Oblicze demograficzne  Opola  na początku XXI wieku

Agata Zagórowska

doi:10.25167/sm.1264

Oblicze demograficzne Opola na początku XXI wieku

Agata Zagórowska

Uniwersytet Opolski
https://orcid.org/0000-0002-7847-2708

DOI: https://doi.org/10.25167/sm.1264

Abstrakt

Opole jako stolica regionu, który w przeszłości zmieniał przynależność państwową i zasięg terytorialny, co skutkowało wielokrotnymi przesunięciami granic wewnętrznych i zewnętrznych oraz ulegał przemianom kulturowo-cywilizacyjnym, współcześnie doświadcza gwałtownych przeobrażeń społecznych. Jednym z głównych jego problemów jest niekorzystny przebieg procesów demograficznych na przełomie XX i XXI w., m.in. depopulacja. Aktualny obraz demograficzny miasta ukształtowało wiele czynników występujących w przeszłości, a zwłaszcza po zakończeniu II wojny światowej, których skutki miasto nadal odczuwa. Celem artykułu było ukazanie depopulacji wraz z towarzyszącymi jej negatywnymi zjawiskami i procesami, identyfikacja jej przyczyn i implikacji poprzez analizę potencjału demograficznego, a tym samym wykazanie, że jego dalszy rozwój jest silnie zdeterminowany demograficznie, a brak odpowiednich działań w zakresie wyhamowania niekorzystnych przeobrażeń w liczbie i strukturze ludności oraz łagodzenia ich skutków może doprowadzić do zmiany statusu Opola zarówno jako miasta dużego, jak i miasta wojewódzkiego. Artykuł stanowi studium przypadku. Perspektywa demograficzna opracowania przesądziła o doborze źródeł i literatury.

Słowa kluczowe:

ludność, ruch naturalny, migracje, struktury ludności, proces starzenia, Opole

Bibliografia

Depopulation and its consequences for the regions of Europe. 2005. DGIII – Social cohesion. Brussels.
Google Scholar

Giddens, Anthony. 2003. Socjologia. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Heffner, Krystian. 1992. Regionalizm Śląska Opolskiego i jego cechy z punktu widzenia procesów osadniczych W: Śląsk Opolski. Region i jego struktura, red. Stanisław Malarski. Opole: Instytut Śląski.
Google Scholar

Holzer, Jerzy Zdzisław. 1999. Demografia. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Kotowska, Irena Elżbieta. 1999. Teoria drugiego przejścia demograficznego a przemiany demograficzne w Polsce w latach 1990. Studia Demograficzne,4(134), 3–36.
Google Scholar

Kurkiewicz, Jolanta. 2017. Konsekwencje długookresowej stabilizacji płodności i umieralności w województwie małopolskim. W: Sytuacja demograficzna Małopolski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, red. Józefina Hrynkiewicz, Alicja Potrykowska, 55–72. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Google Scholar

Lesiuk, Wiesław. 1992. Historyczne uwarunkowania odrębności regionalnej Opolszczyzny. W: Śląsk Opolski. Region i jego struktura, red. Stanisław Malarski, 67–87. Opole: Instytut Śląski.
Google Scholar

Linek, Bernard. 2005. Dzieje Śląska Opolskiego. W: Śląsk Opolski. Dziedzictwo i współczesność, red. Dorota Simonides. Opole: Oficyna Piastowska.
Google Scholar

Miasta przyszłości.Wyzwania, wizje, perspektywy. 2011. Unia Europejska. Polityka Regionalna. Bruksela. Dostęp: 12.06.2019. https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/studies/pdf/citiesoftomor-row/citiesoftomorrow_final_pl.pdf.
Google Scholar

Mironowicz, Izabela. 2013. Miasto, jego struktura i kompozycja – definicje, schematy, relacje przestrzenne. W: Wybrane teorie współczesnej urbanistyki, red. Piotr Lorens, Izabela Mironowicz, 93–113. Gdańsk: Politechnika Gdańska.
Google Scholar

Mierzejewska, Lidia. 2011. W poszukiwaniu nowych modeli rozwoju miasta. Studia Miejskie, 4, 81–83.
Google Scholar

Okólski, Marek. 2004. Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Ozdowski, Jerzy. 1975. Społeczne aspekty urbanizacji w Polsce, IV: Z zagadnień społeczno-gospodarczych.Roczniki Nauk Społecznych, 3, 211–221.
Google Scholar

Parysek, Jerzy Jan. 2017. Od „miasta socjalistycznego” do nowoczesnego miasta XXI w. (krótka retrospekcja z perspektywy początku 2017 r.). Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 38, 21–49.
Google Scholar

Rauziński, Robert. 2005. Ludność. W: Śląsk Opolski. Dziedzictwo i współczesność, red. Dorota Simonides. Opole: Oficyna Piastowska.
Google Scholar

Rauziński, Robert i Agata Zagórowska. 2010. Sytuacja demograficzna Nadodrza w latach 1946–2035 (wo-jewództwa opolskie, dolnośląskie, lubuskie, zachodniopomorskie). W: Zarządzanie rozwojem regionu – wymiar społeczny, gospodarczy i środowiskowy, red. Krzysztof Malik, 49–66. Opole: Politechnika Opolska, Samorząd Województwa Opolskiego, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Komitet Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN – Komisja Regionalnej Polityki Społecznej.
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy, Dz.U. z 2016 r., poz. 1134.
Google Scholar

Rozwój miast w Polsce. 2010. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Dostęp: 28.05.2019. http://eregion.wzp.pl/sites/default/files/rozwoj_miast_w_polsce_0.pdf.
Google Scholar

Runge, Jerzy. 2015. Regionalne i lokalne konsekwencje współczesnych przemian demograficznych Polski – elementy metodologii badań. Przykład województwa śląskiego. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 223, 279–289.
Google Scholar

Słodczyk, Janusz. 2012. Historia planowania i budowy miast. Opole: Uniwersytet Opolski.
Google Scholar

Szukalski, Piotr. 2014. Depopulacja dużych miast w Polsce. Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny, 7, 1–4.
Google Scholar

Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2012–2013. 2013. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa. Dostęp: 12.06.2019. https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwil-vLp46nmAhUKrosKHXCEDcIQFjAAegQIAhAC&url=https%3A%2F%2Fbip.stat.gov.pl%2Fdownload%2Fgfx%2Fbip%2Fpl%2Fdefaultstronaopisowa%2F805%2F1%2F1%2Fraport_rrl_2012-2013.pdf&usg=AOvVaw0C2-ZaiHz1uOUhJyPloB6R.
Google Scholar

Śleszyński, Przemysław. 2017. Sytuacja demograficzna województwa mazowieckiego i jej uwarunkowania dla polityki rozwoju. W: Sytuacja demograficzna Mazowsza jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, red. Józefina Hrynkiewicz, Alina Potrykowska, 34–35. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Google Scholar

Wich, Urszula. 2015. Zmiany w potencjale rozwojowym Lublina w relacji do największych miast w kraju. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, XLIX (2).
Google Scholar

Wpływ potencjału demograficznego i gospodarczego miast wojewódzkich na kondycję w województw. 2013. Warszawa: Urząd Statystyczny w Warszawie, Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych.
Google Scholar

Zagórowska, Agata. 2001. Rynek pracy a zmiany demograficzne dawnych województw makroregionu południowego. Dynamika, struktura, aspekty przestrzenne, prognoza. Opole: Instytut Śląski.
Google Scholar

Zagórowska, Agata. 2010. Oblicze demograficzne Śląska Opolskiego. W: Kapitał ludzki na Śląsku Opolskim. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, red. Agata Zagórowska. Studia i Monografie 268, 46–61. Opole: Oficyna Wydawnicza Politechnika Opolska.
Google Scholar

https://opole.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/foldery/opole-w-liczbach-w-latach-2017-2018,4,4.html (do-stęp: 4.06.2019)
Google Scholar

https://opole.wyborcza.pl/opole/7,35086,21935155,skad-pochodza-mieszkancy-opola-bedziecie-zaskocze-ni.html (dostęp: 4.06.2019).
Google Scholar

http://www.polskawliczbach.pl/najszybciej_wyludniajace_sie_miasta_w_polsce (dostęp: 4.06.2019).
Google Scholar

Pobierz