BIEGUNY WZROSTU PODKARPACIA W KONTEKŚCIE CZTERECH SIŁ KONKURENCYJNOŚCI ORAZ STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
Michał Bil
Uniwersytet WarszawskiWojciech Dziemianowicz
Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
W artykule autorzy analizują zapisy dokumentów strategicznych oraz wyniki prowadzonych
badań ewaluacyjnych dotyczących miast w województwie podkarpackim, ze szczególnym uwzględnieniem
ośrodków uznanych za bieguny wzrostu. Ich sytuacja obecna oraz perspektywy rozwojowe odniesione
zostają do koncepcji czterech sił konkurencyjności (zasobów wewnętrznych, popytu zewnętrznego, dominacji,
sieci). Badania, na których oparto zasadniczą treść artykułu, przedstawiają sytuację kompleksowo
– zarówno w ujęciu statycznym, jak i dynamicznym, z uwzględnieniem trendów na przyszłość. Szczególne
miejsce w opracowaniu zajmuje stolica regionu – Rzeszów (wraz z obszarem metropolitalnym) z tej racji, że
w aktualnej Strategii rozwoju województwa jest to jedyny ośrodek, któremu poświęcono oddzielny priorytet.
Także w przypadku pozostałych biegunów wzrostu autorzy starają się jednak wychwycić pewną ich specyfikę.
Słowa kluczowe:
biegun wzrostu, ośrodek subregionalny, konkurencyjność, miasto, strategia rozwojuBibliografia
Bil M., Łukomska J., 2016, Miejska sieć osadnicza województwa podkarpackiego, [w:]
Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Charkiewicz J., Ostrowska A., Pawluczuk M., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu w strategiach regionalnych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Dunford M., 2003, Theorizing regional economic performance and the changing territorial division of labor, „Regional Studies” vol. 37/8.
Dziemianowicz W., 2008, Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władze lokalne – inwestorzy zagraniczni, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Dziemianowicz W., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu – od teorii do hipotez badawczych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Dziemianowicz W., 2016a, Miasta Podkarpacia „2016” – synteza, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Dziemianowicz W., 2016b, Polityka rozwoju miast i obszarów funkcjonalnych na Podkarpaciu, [w:] Dziemianowicz
W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Dziemianowicz W., Charkiewicz J., Laskowska A. (red.), 2016, Raport z realizacji Strategii rozwoju województwa – Podkarpackie 2020 za okres 2013–2016 z odniesieniem do nowych elementów modelu programowania polityki rozwoju. Raport końcowy, Geoprofit, Warszawa–Rzeszów.
Gawlikowska-Hueckel K., 2003, Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Gorzelak G., Płoszaj A., Smętkowski M., 2006, Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie modelu czterech kapitałów, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 3(25).
Grosse T.G., 2002, Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, „Studia Regionalne i Lokalne” 1(8).
Grzeszczak J., 1971, Koncepcje polaryzacyjne w przestrzennym zagospodarowaniu kraju. Na przykładzie Francji, KPZK PAN, Warszawa. Studia t. 36.
Grzeszczak J., 1978, Teoria biegunów wzrostu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej z. 3–4.
Grzeszczak J., 1999, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne – IGiPZ PAN nr 173.
Higgins B., Savoie D.J., 1997, Regional development theories and their application, Transaction Publishers, New Jersey.
Jałowiecki B., 1999, Metropolie, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok.
Komornicki T., Śleszyński P., Siłka P., 2012, Charakterystyka systemu osadniczego województwa podkarpackiego z identyfikacją biegunów wzrostu oraz wyróżnieniem obszarów funkcjonalnych na poziomie regionalnym i lokalnym, IGIPZ PAN, Warszawa.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2011, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: regiony, miasta, obszary wiejskie, 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Leydesdorff L., 2012, The triple helix, quadruple helix, …, and an n-tuple of helices: Explanatory models for analyzing the knowledge-based economy?, „Journal of the Knowledge Economy” vol. 3, Is. 1.
Łukomska J., 2016, Wskaźnik syntetyczny rozwoju – metodyka, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Malizia E.E., Feser E.J., 1999, Understanding local economic development, Center for Urban Policy Research, Rutgers, The State University of New Jersey, New Jersey.
Nelson A.C., 1993, Theories of regional development, [w:] Bingham R.D., Mier R. (eds.), Theories of local economic development. Perspectives from across the disciplines, Sage Publications, Newbury Park– London–New Delhi.
Nowicka P., 2011, Subregionalne bieguny w badaniach ankietowych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Perroux F., 1955, Note sur la notion de „pôle de croissance”, „Economie Appliquée” t. 8(1–2).
Płoszaj A., 2007, Cztery kapitały w strategiach lokalnych, [w:] Gorzelak G (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Smętkowski M., 2013, Miasta jako bieguny rozwoju, [w:] Olechnicka A., Wojnar K. (red.), Terytorialny wymiar rozwoju – Polska z perspektywy badań ESPON, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Strategia rozwoju województwa – Podkarpackie 2020, 2013, Samorząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Szlachta J., 2011, Ośrodki subregionalne w Polsce – identyfikacja, Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Wojnicka-Sycz E., 2013, Model terytorialnego bieguna wzrostu jako system czynników rozwojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Charkiewicz J., Ostrowska A., Pawluczuk M., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu w strategiach regionalnych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Dunford M., 2003, Theorizing regional economic performance and the changing territorial division of labor, „Regional Studies” vol. 37/8.
Dziemianowicz W., 2008, Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władze lokalne – inwestorzy zagraniczni, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Dziemianowicz W., 2011, Subregionalne bieguny wzrostu – od teorii do hipotez badawczych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Dziemianowicz W., 2016a, Miasta Podkarpacia „2016” – synteza, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Dziemianowicz W., 2016b, Polityka rozwoju miast i obszarów funkcjonalnych na Podkarpaciu, [w:] Dziemianowicz
W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Dziemianowicz W., Charkiewicz J., Laskowska A. (red.), 2016, Raport z realizacji Strategii rozwoju województwa – Podkarpackie 2020 za okres 2013–2016 z odniesieniem do nowych elementów modelu programowania polityki rozwoju. Raport końcowy, Geoprofit, Warszawa–Rzeszów.
Gawlikowska-Hueckel K., 2003, Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Gorzelak G., Płoszaj A., Smętkowski M., 2006, Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie modelu czterech kapitałów, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 3(25).
Grosse T.G., 2002, Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, „Studia Regionalne i Lokalne” 1(8).
Grzeszczak J., 1971, Koncepcje polaryzacyjne w przestrzennym zagospodarowaniu kraju. Na przykładzie Francji, KPZK PAN, Warszawa. Studia t. 36.
Grzeszczak J., 1978, Teoria biegunów wzrostu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej z. 3–4.
Grzeszczak J., 1999, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne – IGiPZ PAN nr 173.
Higgins B., Savoie D.J., 1997, Regional development theories and their application, Transaction Publishers, New Jersey.
Jałowiecki B., 1999, Metropolie, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok.
Komornicki T., Śleszyński P., Siłka P., 2012, Charakterystyka systemu osadniczego województwa podkarpackiego z identyfikacją biegunów wzrostu oraz wyróżnieniem obszarów funkcjonalnych na poziomie regionalnym i lokalnym, IGIPZ PAN, Warszawa.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2011, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: regiony, miasta, obszary wiejskie, 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Leydesdorff L., 2012, The triple helix, quadruple helix, …, and an n-tuple of helices: Explanatory models for analyzing the knowledge-based economy?, „Journal of the Knowledge Economy” vol. 3, Is. 1.
Łukomska J., 2016, Wskaźnik syntetyczny rozwoju – metodyka, [w:] Dziemianowicz W., Charkiewicz J. (red.), Miasta województwa podkarpackiego – perspektywy rozwoju. Raport końcowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Malizia E.E., Feser E.J., 1999, Understanding local economic development, Center for Urban Policy Research, Rutgers, The State University of New Jersey, New Jersey.
Nelson A.C., 1993, Theories of regional development, [w:] Bingham R.D., Mier R. (eds.), Theories of local economic development. Perspectives from across the disciplines, Sage Publications, Newbury Park– London–New Delhi.
Nowicka P., 2011, Subregionalne bieguny w badaniach ankietowych, [w:] Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Perroux F., 1955, Note sur la notion de „pôle de croissance”, „Economie Appliquée” t. 8(1–2).
Płoszaj A., 2007, Cztery kapitały w strategiach lokalnych, [w:] Gorzelak G (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Smętkowski M., 2013, Miasta jako bieguny rozwoju, [w:] Olechnicka A., Wojnar K. (red.), Terytorialny wymiar rozwoju – Polska z perspektywy badań ESPON, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Strategia rozwoju województwa – Podkarpackie 2020, 2013, Samorząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
Szlachta J., 2011, Ośrodki subregionalne w Polsce – identyfikacja, Dziemianowicz W., Szlachta J., Szmigiel-Rawska K. (red.), Subregionalne bieguny wzrostu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Wojnicka-Sycz E., 2013, Model terytorialnego bieguna wzrostu jako system czynników rozwojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Bil, M., & Dziemianowicz, W. (2018). BIEGUNY WZROSTU PODKARPACIA W KONTEKŚCIE CZTERECH SIŁ KONKURENCYJNOŚCI ORAZ STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA. Studia Miejskie, 29, 77–90. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/3
Autorzy
Michał BilAutorzy
Wojciech DziemianowiczStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
