WPŁYW PRZEMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA BAZĘ EKONOMICZNĄ MIAST. PRZYKŁAD MIAST WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
Abstrakt
Zmiany strukturalne zachodzące w Polsce od lat 90. XX w. wywołały proces istotnych przemian w strukturze demograficznej i gospodarczej miast. Otwarcie Polski na procesy globalne, wprowadziło społeczeństwo polskie w fazę nowoczesnego rozwoju demograficznego, co owocuje zmianami m.in. w ruchu naturalnym i ruchliwości przestrzennej ludności. Transformacja ustrojowa i strukturalna kraju we wczesnym etapie spowodowała znaczne osłabienie jego gospodarki, w tym zwłaszcza ośrodków miejskich. Konieczna restrukturyzacja gospodarek miejskich przyczyniła się do likwidacji bądź upadku wielu przedsiębiorstw. Zmianie uległa funkcja ekonomiczna miast, co bez wątpienia wpłynęło na ich strukturę demograficzną i odwrotnie. W pracy przyjęto, że istnieje zależność pomiędzy zmianami demograficznymi miast a ich bazą ekonomiczną. Celem pracy jest określenie wpływu przemian demograficznych na gospodarkę badanych miast. Do prezentacji przedstawionego problemu posłużyły autorce miasta województwa łódzkiego (jednostki posiadające prawa miejskie 1 stycznia 2018 r.). Zakres czasowy badania objął lata 1995–2017.
Słowa kluczowe:
przemiany demograficzne miast, baza ekonomiczna, teoria bazy ekonomicznej, województwo łódzkie, ludnośćBibliografia
Bedyńska, Sylwia and Aneta Brzezicka. 2007. Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
Google Scholar
Billari, Francesco. 2005. Europe and its fertility: from low to lowest low. “National Institute Economic Review”. No. 194, p. 56–73.
Google Scholar
Bogdański, Marcin. 2019a. Ewolucja bazy ekonomicznej małych miast wybranych województw. „Zarządzanie Publiczne”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. No. 21 (46), p. 149–170.
Google Scholar
Bogdański, Marcin. 2019b. Ewolucja bazy ekonomicznej a wzrost gospodarczy miast województwa warmińsko-mazurskiego. „Studia Lokalne i Regionalne”. No. 3 (77), p. 103–132.
Google Scholar
Dybowska, Joanna. 2004. Elementy ruchu naturalnego mieszkańców miast w Polsce w latach 1990-2000. In: Przemiany demograficzne i jakość życia ludności miast, ed. Janusz Słodczyk and Dariusz Rajchel. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, p. 61–69.
Google Scholar
Dziewoński, Kazimierz. 1967. Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań. Prace Geograficzne (63). Warszawa: Instytut Geografii PAN.
Google Scholar
Guz, Jagoda. 2018. Ścieżki rozwoju miast województwa łódzkiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Holzer, Jerzy Zdzisław. 1999. Demografia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar
Jerczyński, Marek. 1971. Metody pośrednie identyfikacji i pomiaru bazy ekonomicznej miast. In: Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast, ed. Kazimierz Dziewoński. Prace Geograficzne (87). Warszawa: Instytut Geografii PAN, p. 111–142.
Google Scholar
Jerczyński, Marek. 1973. Zagadnienia specjalizacji bazy ekonomicznej większych miast w Polsce. In. Studia nad strukturą funkcjonalną miast, ed. Marek Jerczyński and Luis Fernando Chaves and Zuzanna Siemek. Prace Geograficzne (97). Warszawa: Instytut Geografii PAN, p. 9–134.
Google Scholar
Jerczyński, Marek. 1977. Funkcje i typy funkcjonalne polskich miast. In: Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące. „Statystyka Polski”. No. (85), p. 20–53.
Google Scholar
Kassyk-Rokicka, Helena. 2011. Mierniki statystyczne. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar
Kotowska, Irena. 1999. Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia
Google Scholar
demograficznego. Monografie i Opracowania (461). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Google Scholar
Kotowska, Irena. 2010. Przemiany demograficzne w Polsce po 1989: Polska–Europa. In: Gospodarka rynkowa w Polsce w latach 1989-2009, ed. Halina Jastrzębska-Smolaga. Kielce: Wydawnictwa Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach, p. 21–43.
Google Scholar
Krzysztofik, Robert and Robert Szmytkie. 2018. Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast. „Przegląd Geograficzny”. No. 90(2), p. 309–329.
Google Scholar
Kurek, Sławomir. 2008, Zróżnicowanie poziomu dzietności w Europie w świetle teorii drugiego przejścia demograficznego. In: Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych „Europa bez granic – nowe wyzwania”, eds. Dariusz Ilnicki and Krzysztof Janc. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, p. 241–250.
Google Scholar
Kurek, Sławomir. 2012. Przemiany demograficzne w Polsce w świetle teorii drugiego przejścia demograficznego w ujęciu przestrzennym. In: Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego. „Studia Ekonomiczne”. No. 98. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, p. 217–230.
Google Scholar
Kurek, Sławomir. 2014. Przestrzenne zróżnicowanie przemian demograficznych w Polsce w latach 2002‒2011. In: Ludność. Mieszkalnictwo. Usługi – w 70. rocznicę urodzin Profesora Jerzego Dzieciuchowicza.
Google Scholar
Population. Housing. Services – 70th Anniversary of Professor Jerzy Dzieciuchowicz, ed. Ewa Klima. Space ‒ Society ‒ Economy 13. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, p. 43–73.
Google Scholar
Kurek, Sławomir and Mirosław Wójtowicz and Jadwiga Gałka. 2020. Functional Urban Areas in Poland. Demographic trends and migration patterns. The Urban Book Series. Springer.
Google Scholar
Larose, Daniel. 2008. Metody i modele eksploracji danych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, p. 48–49.
Google Scholar
Lesthaeghe, Ron. 2014. The second demographic transition: A concise overview of its development. “Proceedings
Google Scholar
of the National Academy of Sciences”. No. 111 (51), p. 18112–18115.
Google Scholar
Lisowski, Andrzej and Mirosław Grochowski. 2007. Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
North, Douglass C. 1955. Location and regional economic growth. “Journal of Political Economy”. No. (63), p. 43–258.
Google Scholar
Poinsot, Philippe, Ruault, Jean-François. 2019. Economic-base theory and highly-open economies: Incorporating day-to-day mobility. Working Papers from HAL.
Google Scholar
Runge, Jerzy. 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzie badawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Sokołowski, Dariusz. 2008. Baza ekonomiczna większych miast w Polsce w okresie transformacji systemowej. „Przegląd Geograficzny”. No. (80), p. 245–266.
Google Scholar
Stryjakiewicz, Tadeusz, et al. 2018. Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast. In: Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, ed. Tadeusz Stryjakiewicz, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, p. 9–14.
Google Scholar
Szymańska, Daniela. 2007. Urbanizacja na świecie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Szymańska, Daniela and Jadwiga Biegańska. 2011. Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane. „Studia Miejskie”. No. (4), p. 13–38.
Google Scholar
Szymańska, Daniela and Mirosław Wylon. 2019. Demographic changes in Polish cities in the years 1950-2016. “Bulletin of Geography. Socio-economic Series”. No. (44), p. 103–114.
Google Scholar
Trzepacz, Piotr and Karol Janas and Karolina Piech. 2019. Struktura wieku i procesy starzenia się ludności miast polski w latach 2006-2016. In: Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, ed. Robert Krzysztofik. Kraków-Warszawa: Instytut Rozwoju Miast i Regionów, p. 63–71.
Google Scholar
Van den Berg, Leo et al. 1982. Urban Europe. A study of growth and decline. Oxford: Pergamon Press.
Google Scholar
Van de Kaa, Dick J. 2003. The idea of a second demographic transition in industrialized countries. “The Japanese Journal of Population”. No. (1), p. 1–34.
Google Scholar
Zaidi, Batool and Philip Morgan. 2017. The second demographic transition theory: A review and appraisal. “Annual Review of Sociology”. No. (43), p. 473–492.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.