WSPÓŁCZESNE PRZEMIANY W PRZESTRZENI ZABYTKÓW TECHNIKI, PRZEMYSŁU I SZTUKI INŻYNIERSKIEJ NA PRZYKŁADZIE KRAKOWA
Tomasz CHABERKO
Abstrakt
Przemysłowe dziedzictwo ery polskich miast jest miejscem wszechstronnych zmian po 1989 r. Wśród nich możemywskazywać degradację, ale także ochronę, adaptację budowli do nowych funkcji i powiększającą rolę turystyczną technicznego dziedzictwa. Przykład Krakowa pokazuje, że odpowiednie zagospodarowanie czy podjęcie działań konserwatorskich względem tego rodzaju zabytków może znacznie podnieść atrakcyjność przestrzeni miejskiej. Atrakcyjność ta rozumiana może być na wiele sposobów, dziedzictwo to można bowiem wykorzystać nie tylko do tworzenia nowej oferty turystycznej i muzealnej, lecz także nietypowej oferty usług, kultury, a nawet (w przyszłości) mieszkalnictwa. Nie ulega również wątpliwości, że rewitalizacja zabytków techniki może znacznie wpływać na atrakcyjność wizualnej i estetycznej strony przestrzeni miejskiej. Celem rozważań jest uchwycenie przemian w zagospodarowaniu krakowskich zabytków techniki i ich otoczenia oraz towarzyszących temu zmian krajobrazu miejskiego. Szczególnie ostatnie lata (po 1989 r„ a zwłaszcza po 2000 r.) przyniosły szereg inicjatyw związanych nie tylko z zagospodarowaniem obiektów i terenów poprzemysłowych, lecz także konserwacją mniej znaczących obiektów inżynierskich. Równie interesujące są dalsze perspektywy i wyzwania związane m.in. z budową pierwszych w Krakowie „loftów” czy rozwojem Muzeum Inżynierii Miejskiej.
Słowa kluczowe:
przestrzeń miejska, zabytki przemysłu i techniki, krajobraz przemysłowy, wielofunkcyjne zmianyBibliografia
Dawne zakłady rzemieślnicze i przemysłowe Krakowa, 2000, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków.
Domański B., 2001, Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim - prawidłowości i uwarunkowania, [w:] Z. Zioło (red.), Problemy przemian struktur przemysłowych w procesie wdrażania reguł gospodarki rynkowej, Komisja Geografii Przemysłu PTG, Warszawa.
Janczykowski J., 2002, Z problematyki adaptacji krakowskich fortów, Urząd Miasta Krakowa. Wydział Ochrony Zabytków, Kraków.
Purchla J., 1979, Jak powstał nowoczesny Kraków: studia nad rozwojem budowlanym miasta w okresie autonomii galicyjskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Purchla J„ 1997, Dziedzictwo a rozwój, [w:] M. Reklewska (red.), Dziedzictwo a rozwój: doświadczenie Krakowa, Międzynarodowe Centrum Kultury, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Kraków.
Sepioł J., 1997, Rola dziedzictwa kulturowego w rozwoju regionalnym, [w:] M. Reklewska (red.), Dziedzictwo a rozwój: doświadczenie Krakowa, Międzynarodowe Centrum Kultury, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Kraków.
