Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane


Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiono fenomen urbanizacji i procesy z nim związane, rozpatrując te zagadnienia w kontekście przeglądu głównie literatury zachodniej. Podkreślono złożoność i wieloaspektowość fenomenu i pojęcia urbanizacji w wymiarze zarówno demograficznym, jak i społecznym, ekonomicznym, przestrzennym itp. Zaakcentowano pewną ułomność pojęć i ograniczenia definicyjne, które często nie nadążają za rzeczywistymi procesami, zachodzącymi w przestrzeni społeczno-gospodarczej krajów wysoko rozwiniętych i krajów rozwijających się, a  także słabo rozwiniętych. Wskazano na liczne zjawiska i procesy towarzyszące urbanizacji, takie jak: kontrurbanizacja, suburbanizacja, dezurbanizacja, reurbanizacja, eksurbanizacja, urban sprawl, spread city, exurb, dispersed city, edge city, zwrot niemetropolitalny, repopulacja wsi, deglomeracja, dekoncentracja, decentralizacja, urbanizm, urbanizacja przestawiona, antyurbanizacja, renesans obszarów wiejskich, rozproszone osadnictwo miejskie, odwrotna urbanizacja, rozproszona koncentracja ludności, urbanizacja taśmowa, peryurbanizacja, homo urbanus, japonizacja, wycofywana urbanizacja, pseudourbanizacja, aglutynacja, deruralizacja, ruralizacja, wiejskość, wiejski styl życia, nowa wiejskość, kotadesai (desakota), ruralopolis, semiurbanizacja.

Słowa kluczowe:

urbanizacja, kontrurbanizacja, urban sprawl, ruralizacja, wycofywana urbanizacja (backwash urbanization), urbanizacja taśmowa (ribbon urbanization)

Afrykanskij gorod, red. S.J. Kuzniecowa, Izdat. Nauka, Moskwa, 296 s.
  Google Scholar

Afshar F., 1998, Balancing global city with global village, „Habitat” vol. 22, nr 4, s. 375–387.
  Google Scholar

Alig R.A., Kline J.D., Lichtestein M., 2004, Urbanization on the US landscape: looking ahead in the 21st century, „Landscape and Urban Planning” vol. 69, s. 219–234.
  Google Scholar

Almandoz A., 2006, Urban planning and historiography in Latin America, „Progress in Planning” vol. 65, s. 81–123.
  Google Scholar

Andreev E., 1998, Population of Russia: What can we expect in the future?, „World Development” vol. 26, nr 11, s. 1939–1955.
  Google Scholar

Andrzejewski A., 1991, Procesy urbanizacyjne w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, „Biuletyn KPZK PAN” z. 154, Wyd. KPZK PAN, Warszawa.
  Google Scholar

Antrop M., 2000, Changing patterns in the urbanized countryside of Western Europe, „Landscape Ecology” vol. 15, s. 257–270.
  Google Scholar

Antrop M., 2004, Landscape change and the urbanization process in Europe, „Landscape and Urban Planning” vol. 67, s. 9–26.
  Google Scholar

Bar-El R., Schwartz D., 2006, Regional development as a policy for growth with equity: The state of Ceara (Brazil) as a model, „Progress in Planning” vol. 65, s. 131–199.
  Google Scholar

Barrios S., Bertinelli L., Strobl E., 2006, Climatic change and rural-urban migration: The case of sub-Saharan Africa, „Journal of Urban Economics” vol. 60, s. 357–371.
  Google Scholar

Beale C.L., 1975, The revival of population growth in nonmetropolitan America, ERS 605, Economic Research Service, US Department of Agriculture, Washington.
  Google Scholar

Beale C.L., 1977, The recent shift of United States population to nonmetropolitan areas, 1970–1975, „Int. Reg. Science Review” vol. 2, nr 2, s. 113–122.
  Google Scholar

Beggs J.J., Haines A.V., Hurlburt J.S., 1996, Revisiting the rural-urban contrast: Personal networks in nonmetropolitan and metropolitan settings, „Rural Sociology” vol. 61, s. 306–325.
  Google Scholar

Bell M.M., 1992, The fruit of difference: The rural-urban continuum as a system of identity, „Rural Sociology” vol. 57, s. 65–82.
  Google Scholar

Berry B.J.L., 1976, The counterurbanisation process: urban America since 1970, [w:] Urbanization and counterurbanisation, ed. B.J.L. Berry, „Urban Affairs Annual Review” vol. 11, Sage Publications, Beverly Hills–London, 17–30.
  Google Scholar

Berry B.J.L., 1978, The counterurbanisation process: how general?, [w:] Human settlement systems, ed. N.M. Hansen, s. 25–49.
  Google Scholar

Bolton N., Chalkey B., 1990, The rural population turnaround; a case-study of North Devon, „Journal of Rural Studies” vol. 6, s. 29–43.
  Google Scholar

Bradshaw Y.W., 1987, Urbanization and underdevelopment: a global study of modernization, urban bias, and economic dependency, „American Sociological Review” vol. 52, nr 2, s. 224–239.
  Google Scholar

Breese G., 1966, Urbanization in newly developing countries, Englewood Cliffs, New York.
  Google Scholar

Browder J.O., 2002, The urban-rural interface: Urbanization and tropical forest cover change, „Urban Ecosystems” vol. 6, s. 21–41.
  Google Scholar

Brown D.L., Schafft K.A., 2002, Population deconcentration in Hungary during the post-socialist transformation, „Journal of Rural Studies” vol. 18, s. 233–244.
  Google Scholar

Burnley I.H., Murphy P.A., 1995, Residential location choice in Sidney’s perimetropolitan region, „Urban Geography” vol. 16, s. 123–143.
  Google Scholar

Buursink J., 1986, Economic urbanization and desuburbanization within the Dutch settlement continuum, Urban systems in transition, eds. J.G. Borchert, J. Bourne, L. Sinclair, „Netherlands Geographical Studies” vol. 16, University of Utrecht Press, Utrecht, s. 206–221.
  Google Scholar

Chan R.C.K., Shimou Y., 1999, Urbanization and sustainable metropolitan development in China: Patterns, problems and prospects, „GeoJournal” vol. 49, s. 269–277.
  Google Scholar

Chang G.H., Brada J.C., 2006, The paradox of China’s growing under-urbanization, „Economic Systems” vol. 30, s. 24–40.
  Google Scholar

Clark D., 1998, Interdependent urbanization in an urban world: an historical overview, „The Geography Journal” vol. 164, nr 1, s. 85–95.
  Google Scholar

Cohen B., 2004, Urban growth in developing countries: A review of current trends and a caution regarding existing forecasts, „World Development” vol. 32, nr 1, s. 23–51.
  Google Scholar

Coombes M., Dalla Longa R., Raybould S., 1989, Counterurbanization in Britain and Italy: a comparative critique of concept, causation and evidence, „Report” nr 84, Centre for Urban and Regional Development Studies.
  Google Scholar

Cour J.M., 2001, The Sahel in West Africa: countries in transition to a full market economy, „Global Environment Change” vol. 11, s. 31–47.
  Google Scholar

Cuervo J.C., Hin D.H.K., 1998, Todaro migration and primacy models: Relevance to the urbanization of the Philippines, „Cities” vol. 15, nr 4, s. 245–256.
  Google Scholar

Czarnecki A., 2005, Obszary wiejskie, urbanizacja wsi, rozwój wielofunkcyjny, rolnictwo wielofunkcyjne – przegląd pojęć, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, red. A. Rosner, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa.
  Google Scholar

Czarnecki A., 2009, Rola urbanizacji w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa.
  Google Scholar

Czerny M., 2005, Globalizacja i rozwój. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej świata, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Dahms F., McComb J., 1999, ‘Counterurbanization’, interaction and functional change in a rural amenity area – a Canadian example, „Journal of Rural Studies” vol. 16, nr 2, s. 129–146.
  Google Scholar

Davis J.C., Henderson J.V., 2003, Evidence on the political economy of the urbanization process, „Journal of Urban Economics” s. 98–125.
  Google Scholar

Dillman D.A., 1985, The social impacts of information technologies in rural North America, „Rural Sociology” vol. 50, s. 1–26.
  Google Scholar

Dutt A.K., Monroe Ch.B., Vakamudi R., 1986, Rural-urban correlates for Indian urbanization, „Geographical Review” vol. 76, nr 2, s. 173–183.
  Google Scholar

Ekspertyza. Procesy urbanizacyjne, 1978, Wyd. KPZK PAN, Warszawa.
  Google Scholar

Fielding A.J., 1982, Counterurbanization in Western Europe, „Progress in Planning” vol. 17, s. 1–52.
  Google Scholar

Fielding A.J., 1989, Migration and urbanization in Western Europe since 1950, „The Geographical Journal” vol. 155, nr 1, s. 60–69.
  Google Scholar

Firebaugh G., 1979, Structural determinants of urbanization in Asia and Latin America, 1950–1970, „American Sociological Review” vol. 44, nr 2, s. 199–215.
  Google Scholar

Fischer C.S., 1972, Urbanism as way of life. A review and an agenda, „Sociological Methods and Research” vol. 1, s. 187–215.
  Google Scholar

Fischer C.S., 1975, Toward a subcultural theory of urbanism, „American Journal of Sociology” vol. 80, s. 1319–1341.
  Google Scholar

Freudenburg W., Jones R.E., 1991, Criminal behavior and rapid community growth: Examining the evidence, „Rural Sociology” vol. 56, s. 619–645.
  Google Scholar

Frey W.H., 1993, The new urban revival in the United States, „Urban Studies” vol. 30, s. 741–744.
  Google Scholar

Fuguitt G.V., 2005, Some demographic aspects of rurality, „Research in Social Stratificiation and Mobility” vol. 22, s. 73–90.
  Google Scholar

Fuguitt G.V., Beale C.L., 1978, Population trends in nonmetropolitan cities and villages in subregions of the United States, „Demography” vol. 15, s. 605–620.
  Google Scholar

Fuguitt G.V., Beale C.L., 1993, The changing concentration of the older nonmetropolitan poputation 1960–90, „Journal of Gerontology” vol. 48, s. 278–288.
  Google Scholar

Fuguitt G.V., Beale C.L., 1996, Recent trends in nonmetropolitan migration: Toward a new turround, „Growth and Change” vol. 27, s. 156–174.
  Google Scholar

Fuguitt G.V., Beale C.L., Reibel M., 1991, Recent trends in metropolitan–nonmetropolitan fertility, „Rural Sociology” vol. 56, s. 475–488.
  Google Scholar

Gałęski B., 1971, Innowacje a społeczność wiejska, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa.
  Google Scholar

Garrod B., Wornell R., Youell R., 2006, Re-conceptualizing rural resources as countryside capital: The case of rural tourism, „Journal of Rural Studies” vol. 22, s. 117–128.
  Google Scholar

Garreau J., 1991, Edge City: Life on the New Frontier, Doubleday, New York.
  Google Scholar

Gibbs J.P., 1966, Measures of urbanization, „Social Forces” vol. 45, nr 2, s. 170–177.
  Google Scholar

Golachowski S., 1965, Proces semiurbanizacji w województwie opolskim, „Kwartalnik Opolski” nr 2, s. 54–58.
  Google Scholar

Golachowski S., 1966, Urbanizacja wsi w województwie opolskim, [w:] Problemy ewolucji układów osadniczych na tle procesów urbanizacyjnych w Polsce, Warszawa, s. 45–60. Materiały i Studia Międzyuczelnianego Zakładu Podstawowych Problemów Architektury, Urbanistyki i Osadnictwa, seria 4–5.
  Google Scholar

Gross R., 1997, Dynamics of urbanization and nutrition: A new dimension of the ‘Fourth World’, „Nutrition” vol. 13, nr 2, s. 149–151.
  Google Scholar

Grzeszczak J., 1996, Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej, Wyd. Continuo, Wrocław, s. 1–82. Prace Geograficzne, nr 167.
  Google Scholar

Grzeszczak J., 1999, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, Wyd. IGiPZ PAN, Warszawa. Prace Geograficzne, nr 173.
  Google Scholar

Halliday J., Coombes M., 1995, In search of counterurbanization; some evidence from Devon on the relationship between patterns of migration and motivation, „Journal of Rural Studies” vol. 11, s. 433–446.
  Google Scholar

Heikkilä E., Järvinen T., 2002, History and future lines of urbanization process in Finland, http://www.raumplanung.uni-dortmund.de/rwp/ersa2002/col-rom/ersa2002/en/abstract/a093.htm.
  Google Scholar

Henderson V., 2003, The urbanization process and economic growth: The so-what question, „Journal of Economic Growth” vol. 8, s. 47–71.
  Google Scholar

Hiday V.A., 1978, Migration, Urbanization, and fertility in the Philippines, „International Migration Review” vol. 12, nr 3, s. 370–385.
  Google Scholar

Hofferth S.L., Iceland J., 1998, Social capital in rural and urban communities, „Rural Sociology” vol. 63, s. 574–598.
  Google Scholar

Hope K.R., Edge W.A., 1996, Growth with uneven development: Urban-rural socio-economic disparities in Botswana, „Geoforum” vol. 27, nr 1, s. 53–62.
  Google Scholar

Hoselitz B.F., 1953, The role of cities in the economic growth of under-developed countries, „Journal of Political Economy” vol. 61, s. 159–208.
  Google Scholar

Indian’s urban future, ed. R. Turner, University of California Press, Berkeley and Los Angeles.
  Google Scholar

Jałowiecki B., 1987, Proces urbanizacji a relacje miasto – wieś, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
  Google Scholar

Jo J.C., Adler S., 2002, North Korean planning. Urban changes and regional balance, „Cities” vol. 19, nr 3, s. 205–215.
  Google Scholar

Jurek J., 1988, Analiza przeobrażeń osadnictwa wiejskiego na obszarach wokółmiejskich, [w:] Problemy geografii osadnictwa i ludności w Polsce, red. E. Biderman, Wyd. UAM, Poznań–Zielona Góra.
  Google Scholar

Kaplan D.H., Wheeler J.O., Holloway S.R., 2004, Urban geography, Wiley&Sons Press, Hoboken.
  Google Scholar

Kasarda J.D., Crenshaw E.M., 1991, Third world urbanization: dimensions, theories, and determinants, „Annual Review of Sociology” vol. 17, s. 467–501.
  Google Scholar

Korcelli P., 1982, Migration and urban change, „Int. Reg. Science Review” vol. 7, nr 2, s. 193–216.
  Google Scholar

Korcelli P., 1984, The turnaround of urbanization in developed countries, [w:] Population distribution, migration and development, s. 349–372.
  Google Scholar

Korcelli P., 1985, An approach to the study of urban change, „Geografia Polski” t. 51, s. 127–137.
  Google Scholar

Korcelli P., 1986, Migration and urban change, [w:] Migration and settlement, ed. A. Rogers, F.J. Willeknes, s. 323–352.
  Google Scholar

Korf B., Oughton E., 2006, Rethinking the European countryside – can we learn from the South?, „Journal of Rural Studies” vol. 22, s. 278–289.
  Google Scholar

Lanaspa, L., Pueyo F., Sanz F., 2005, Urbanization patterns and level of development: an empirical assessment, http://dae.unizar.es/Uanas/IJURR.pdf.
  Google Scholar

Liu S., Li X., Zhang M., 2003, Scenario analysis on urbanization and rural-urban migration in China, Institute of Geographic Sciences and Natural Resources Research Chinese Academy of Sciences Press, Beijing.
  Google Scholar

Lowry I.S., 1990, World urbanization in Perspective, „Population and Development Review” vol. 16, s. 148–176.
  Google Scholar

Madaleno I.M., Gurovich A., 2004, ‘Urban versus rural’ no longer matches reality: an early public agroresidential development in periurban Santiago, Chile, „Cities” vol. 21, nr 6, s. 513–526.
  Google Scholar

Malusardi F., Muscara C., 1986, Italian urbanization: between scattered settlement and counterurbanization, „Ecistics” vol. 53, nr 320/321, s. 307–310.
  Google Scholar

Margolies L., 1978, Rural-urban migration and urbanization in Latin America, „Current Antropology” vol. 19, nr 1, s. 130.
  Google Scholar

Martin M.F., 1992, Defining China’s rural population, „The China Quarterly” nr 130, s. 392–401.
  Google Scholar

Mather A.S., Hill G., Nijnik M., 2006, Post-productivism and rural land use: cul de sac or challenge for theorization?, „Journal of Rural Studies” vol. 22, s. 441–455.
  Google Scholar

Mitchell C.J.A., 2004, Making sense of counterurbanization, „Journal of Rural Studies” vol. 20, s. 15–34.
  Google Scholar

Mobrand E., 2006, Politics of cityward migration: an overview of China in comparative perspective, „Habitat International” vol. 30, s. 261–274.
  Google Scholar

Moddares A., 2006, Urbanization and the revolution: an introduction to the special issue, „Cities” vol. 23, nr 6, s. 405–406.
  Google Scholar

Moomaw R.L., 1996, Urbanization and economic development: A bias toward large cities?, „Journal of Urban Economics” vol. 40, s. 13–37.
  Google Scholar

Müller N.L., 1975, Brazil, [w:] Essays on world urbanization, ed. J. Ronald, Wyd. George Philip and Son Limited, London, s. 212–222.
  Google Scholar

Neal S., Walters S., 2006, Strangers asking strange questions? A methodological narrative of researching belonging and identity in English rural communities, „Journal of Rural Studies” vol. 22, s. 177–189.
  Google Scholar

Nowak S., 1967, Obiektywne i psychologiczne parametry przemian struktury społecznej. Materiały III Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, z. 2, Warszawa.
  Google Scholar

Okore A.O., 1980, Rural-urban fertility differentials in Southern Nigeria: An assessment of some available evidence, „Population Studies” vol. 34, nr 1, s. 171–79.
  Google Scholar

Pahl R.E., 1966, The rural-urban continuum, „Sociologia Ruralis” vol. 6, s. 299–327.
  Google Scholar

Paquette S., Domon G., 2003, Changing ruralities, changing landscapes: exploring social recomposition using a multi-scale approach, „Journal of Rural Studies” vol. 19, s. 425–444.
  Google Scholar

Parikh J., Shukla V., 1995, Urbanization, energy use and greenhouse effects in economic development, „Global Environmental Change” vol. 5, nr 2, s. 87–103.
  Google Scholar

Parysek J., 1995, Duże miasta Europy i ich rola w procesie urbanizacji, rozwoju społeczno-gospodarczego i europejskiej integracji u schyłku XX wieku, „Przegląd Geograficzny” t. 67, z. 3–4, Warszawa.
  Google Scholar

Parysek J.J., 2008, Suburbanizacja i reurbanizacja: dwa bieguny polskiej urbanizacji, [w:] Region społeczno--ekonomiczny i rozwój regionalny, red. J.J. Parysek, T. Stryjakiewicz, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 261–286.
  Google Scholar

Parysek J.J., Mierzejewska L., 2005, Między dezurabnizacją a reurbanizacją: Nowe oblicze urbanizacji w Polsce, [w:] Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki, red. I. Jażdżewska, Wyd. UŁ, Łódź.
  Google Scholar

Patterson M.E., Montag J.M., Williams D.R.R., 2003, The urbanization of wildlife management: Social science, conflict, and decision making, „Urban Forestry & Urban Greening” vol. 1, s. 171–183.
  Google Scholar

Perz S.G., 2000, The Rural exodus in the context of economic crisis, globalization and reform in Brazil, „International Migration Review” vol. 34, nr 3, s. 842–881.
  Google Scholar

Phillips W.M., 1960, Urbanization and social change in Pakistan, „Phylon” vol. 25, nr 1, s. 33–43.
  Google Scholar

Pietraszek E., 1978, Uwagi o aspektach i wskaźnikach urbanizacji wsi, [w:] Procesy urbanizacji kraju w okresie XXX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, red. J. Turowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
  Google Scholar

Pivo G., 1996, Toward sustainable urbanization on Mainstreet Cascadia, „Cities” vol. 13, nr 5, s. 339–354.
  Google Scholar

Potter R.B., Unwin T., 1995, Urban-rural interaction: physical form and political process in the Third World, „Cities” vol. 12, nr 1, s. 67–73.
  Google Scholar

Prochownikowa A., 1975, Urbanizacja wsi czy deruralizacja?, „Czasopismo Geograficzne” vol. 46, nr 4, s. 399–405.
  Google Scholar

Pugh C., 1995, Urbanization in developing countries, „Cities” vol. 12, nr 6, s. 381–398.
  Google Scholar

Quadeer M.A., 2004, Urbanization by implosion, „Habitat International” vol. 28, s. 1–12.
  Google Scholar

Rakowski W., 1975, Procesy urbanizacji wsi na przykładzie województwa warszawskiego, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Rakowski W., 1980, Uprzemysłowienie a proces urbanizacji, PWE, Warszawa.
  Google Scholar

Rakowski W., 1995, Urbanizacja wsi na obrzeżu aglomeracji warszawskiej (na przykładzie gminy Magnuszew), [w:] Urbanizacja wsi w obrzeżach miejsko-wiejskich, red. Z.J. Kamiński, Wyd. UŚ, Katowice.
  Google Scholar

Rambaud P., 1974, Société rurale et urbanisation, Paris.
  Google Scholar

Rambaud P., 1994, Procesy urbanizacji, [w:] Socjologia wsi we Francji, red. P. Rambaud, Z.T. Wierzbicki, Wyd. UMK, Toruń.
  Google Scholar

Ravallion M., 2002, On the urbanization of poverty, „Journal of Development Economics” vol. 68, s. 435–442.
  Google Scholar

Rhoda R., 1983, Rural development and urban migration: Can we keep them down on the farm?, „International Migration Review” vol. 17, nr 1, s. 34–64.
  Google Scholar

Richardson H.W., 1980, Polarisation reversal in developing countries, „Pap. Reg. Science Ass” vol. 45, s. 67–85.
  Google Scholar

Rolnik R., 2001, Territorial exclusion and violence: the case of the state São Paolo, Brazil, „Geoforum” vol. 32, s. 471–482.
  Google Scholar

Sato Y., Yamamoto K., 2005, Population concentration, urbanization and demographic transition, „Journal of Urban Economics” vol. 58, s. 45–61.
  Google Scholar

Scholte J.A., 2000, Globalization: a critical introduction, Houndmills, Plagrave.
  Google Scholar

Schoultz L., 1972, Urbanization and political change in Latin America, „Midwest Journal of Political Science” vol. 16, nr 3, s. 367–387.
  Google Scholar

Schwirian K.P, Prehn J.W., 1962, An axiomatic theory of urbanization, „American Sociological Review” vol. 27, nr 6, s. 812–825.
  Google Scholar

Shen J., 1995, Rural development and rural to urban migration in China 1978–1990, „Geoforum” vol. 26, nr 4, s. 395–409.
  Google Scholar

Shen L., Cheng S., Gunson A.J., 2005, Urbanization, sustainability and the utilization of energy and mineral resources in China, „Cities” vol. 22, nr 4, s. 287–302.
  Google Scholar

Shen X., Ma L.J.C., 2005, Privatization of rural industry and de facto urbanization from below in the southern Jiangsu, China, „Geoforum” vol. 36, s. 761–777.
  Google Scholar

Simon D., 1995, Third World urbanization in the 1990s, „Cities” vol. 12, nr 6, s. 401–403.
  Google Scholar

Smailes A.E., 1961, The urbanization of Britain. Problems of applied geography, „Geographical Studies” vol. 25, Polish Academy of Sciences, Warsaw, s. 131–140.
  Google Scholar

Smailes A.E., 1975, The definition and measurement of urbanization, [w:] Essays on World Urbanization, ed. R. Jones, London, s. 1–19.
  Google Scholar

Smailes J.P., Argent, N., Griffin T.L.C., 2002, Rural population density: its impact on social and demographic aspects of rural communities, „Journal of Rural Studies” vol. 18, s. 385–404.
  Google Scholar

Smailes P.J., 1997, Socio-economic change and rural morale in South Australia, 1982–1993, „Journal of Rural Studies” vol. 13, nr 1, s. 19–42.
  Google Scholar

Socio-economic development and land-use change: Analysis of rural housing land transition in the Transect of the Yangtse River, China, 2007, H. Long, G.K. Heilig, X. Li, M. Zhang, „Land Use Policy” vol. 24, s. 141–153.
  Google Scholar

Stockdale A., Findlay A., Short D., 2000, The repopulation of rural Scotland: opportunity and threat, „Journal of Rural Studies” vol. 16, s. 243–257.
  Google Scholar

Szymańska D., 1995, Zjawisko urbanizacji i jej konsekwencje, [w:] Badania środowiska, red. J. Turło, Wyd. Naukowe UMK, Toruń, s. 71–79.
  Google Scholar

Szymańska D., 2004a, Changes in the employment structure and the functions of Polish towns in the years 1984–2000, „Current Politics and Economics of Russia, Eastern and Central Europe” vol. 19, nr 4, Nova Science Publishers, New York, s. 7–27.
  Google Scholar

Szymańska D., 2004b, Some problems of urbanization in Russia, „Current Politics and Economics of Russia, Eastern and Central Europe” vol. 19, nr 2, Nova Science Publishers Inc., New York, s. 75–99.
  Google Scholar

Szymańska D., 2007, Urbanizacja na świecie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 392 s.
  Google Scholar

Szymańska D., 2009, Geografia osadnictwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 400 s.
  Google Scholar

Szymańska D., Matczak A., 2002, Urbanization in Poland: Tendencies and transformation, „European Urban and Regional Balances” vol. 9 (1), s. 39–46.
  Google Scholar

Tachi M., 1971, The inter-regional movement of population as revealed by the 1970 census, „Area Development of Japan” vol. 4, s. 3–24.
  Google Scholar

The urbanization process of Bohai Rim in the 1990s by using DMSP/OLS data, 2006, H. Chunyang, L. Jinggang, Ch. Jing, S. Peijun, Ch. Jin, P. Yaozhong, L. Jing, Z. Li, I. Toshiaki, „Geographical Sciences” vol. 16, s. 174–182.
  Google Scholar

Tilly Ch., 1967, The state of urbanization, „Comparative Studies in Society and History” vol. 10, nr 1, s. 100–113.
  Google Scholar

Tisdale H., 1942, The process of urbanization, „Social Forces” vol. 20, nr 3, s. 311–316.
  Google Scholar

Tittle C.R., Stafford M.C., 1992, Urban theory, urbanism, and suburban residence, „Social Forces” vol. 70, s. 725–744.
  Google Scholar

Urbanization and the fertility transition in Ghana, 2005, M.J. White, E. Tagoe, C. Stiff, K. Adazu, D.J. Smith, „Population Research and Policy Review” vol. 24, s. 59–83.
  Google Scholar

Urbanization, land use, and water quality in Shanghai 1947–1996, 2003, W. Ren, Y. Zhong, J. Meligrana, B. Anderson, W.E. Watt, J. Chen, H.-L. Leung, „Environmental International” vol. 29, s. 649–659.
  Google Scholar

Urbanization patterns and their impacts on social restructuring of urban space in Chilean mid-cities: The case of Los Angeles, Central Chile, 2007, G. Azócar, H. Romero, R. Sanhueza, C. Vega, M. Aguayo, M.D. Munoz, „Land Use Policy” vol. 24, s. 199–211.
  Google Scholar

Varis O., Somlyódy L., 1997, Global urbanization and urban water: can sustainability be afforded?, „Wat. Science Tech.” vol. 35, nr 9, s. 21–32.
  Google Scholar

Villa M., 2000, Rural life course in Norway: Living within the rural–urban complementarity, „The History of the Family” vol. 5, nr 4, s. 473–490.
  Google Scholar

Węcławowicz G., 1979, B.J.L. Berry (red.) Urbanization and counterurbanization (recenzja), „Przegląd Geograficzny” nr 2, 364–366.
  Google Scholar

Węcławowicz G., 2002, Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski. Studium z geografii społeczno-gospodarczej, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Węcławowicz G., 2003, Geografia społeczna miast. Zróżnicowania społeczno-przestrzenne, Wyd. Naukowe PWN SA, Warszawa, 163 s.
  Google Scholar

Węgleński J., 1983, Urbanizacja. Kontrowersje wokół pojęcia, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Węgleński J., 1992, Urbanizacja bez modernizacji?, Instytut Socjologii UW, Warszawa, 114 s.
  Google Scholar

Węgleński J., 2002, Urbanizacja, [w:] Encyklopedia socjologiczna, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 275–281.
  Google Scholar

Williamson J.G., 1988, Migrant selectivity, urbanization, and industrial revolutions, „Population and Development Review” vol. 14, nr 2, s. 287–314.
  Google Scholar

Wirth L., 1938, Urbanism as a way of life, „The American Journal of Sociology” vol. 49, nr 1, s. 1–24.
  Google Scholar

Xu H., 2001, Commuting town workers: the case of Quishan, China, „Habitat International” vol. 25, s. 35–47.
  Google Scholar

Zelinsky W., 1971, The hypothesis of the mobility transition, „Geographical Review” vol. 61, s. 219–249.
  Google Scholar

Zhang K.H., Song S., 2003, Rural-urban migration in China: Evidence from time-series and cross-section analyses, „China Economic Review” vol. 14, s. 386–400.
  Google Scholar

Zhang Y., Zhao X., 2004, Testing the scale effect predicted by the Fujita-Krugman urbanization model, „Journal of Economic Behavior & Organizations” vol. 55, s. 207–222.
  Google Scholar

Ziółkowski J., 1965, Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Ziółkowski J., 1967, Miejsce i rola procesu urbanizacji w przeobrażeniach społecznych w Polsce Ludowej, [w:] Procesy urbanizacyjne w powojennej Polsce, red. S. Nowakowski, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-10-20

Cited By / Share

Szamańska, D., & Biegańska, J. (2020). Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane. Studia Miejskie, 4, 13–38. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2281

Autorzy

Daniela Szamańska 
https://orcid.org/0000-0001-6079-6838

Autorzy

Jadwiga Biegańska 
https://orcid.org/0000-0002-0586-089X

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.