Man as king of creation
An intertextual analysis of Gen 1:1–2:4a and Ps 8
Wojciech Cholewa
Opole University, Faculty of TheologyAbstract
In the following thesis Gen 1:1–2,4a and Ps 8 have been analysed in terms of anthropology contained by both of these fragments. They show some thematic similarities with the myths and hymns of the Israel’s neighbour countries. However, the idea of man presented in biblical texts differs essentially from the one presented in myths both Mesopotamian and Egyptian.
The priest hymn in Gen 1:1–2,4a presents the great dignity of the whole human race. Elements of the rite of enthronement of a ruler can be found both in its structure and vocabulary. In Mesopotamian texts king has been seen as a reflection of the Creator’s presence in the world. The creation of man in the image and likeness of YHWH is equal with making him the ruler of the whole created world. Man, though only one of the creatures, rules the world on God’s behalf. His dominance though is never absolutely independent, but always referring to the Creator. God gives his blessing to mankind, thanks to which a man can reproduce, fill the earth and rule the creatures. Anthropology of the Ps 8 assumes the existence of a certain tension in human. He is a creature weak, fragile, however God has elevated him to an extraordinary dignity. God makes human only a little less than He Himself. Human is decorated by the Creator with honour and glory. It is through human how God preserves the order and restores harmony in the created world. Human is an object of a special care of God, thanks to which he can rule other creatures. YHWH keeps human in mind all the time and is faithful to him. His care is irrevocable.
The analysis has proved that there is an indirect literary relationship between both texts. The Psalmist does not refer to the whole priest hymn on creation. He rather puts stress on some of its elements and organizes them in a different order. Both texts exhibit quite strong similities both thematical and structural. Vocabulary used by the authors is however completely different. The anthropology of the two works, although showing significant lexical differences, nevertheless remains consistent. In the texts discussed there are only three protagonists: God, human and rest of the creatures. Man is the king who, on behalf of YHWH, rules the world. This royal dignity does not apply only to the outstanding units, but to every human.
Keywords:
Creation of the world, Genesis, Psalms, Intertextual analysis, Analysis of rhetorical structure and formsReferences
Alter, R., The Art of Biblical Poetry (New York 2011).
Google Scholar
Barre, L. M. – Kselmann, J. S., „Księga Psalmów”, Katolicki komentarz biblijny (ed. R. E. Brown – J. A. Fitzmyer – R. E. Murphy; Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 32013) 488.
Google Scholar
Basiuk, M., „Człowiek obraz Boga. Rdz 1,26-27 w kontekście Starego i Nowego Testamentu”, Genesis 1–3. Tekst, interpretacje, przemyślenia (ed. Z. Pawłowski; Scripta Theologica Thoruniensia 8; Toruń 2009) 51–53.
Google Scholar
Bazyliński, S., Wprowadzenie do studium Pisma Świętego (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki; Lublin 2010).
Google Scholar
Bielecki, M., Zapomniany świat Sumerów (Warszawa 41996).
Google Scholar
Bottero, J., „Narodziny świata w Mezopotamii”, Świat Biblii (ed. A. Lemaire – P. Abadie; Wrocław 2001).
Google Scholar
Briggs, C. A. – Briggs, E. G., A critical and exegetical commentary on the book of Psalms (International critical commentary on the Holy Scriptures of the Old and New Testaments; New York 1906).
Google Scholar
Brueggemann, W., The Message of the Psalms (Augsburg Old Testament Studies; Minneapolis, MN, 1985).
Google Scholar
Brzegowy, T., „Człowiek najdoskonalszym dziełem Boga Stworzyciela. Pochodzenie człowieka według Biblii”, Kontrowersje wokół początków człowieka (ed. G. Bugajak – J. Tomczyk; Katowice 2007).
Google Scholar
Brzegowy, T., „Kosmologia (kosmogonia) biblijna”, Duch i Oblubienica mówią: „Przyjdź”. Księga pamiątkowa dla Ojca Profesora Augustyna Jankowskiego OSB w 85. rocznicę urodzin (ed. W. Chrostowski; Warszawa 2001) 71–72.
Google Scholar
Brzegowy, T., Pięcioksiąg Mojżesza. Wprowadzenie, egzegeza, teologia (Academica 27; Tarnów 52010).
Google Scholar
Brzegowy, T., Psałterz Dawidowy. Wprowadzenie i egzegeza wybranych psalmów (Pomoce Naukowe Instytutu Teologicznego w Tarnowie 10; Tarnów 1994).
Google Scholar
Brzegowy, T., Psałterz i Księga Lamentacji (Academica 65; Tarnów 2003).
Google Scholar
Childs, B. S., „Psalm 8 in the Context of the Christian Canon”, Interpretation 23/1 (1969) 20–31.
DOI: https://doi.org/10.1177/002096436902300102
Google Scholar
Chmiel, J., „Człowiek obrazem Boga. U podstaw antropologii biblijnej”, Znak 49 (1997) 363–370.
Google Scholar
Craigie, P. C. – Tate, M., Psalms 1–50 (Word Biblical Commentary; Nashville, TN, 22004) XIX.
Google Scholar
Cylkow, I., Psalmy – Seper Thiyliym (Kraków – Budapeszt 2008).
Google Scholar
Dahood, M., Psalms I, 1–50 (Garden City, NY, 1966).
DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261257
Google Scholar
Drinkard, J. F., „The Ancient Near Eastern Context of the Book of Psalms”, An Introduction to Wisdom Literature and the Psalms (ed. J. H. W. Ballard – J. W. D. Tucker; Macon, GA, 2000) 71.
Google Scholar
Dziadosz, D., Tak było na początku. Izrael opowiada swoje dzieje. Literacka i teologiczna analiza wiodących tradycji Księgi Rodzaju (Przemyśl 2011).
Google Scholar
Eckmann, A., „Psalm 8 w świetle badań filologiczno-egzegetycznych”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 34/4 (1981) 194–203.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.1189
Google Scholar
Filipiak, M., Biblia o człowieku. Zarys antropologii biblijnej Starego Testamentu (Rozprawy Wydziału Teologiczno-Kanonicznego 50; Lublin 1979).
Google Scholar
Filipiak, M., „Godność osoby ludzkiej w świetle opisu stworzenia człowieka”, Zeszyty Naukowe KUL 2 (1973) 27–35.
Google Scholar
Gołębiewski, M., „Człowiek obrazem i podobieństwem Boga”, Ateneum Kapłańskie 2/109 (1987) 264–278.
Google Scholar
Grzybek, S., „Anthropology of Psalm 8”, Studia Theologica Varsaviensia (2019) 203–210.
DOI: https://doi.org/10.21697/stv.7766
Google Scholar
Haręzga, S., W biblijnej szkole życia. Materiały do „lectio divina” (Poznań 2009).
Google Scholar
Hunter, A. G., Psalms (London – New York 1999).
Google Scholar
Keener, H. J., A Canonical Exegesis of the Eighth Psalm. YHWH’s Maintenance of the Created Order through Divine Reversal (Winona Lake, IN, 2013).
DOI: https://doi.org/10.1515/9781575068701
Google Scholar
Kinzer, M. S., „All things under his feet”: Psalm 8 in the New Testament and in Other Jewish Literature of Late Antiquity (Thesis University of Michigan; Michigan) http://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/90885.
Google Scholar
Klawek, A., „Quam admirabile est nomen tuum!”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 1/1 (1948) 6–9.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.2294
Google Scholar
Kuśmirek, A. (ed.), Pisma. Hebrajsko-polski Stary Testament. Przekład interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją i indeksem słów hebrajskich i aramejskich (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2009).
Google Scholar
Kraut, J., „The Birds and the Babes: The Structure and Meaning of Psalm 8”, The Jewish Quarterly Review 100/1 (2010) 10–24.
DOI: https://doi.org/10.1353/jqr.0.0077
Google Scholar
Krawczyk, R., „Starotestamentowa idea «Obrazu Bożego» w człowieku”, The Biblical Annals 31/1 (1984) 19–30.
Google Scholar
Lemański, J., Księga Rodzaju. Rozdziały 1–11 (NKB.ST I/1; Częstochowa 2013).
Google Scholar
Lemański, J., „Opis stworzenia jako conditio humana w Rdz 2,7?”, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 39/1 (2006) 5–24.
Google Scholar
Leon-Dufour, X., „Człowiek”, Słownik teologii biblijnej (ed. X. Leon-Dufour; Poznań 1994).
Google Scholar
Ligęza, A. – Wilk, M., Od popiołu do ognia. Rozmowy o czytaniach liturgicznych okresu Wielkiego Postu. Stary Testament (Kraków 2010).
Google Scholar
Łach, S., „Gatunki psalmów, miejsce ich powstawania i struktura”, Zeszyty Naukowe KUL 15/2 (1972) 3–14.
Google Scholar
Łach, S., (ed.), Księga Rodzaju. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu I/1; Poznań 1962).
Google Scholar
Łach, S., „Znaczenie tytułów w psalmach”, Rocznik Teologiczno-Kanoniczny 19/2 (1972) 70.
Google Scholar
Łanoszka, M., „Odkrywając sens Bożego planu względem człowieka. Rozważania nad Psalmem 8”, „Słowo jego płonęło jak pochodnia” (Syr 48,1). Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Tadeusza Brzegowego (ed. P. Łabuda; Tarnów 2011) 181.
Google Scholar
Łyczkowska, K., „Enuma Elisz”, Mity akadyjskie (ed. O. Drewnowska-Rymarz; Antologia Literatury Mezopotamskiej; Warszawa 2000).
Google Scholar
Łyczkowska, K., „Starobabiloński mit o Atrahasisie”, Mity akadyjskie (ed. O. Drewnowska-Rymarz; Antologia Literatury Mezopotamskiej; Warszawa 2000).
Google Scholar
Łyczkowska, K. – Szarzyńska, K., Mitologia Mezopotamii (Mitologie Świata; Warszawa 1981).
Google Scholar
Majewski, M., Biblijna historia zbawienia (Kraków 2011).
Google Scholar
Mays, J. L., „The Self in the Psalms and the Image of God”, God and Human Dignity (ed. R. K. Soulen – L. Woodhead; Grand Rapids, MI, 2006) 67.
Google Scholar
Meynet, R., Wprowadzenie do hebrajskiej retoryki biblijnej (Myśl Teologiczna 30; Kraków 2001).
Google Scholar
Popowski, R. (ed.), Septuaginta, czyli grecka Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi, apokryfami żydowskimi oraz onomastykonem (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 32013).
Google Scholar
Pritchard, J. B. (ed.), The Ancient Near East. An Anthology of Texts and Pictures (Princeton, NJ, 2010).
DOI: https://doi.org/10.1515/9781400836215
Google Scholar
Raurell, F., „L’estructura Del Sl 8”, La Traducción En La Edad De Plata (ed. F. Raurell; Montserrat 1993) 84–86.
Google Scholar
Ravasi, G., Psalmy. Cz. 1. Wprowadzenie i Psalmy 1–19 (wybór; Zgłębiać Biblię; Kraków 2007).
Google Scholar
Romaniuk, K., „Stworzenie człowieka jako przejaw odwiecznej dobroci Boga”, Zeszyty Naukowe KUL 13 (1970) 35–47.
Google Scholar
Rosik, M., „Godność osoby ludzkiej w świetle Ps 8,2‑10”, Wrocławski Przegląd Teologiczny 19/2 (2011) 81–96.
Google Scholar
Rubinkiewicz, R., „Powstanie Pięcioksięgu w świetle najnowszych badań”, Roczniki Teologiczne 46/1 (1999) 111–124.
Google Scholar
Schedl, C., Historia Starego Testamentu. Lud Bożego Przymierza (Tuchów 1995) II.
Google Scholar
Siwek, K., „Psalm 8 w Biblii Hebrajskiej i Greckiej. Studium porównawcze”, Warszawskie Studia Teologiczne 27/1 (2014) 21–41.
Google Scholar
Stachowiak, L., „Elohim”, Encyklopedia katolicka. Docent – Ezzo (ed. R. Łukaszyk – L. Bieńkowski – F. Gryglewicz; Lublin 1985) IV, 900–901.
Google Scholar
Stachowiak, L. – Łach, S. (ed.), Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu; Poznań 1990) 7/2.
Google Scholar
Stanek, T., Jahwe a bogowie ludów. Idee religijne wczesnego Izraela na tle wierzeń ludów Egiptu, Mezopotamii i Kanaanu (Biblioteka Pomocy Naukowych 23; Poznań 2002).
Google Scholar
Synowiec, J. S., „Jak rozumieć heksaemeron”, Collectanea Theologica 52 (1982) 5–15.
Google Scholar
Synowiec, J. S., Na początku. Wybrane zagadnienia Pięcioksięgu (Warszawa 1987).
Google Scholar
Synowiec, J. S., Pięcioksiąg. Wprowadzenie do Ksiąg: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa (Kraków 2000).
Google Scholar
Walton, J. H., Ancient Israelite Literature in its Cultural Context, A survey of parallels between biblical and ancient Near Eastern texts (Grand Rapids, MI, 1994).
Google Scholar
Wenham, G. J., Genesis 1–15 (Word Biblical Commentary 1; Dallas, TX, 1987).
Google Scholar
Westermann, C. – Scullion, J. J., Genesis 1–11. A Commentary (London 1984).
Google Scholar
Wilson, G. H., Psalms Volume 1 (Grand Rapids, MI, 2002).
Google Scholar
Authors
Wojciech CholewaWojciech Cholewa – a graduate of the Faculty of Theology at the University of Opole. He defended his master's thesis "Man the King of Creation. An intertextual analysis of Genesis 1:1-2:4a and Ps 8," written under the supervision of Rev. Dr. Andrew Demitr in 2016.
Statistics
Downloads
License
Copyright (c) 2023 Scriptura Sacra
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.