wniosków. Wesele stało się obrazem uczty mesjańskiej. Objawiło Nowe Przymierze, doprowadzone do pełni w nadchodzącej „godzinie” Jezusa. Chwała Boża stała się dostępna dla każdego wypełniającego wolę Chrystusa. Wielką pomocą stała się dla ludzi Maryja, Matka Jezusa – pośredniczka między Jej Synem i ludem.
Słowa kluczowe:
Nowy Testament, Ewangelia według św. Jana, Kana Galilejska, znak, retoryka semickaBibliografia
Boismard M.E., Lamouille A., Synopse des quatre évangiles en Francis, t. III: L’évangile de Jean, Paris 1977.
Brant J.A., John, Grand Rapids 2011.
Brown R., I Bogiem było słowo. Komentarz do Ewangelii wg św. Jana, Kraków 2010.
Czajkowski M., Maryja (2,1-11; 19,25-27), w: F. Gryglewicz (red.), Egzegeza Ewangelii św. Jana. Kluczowe teksty i tematy teologiczne, Lublin 1992.
Czerski J., Ewangelia i Listy św. Jana. Wprowadzenie literackie, historyczne i teologiczne, Opole 2016.
Czerski J., Metodologia Nowego Testamentu, Opole 2012.
De La Potterie I., Maryja w tajemnicy przymierza, Warszawa 2000.
De Vaux R., Instytucje Starego Testamentu, t. I–II, Poznań 2004.
Fausti S., Rozważaj i głoś Ewangelię. Wspólnota czyta Ewangelię wg św. Jana, t. I, Kraków 2004.
Gargano I., Lectio divina do Ewangelii św. Jana (1), Kraków 2001.
Grün A., Jezus – brama do Życia. Ewangelia św. Jana, Kraków 2002.
Gryglewicz F., Chleb, wino i Eucharystia w symbolice Nowego Testamentu, Poznań – Warszawa – Lublin 1968.
Gryglewicz F., Duchowy charakter Ewangelii św. Jana, Poznań – Warszawa – Lublin 1969.
Hergesel T., Przymierze, w: M. Rosik (red.), Żyjemy dla Pana, Wrocław 2005.
Jankowski S., Małżeństwo i rodzina w Piśmie Świętym, Szczecin 2008.
Jelonek T., Teologia biblijna, Kraków 2015.
Keener C.S., Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, Warszawa 2000.
Keener C.S., The Gospel of John: a commentary, t. I, Peabody 2003.
Klinkowski J., Analiza dramatyczna Ewangelii św. Jana, Legnica 2007.
Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. II, Warszawa 2008.
Kręcidło J., Funkcja Matki Jezusa w opowiadaniu o pierwszym znaku w Kanie Galilejskiej (J 2–12), w: tenże (red.), Maryja, Matka Ludu Bożego, Kraków 2010.
Kudasiewicz J., Matka Odkupiciela, Kielce 1991.
Langkammer H., Komentarz teologiczno-pastoralny do Biblii Tysiąclecia. Nowy Testament. Ewangelia wg św. Łukasza. Ewangelia wg św. Jana, Poznań 2014.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989.
Metzger B.M., Coogan M.D. (red.), Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1997.
Meynet R., Trattato di retorica biblica, Bologna 2008.
Meynet R., Wprowadzenie do hebrajskiej retoryki biblijnej, Kraków 2001.
Mędala S., Chrystologia Ewangelii św. Jana, Kraków 2001.
Mędala S., Ewangelia według świętego Jana. Rozdziały 1–12 (NKB.NT, t. IV, cz. 1), Częstochowa 2010.
Mlakuzhyil G., The Christocentric Literary Structure of the Fourth Gospel, Rome 2011.
Okure T., Ewangelia według świętego Jana, w: W.R. Farmer (red.), Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego, Warszawa 2001.
Paciorek A., Ewangelia umiłowanego ucznia, Lublin 2000.
Pelanowski A., Zranione światło. Komentarze do Ewangelii św. Jana, Kraków 2013.
Pikor W., Odkrywanie siebie w dialogu z Jezusem. Narracyjna lektura Ewangelii wg św. Jana, Pelplin 2014.
Ravasi G., Biblia dla każdego. Tekst – komentarz – ilustracje. Nowy Testament 1, Kielce 2007.
Reinecker F., Maier G., Leksykon biblijny, Warszawa 2001.
Romaniuk K., Nowy Testament bez problemów, Warszawa 1983.
Rostowski P., Komentarz do Ewangelii według świętego Jana, Kraków 2016.
Stachowiak L., Ewangelia według św. Jana. Wstęp – przekład z oryginału ‒ komentarz, Poznań 2008.
Strong J., Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego, Warszawa 2015.
Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego PWN, t. III: R–Z, Warszawa 1998.
Świerzawski W., Komentarz do Ewangelii Jezusa Chrystusa według świętego Jana, Wrocław 1982.
Żychiewicz T., Stare Przymierze. Exodus, Kraków 1997.
Życiński W., Matka, która pozostała Dziewicą, Kraków 2017.
