Wyjście z Egiptu jako przejaw Bożego miłosierdzia na podstawie Wj 15,1-21 – w reinterpretacji Psalmu 136
Krzysztof Kurzeja
Uniwersytet Opolski, Wydział TeologicznyRésumé
Kontekstem badań było to, że 8 grudnia 2015 r. papież Franciszek ogłosił Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, nazywanym także Rokiem Miłosierdzia, aby chrześcijanie stawali się „miłosiernymi jak Ojciec”. Celem badań stało się wykazanie, że Bóg w Starym Testamencie jest pełen miłosierdzia, współczucia i litości. Zastosowano metody historyczno-krytyczną oraz analizy retorycznej (retoryki hebrajskiej). Osiągnięto wyniki: udało się dokonać naukowej refleksji nad Księgą Wyjścia, jej strukturą, autorstwem i czasem powstania; przeprowadzona została analiza „Pieśni zwycięstwa” (Wj 15,1-21); przebadany został Psalm 136 oraz dokonano porównania go z „Pieśnią zwycięstwa”. Wyciągnięto wniosek: wyjście z Egiptu było dziełem Bożego miłosierdzia.
Mots-clés :
wyjście z Egiptu, Boże miłosierdzie, Pieśń zwycięstwa, Wielki hallel, wyzwolenieRéférences
Archutowski, J., Historia i krytyka tekstu hebrajskiego Starego Testamentu (Kraków 1938).
Google Scholar
Brzegowy, T., Pięcioksiąg Mojżesza: wprowadzenie, egzegeza, teologia (Academica / Instytut Teologiczny w Tarnowie 27; Tarnów 52010).
Google Scholar
Brzegowy, T., Psałterz Dawidowy. Wprowadzenie i egzegeza wybranych psalmów (Pomoce Naukowe Instytutu Teologicznego w Tarnowie 10; Tarnów 1994).
Google Scholar
Flawiusz, J., Dawne dzieje Izraela (Antiquitates Judaicae) (ed. E. Dąbrowski; Poznań – Warszawa – Lublin 1962).
Google Scholar
Flawiusz, J., Wojna żydowska (Poznań 1980).
Google Scholar
Garland, D. E., Psalms 5 (ed. T. Longman III – D. E. Garland; The Expositor’s Bible Commentary Book; Grand Rapids, Mich 2008) V.
Google Scholar
Jakubiec, C., Wprowadzenie do Ksiąg Starego Testamentu (Warszawa 1954).
Google Scholar
Jan Paweł II, Encyklika Dives in misericordia. O Bożym miłosierdziu, Rzym 1980 (Rzym 1980).
Google Scholar
Lemański, J., „Exodus – pomiędzy historią, mitem i koncepcją teologiczną”, The Biblical Annals 4/2 (2014) 279–311.
Google Scholar
Lemański, J., Księga Wyjścia. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 2; Częstochowa 2009).
Google Scholar
Łach, J. – Wróbel, M. (ed.), Księgi Ludu Bożego Starego Przymierza: Pięcioksiąg, Prorocy, Pisma: ujęcie teologiczno-praktyczne (Pismo Święte Starego Testamentu; Poznań 2018) XII/3.
Google Scholar
Łach, S. (ed.), Księga Wyjścia: wstęp - przekład z oryginału - komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu; Poznań 1964) I/2.
Google Scholar
Meynet, R., „Le chant de la mer (Ex 15) – planches en couleurs”, Appelés à la liberté (ed. R. Meynet; Rhétorique Sémitique 5; Paris 2008) 237, https://www.retoricabiblicaesemitica.org/pubblicazioni/collane-specializzate/rhetorique-semitique-rhsem/roland-meynet-appeles-a-la-liberte-rhsem-5-lethielleux-paris-2008-237-p/.
Google Scholar
Meynet, R., Treatise on biblical rhetoric (International Studies in the History of Rhetoric 3; Boston – Leiden 2012) http://dx.doi.org/10.1163/9789004224223.
Google Scholar
Meynet, R., Wprowadzenie do hebrajskiej retoryki biblijnej (Myśl Teologiczna 30; Kraków 2001).
Google Scholar
Mokrzycki, B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia (Znaki Spotkania z Bogiem; Warszawa 1983).
Google Scholar
Möller, L., Exodus. Śladami wydarzeń biblijnych (Warszawa 2002).
Google Scholar
Peter, M. – Wolniewicz, M. (ed.), Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Stary Testament: w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami (Poznań 1973) I.
Google Scholar
Ptasznik, P., Liturgia Godzin z Janem Pawłem II i Benedyktem XVI. Psalm 136. Hymn paschalny (Tarnów 2007).
Google Scholar
Ravasi, G., Psalmy (128–150). Część 5 (Kraków 2009).
Google Scholar
Romaniuk, K., Wprowadzenie do krytyki tekstu Starego i Nowego Testamentu (Poznań – Warszawa – Lublin 1975).
Google Scholar
Romejko, A., Elementy liturgii paschalnej w opisie Ostatniej Wieczerzy według Świętego Łukasza (Praca magisterska; Akademia Teologii Katolickiej; Warszawa 1996).
Google Scholar
Shanks, H., Starożytny Izrael. Od Abrahama do zburzenia Świątyni Jerozolimskiej przez Rzymian (Warszawa 2007).
Google Scholar
Stabryła, W., „Bóg działający cuda. Teologia Pieśni Mojżesza (Wj 15,1b-19.21) – cz. 3”, Ateneum Kapłańskie 149/592 (2007) 516–525.
Google Scholar
Stabryła, W., „Bóg sławny w świętości. Teologia Pieśni Mojżesza (Wj 15,1b-19.21)”, Ateneum Kapłańskie 149/590 (2007) 43–54.
Google Scholar
Stabryła, W., „Bóg straszliwy w czynach. Teologia Pieśni Mojżesza (Wj 15,1b-19.21) – cz. 2”, Ateneum Kapłańskie 149/591 (2007) 312–322.
Google Scholar
Stabryła, W., Któż taki jak JHWH? Analiza porównawcza tekstów Wj 15 i Ps 77 (Biblica Paulina 3; Częstochowa 2007).
Google Scholar
Stachowiak, L. – Łach, S. (ed.), Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu; Poznań 1990) VII/2.
Google Scholar
Synowiec, J. S., Na początku. Wybrane zagadnienia Pięcioksięgu (Warszawa 1987).
Google Scholar
Św. Augustyn, Objaśnienia psalmów: Ps 124–150 (ed. E. Stanula; Warszawa 1986).
Google Scholar
Tyldesley, J. A., Hatchepsut: The Female Pharaoh (London 1998).
Google Scholar
Wróbel, M. (ed.), Targum Neofiti 1 – Księga Wyjścia: tekst aramejski – przekład, aparat krytyczny – przypisy (Biblia Aramejska; Lublin 2017) II.
Google Scholar
