Współczesna interpretacja idei poznańskiego systemu zieleni miejskiej w kontekście strategii miasta zrównoważonego
Elżbieta Raszeja
Anna Gałecka-Drozda
Abstrakt
Poznański klinowo-pierścieniowy system zieleni, autorstwa Czarneckiego i Wodziczki, jest jednym z najbardziej trwałych elementów struktury przestrzennej miasta. Jednakże obecne procesy rozwojowe i naciski inwestycyjne są poważnym zagrożeniem dla stabilności systemu, a zapisy w obowiązujących dokumentach planistycznych, postulujące jego ochronę i wzmocnienie, mają charakter fasadowy. W obliczu rozwijających się współcześnie koncepcji – miasta zrównoważonego, zielonej infrastruktury, czy usług ekosystemów oraz konieczności implementacji europejskich rozwiązań prawnych niezbędna jest reinterpretacja „klasycznej” idei poznańskiego systemu zieleni. Dotyczy to zarówno jego struktury wewnętrznej, jak też powiązań z zasilającymi go ekosystemami zewnętrznymi.
Słowa kluczowe:
klinowo-pierścieniowy system zieleni, zielona infrastruktura, struktura przestrzenna miasta, miasto zrównoważone, PoznańBibliografia
Czarnecki W., 1964, Planowanie miast i osiedli, t. 3: Krajobraz i tereny zielone, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Deelstra T., Boyd D., van den Biggelaar M., 2001, Multifinctional land use: an opportunity for promoting urban agriculture in Europe, “Urban Agriculture Magazine” 4.
Dijk T., Valk A., 2009, Regional planning for open space, Routledge, London.
Gałecka-Drozda A., 2014, Tereny otwarte jako element struktury przestrzennej wielkiego miasta, ze szczególnym uwzględnieniem Poznania, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem A. Zachariasz, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska.
Giecewicz J., 2005, Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych – OL PAN”.
Jędraszko A., 1998, Planowanie środowiska i krajobrazu w Niemczech na przykładzie Stuttgartu, Unia Metropolii Polskich, Warszawa.
Kodym-Kozaczko G., 2005, Rozwój Poznania w planowaniu urbanistycznym w latach 1900–1990, [w:] Architektura i urbanistyka Poznania w XX wieku, red. T. Jakimowicz, Wydawnictwo Miejskie, Poznań.
Kodym-Kozaczko G., 2006, System zieleni w planach ogólnych Poznania w XX wieku, [w:] Zieleń miejska –naturalne bogactwo miasta. Problemy zieleni zabytkowej w miastach Unii Europejskiej, red. E. Oleksiejuk, A. Jankowska, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń, Toruń.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Zielona infrastruktura — zwiększanie kapitału naturalnego Europy, 2013, Komisja Europejska.
Kowalski P., 2010, Zielona infrastruktura w miejskiej przestrzeni publicznej, „Czasopismo Techniczne” 5/107.
Kremer P., Hamstead Z.A., McPhearson T., 2013, A social–ecological assessment of vacant lots in New York City, “Landscape and Urban Planning” 120.
Kronenberg J., 2012, Usługi ekosystemów w miastach, [w:] Zrównoważony rozwój – zastosowania (3), red. T. Bergier, J. Kronenberg, Fundacja Sendzimira, Kraków.
Maruani T., Amit-Cohen I., 2007, Open space planning models: A review of approaches and methods, “Landscape and Urban Planning” 81.
Raszeja E., 2006, Quo vadis civitas? Przestrzenno-krajobrazowe aspekty procesów suburbanizacji w obszarze metropolitalnym Poznania, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka” z. 6.
Raszeja E, Gałecka A., 2012, Zieleń jako element wizerunku Poznania – między ochroną historycznej struktury a kreacją współczesnej przestrzeni miejskiej, [w:] Tożsamość krajobrazu miasta, red. H. Petryshyn, E. Sochacka-Sutkowska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szczecin.
Rostański K., 2012, Natura modelowana, elementy naturalistyczne w kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Ryszkowski L., 2005, Znaczenie funkcjonalnej analizy krajobrazu dla zagospodarowania przestrzennego, [w:] Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej, red. L. Ryszkowski, A. Kędziora, Prodruk, Poznań.
Stiles R., 2011, Wskazówki do opracowania zagospodarowania przestrzeni miejskich. Dokument opracowany w ramach projektu „UrbSpace” (www.urbanspaces.eu), współfinansowanego ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Europa Środkowa.
Strategie rozwoju wybranych obszarów metropolitalnych w Europie. Rekomendacje dla aglomeracji poznańskiej, 2010, red. M. Matusiak, Centrum Badań Metropolitalnych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej z 9.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Poznania, 2014, Załącznik nr 2 do uchwały Rady Miasta Poznania Nr LXXII/1137/VI/2014 z dnia 23 września 2014 r.
Szulczewska B., 2002, Teoria ekosystemu w koncepcjach rozwoju miast, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Vejre H., Primdahl J., Brandt J., 2007, The Copenhagen finger plan: keeping a green space structure by a simple planning metaphor, [w:] Europe’s living landscapes: essays exploring our identity in the countryside, red. B. Pedroli, A. Doorn, G. Blust, M.L. Paracchini, D. Wascher, F. Bunce, KNNV Publishing, Wageningen.
Yu K., Li D., Li N., 2006, The evolution of greenways in China, “Landscape and Urban Planning” 76.
Deelstra T., Boyd D., van den Biggelaar M., 2001, Multifinctional land use: an opportunity for promoting urban agriculture in Europe, “Urban Agriculture Magazine” 4.
Dijk T., Valk A., 2009, Regional planning for open space, Routledge, London.
Gałecka-Drozda A., 2014, Tereny otwarte jako element struktury przestrzennej wielkiego miasta, ze szczególnym uwzględnieniem Poznania, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem A. Zachariasz, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska.
Giecewicz J., 2005, Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych – OL PAN”.
Jędraszko A., 1998, Planowanie środowiska i krajobrazu w Niemczech na przykładzie Stuttgartu, Unia Metropolii Polskich, Warszawa.
Kodym-Kozaczko G., 2005, Rozwój Poznania w planowaniu urbanistycznym w latach 1900–1990, [w:] Architektura i urbanistyka Poznania w XX wieku, red. T. Jakimowicz, Wydawnictwo Miejskie, Poznań.
Kodym-Kozaczko G., 2006, System zieleni w planach ogólnych Poznania w XX wieku, [w:] Zieleń miejska –naturalne bogactwo miasta. Problemy zieleni zabytkowej w miastach Unii Europejskiej, red. E. Oleksiejuk, A. Jankowska, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń, Toruń.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Zielona infrastruktura — zwiększanie kapitału naturalnego Europy, 2013, Komisja Europejska.
Kowalski P., 2010, Zielona infrastruktura w miejskiej przestrzeni publicznej, „Czasopismo Techniczne” 5/107.
Kremer P., Hamstead Z.A., McPhearson T., 2013, A social–ecological assessment of vacant lots in New York City, “Landscape and Urban Planning” 120.
Kronenberg J., 2012, Usługi ekosystemów w miastach, [w:] Zrównoważony rozwój – zastosowania (3), red. T. Bergier, J. Kronenberg, Fundacja Sendzimira, Kraków.
Maruani T., Amit-Cohen I., 2007, Open space planning models: A review of approaches and methods, “Landscape and Urban Planning” 81.
Raszeja E., 2006, Quo vadis civitas? Przestrzenno-krajobrazowe aspekty procesów suburbanizacji w obszarze metropolitalnym Poznania, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka” z. 6.
Raszeja E, Gałecka A., 2012, Zieleń jako element wizerunku Poznania – między ochroną historycznej struktury a kreacją współczesnej przestrzeni miejskiej, [w:] Tożsamość krajobrazu miasta, red. H. Petryshyn, E. Sochacka-Sutkowska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szczecin.
Rostański K., 2012, Natura modelowana, elementy naturalistyczne w kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Ryszkowski L., 2005, Znaczenie funkcjonalnej analizy krajobrazu dla zagospodarowania przestrzennego, [w:] Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej, red. L. Ryszkowski, A. Kędziora, Prodruk, Poznań.
Stiles R., 2011, Wskazówki do opracowania zagospodarowania przestrzeni miejskich. Dokument opracowany w ramach projektu „UrbSpace” (www.urbanspaces.eu), współfinansowanego ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Europa Środkowa.
Strategie rozwoju wybranych obszarów metropolitalnych w Europie. Rekomendacje dla aglomeracji poznańskiej, 2010, red. M. Matusiak, Centrum Badań Metropolitalnych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej z 9.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Poznania, 2014, Załącznik nr 2 do uchwały Rady Miasta Poznania Nr LXXII/1137/VI/2014 z dnia 23 września 2014 r.
Szulczewska B., 2002, Teoria ekosystemu w koncepcjach rozwoju miast, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Vejre H., Primdahl J., Brandt J., 2007, The Copenhagen finger plan: keeping a green space structure by a simple planning metaphor, [w:] Europe’s living landscapes: essays exploring our identity in the countryside, red. B. Pedroli, A. Doorn, G. Blust, M.L. Paracchini, D. Wascher, F. Bunce, KNNV Publishing, Wageningen.
Yu K., Li D., Li N., 2006, The evolution of greenways in China, “Landscape and Urban Planning” 76.
Raszeja, E., & Gałecka-Drozda, A. (2020). Współczesna interpretacja idei poznańskiego systemu zieleni miejskiej w kontekście strategii miasta zrównoważonego. Studia Miejskie, 19, 75–86. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2507
Autorzy
Elżbieta RaszejaAutorzy
Anna Gałecka-DrozdaStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
