Parental influence on Coping Strategies in Youth in Situations of Interpersonal Conflict

Danuta Borecka-Biernat

doi:10.25167/FF/5238

Published: 2024-12-20

Vol. 14 (2024)

Parental influence on Coping Strategies in Youth in Situations of Interpersonal Conflict

dr hab. Danuta Borecka-Biernat prof. UWr

Family Forum

Section: Varia (o rodzinie)

https://doi.org/10.25167/FF/5238

Abstract

The goal of the study was to explore ways in which family impacts the etiology of coping strategies in youth in situations of social conflict, with focus on the parental attitudes and their patterns of reacting to situations of social conflict. The Scale of Parental Attitudes (Skala Postaw Rodzicielskich) by M. Plopa, the Questionnaire for Coping Strategies in Parents in Situations of Social Conflict (Kwestionariusz strategii radzenia sobie rodziców w sytuacji konfliktu społecznego) by D. Borecka-Biernat, and the Questionnaire for Coping Strategies in Youth in Situations of Social Conflict (Kwestionariusz do badania strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego) by D. Borecka-Biernat were the tools applied in the study. The empirical study was conducted in middle schools, on a sample of 893 adolescents (468 girls and 425 boys) aged 13 to 15. In the light of the conducted research, it has been concluded that destructive (aggressive, avoidant, submissive) mechanisms of coping with emotional tension in situations of social conflict are shaped by inappropriate parental attitudes characterized by emotional distance or emotional focus of the parents on the adolescent, lack of balanced emotional bond, and high expectations accompanied by excessive discipline and strictness. Among the family-related determinants of destructive coping strategies an important role is played by the patterns of destructive (aggressive, avoidant, and submissive) coping strategies in situation of social conflict presented to the adolescents by the parents. What is more, an analysis of the research material has indicated that appropriate parental attitudes, characterized by support, respect for the adolescent’s independence and their individuality equip the young person with a constructive (task-oriented) strategy that is efficient in overcoming situations of social conflict. It has been observed that a high level of the task-oriented strategy in parents in situations of social conflict causes an increase in the level of the task-oriented strategy in youth in situations of social conflict. It appears that the obtained information can serve as theoretical guidelines in designing parenting strategies that shape individuals capable of coping with conflict in a mature way.

Keywords:

youth, parental attitudes, modelling behaviour, coping strategies, situation of social conflict

Download files

PDF

Citation rules

Borecka-Biernat, D. (2024). Parental influence on Coping Strategies in Youth in Situations of Interpersonal Conflict. Family Forum, 14, 409–433. https://doi.org/10.25167/FF/5238

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Aronson, E., Wilson, T. and Akert, R. (2012) Psychologia społeczna. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Google Scholar

Balawajder, K. (2010) ‘Zachowania uczestników konfliktu interpersonalnego’, in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież?. Warszawa: Wyd. Difin, pp. 137–179.
Google Scholar

Bandelow, B. (2011) Nieśmiałość. Czym jest i jak ją pokonać. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Bandura, A. (1973) Aggression: A social learning analysis. New Jersey: Prentice-Hill. Available at: http://dx.doi.org/10.2307/1227918. DOI: https://doi.org/10.2307/1227918
Google Scholar

Bandura, A. (2007) Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Barani, K. and Szmigielska, B. (2012) ‘Komunikacja zadaniowa między matką a dzieckiem jako predyktor radzenia sobie dziecka przedszkolnego w sytuacjach trudnych’, Psychologia Rozwojowa, 3, pp. 83–95. Available at: https://doi.org/10.4467/20843879PR.12.020.0639.
Google Scholar

Bares, C. et al. (2011) ‘Personality and parenting processes associated with problem behaviours: A study of adolescents in Santiago Chile’, Social Work Research, 35(4), pp. 227–240. DOI: https://doi.org/10.1093/swr/35.4.227
Google Scholar

Batool, S. (2013) ‘Lack of Adequate Parenting: A Potential Risk Factor for Aggression among Adolescents’, Pakistan Journal of Psychological Research, 28 (2), pp. 217–238.
Google Scholar

Bedyńska, S. and Książek, M. (2012) Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Warszawa: Akademickie Sedno.
Google Scholar

Bhattacharyya, P. and Pradhan, R. (2015) ‘Perceived paternal parenting style and proactive coping strategies of Indian adolescents’, International Journal of Psychological Studies, 7 (2), pp. 180–191. Available at: http://dx.doi.org/10.5539/ijps.v7n2p180. DOI: https://doi.org/10.5539/ijps.v7n2p180
Google Scholar

Borecka-Biernat, D. (2006) Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych. Psychospołeczne uwarunkowania. Wrocław: Wyd. UWr.
Google Scholar

Borecka-Biernat, D. (2012) ‘Kwestionariusz strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego’, Psychologia Wychowawcza, 1-2, pp. 86–118. Available at: http://dx.doi.org/10.5604/00332860.1094162. DOI: https://doi.org/10.5604/00332860.1094162
Google Scholar

Borecka-Biernat, D. (2013) ‘Kwestionariusz strategii radzenia sobie rodziców w sytuacjach konfliktu społecznego w percepcji dziecka’, in M. Straś-Romanowska (ed.) Drogi rozwoju psychologii wrocławskiej. Tom jubileuszowy z okazji 45-lecia studiów psychologicznych w Uniwersytecie Wrocławskim. Wrocław: Wyd. UWr., pp. 223–245.
Google Scholar

Borkowski, J. (2003) Socjologia i psychologia społeczna. Zarys wykładu. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku.
Google Scholar

Borowiecka, B. (2005) ‘Relacje nastolatków z rodzicami’, Nowa Szkoła, 2, pp. 30–32.
Google Scholar

Brown, S. et al. (2007) ‘Parenting predictors of relational aggression among Puerto Rican and European American school-age children’, Early Childhood Research Quarterly, 22, pp. 147–159. Available at: http://dx.doi.org/10.1016/j.ecresq.2006.11.002. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2006.11.002
Google Scholar

Bryłka, R. (2000) ‘Wpływ rodziny na powstawanie agresji u dzieci’, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 50, pp. 47–50.
Google Scholar

Chang, L. et al. (2003) ‘Harsh parenting in relation to child emotion regulation and aggression’, Journal of Family Psychology, 17, pp. 598–606. Available at: http://dx.doi.org/10.1037/0893-3200.17.4.598. DOI: https://doi.org/10.1037/0893-3200.17.4.598
Google Scholar

Ciupińska, B.(2011) ‘Konflikty dorastających z rówieśnikami’, in A.Rejzner (ed.) Systemowe rozwiązywanie problemów przemocy i agresji w szkole. Warszawa: Wyd. Comandor, pp. 100–118.
Google Scholar

Cywińska, M. (2005) Konflikty interpersonalne wśród dzieci. Poznań: Wyd. „Eroditus”.
Google Scholar

Cywińska, M. (2008) ‘Konflikty między rodzicami – zagrożeniem dla konstruktywnego funkcjonowania dzieci w sytuacjach konfliktu’ in S.Guz (ed.) Dziecko a zagrożenia współczesnego świata. Lublin: Wyd. UMCS, pp. 161–170.
Google Scholar

Czerwińska-Jasiewicz, M. (2015) Psychologia rozwoju młodzieży w kontekście biegu ludzkiego życia. Warszawa: Wyd. Difin.
Google Scholar

De Wied, M., Branje, S. and Meeus, W. (2007) ‘Empathy and conflict resolution in friendship relations among adolescents’, Aggressive Behavior, 33,1, pp. 48–55. Available at: http://dx.doi.org/10.1002/ab.20166. DOI: https://doi.org/10.1002/ab.20166
Google Scholar

Deutsch, M. (2005) ‘Współpraca i rywalizacja’ in M. Deutsch and C. Coleman (eds) Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka. Kraków: Wyd. UJ, pp. 21–40.
Google Scholar

Domińska-Werbel, D. (2014) Psychologiczne uwarunkowania strategii radzenia sobie młodzieży gimnazjalnej w trudnych sytuacjach społecznych. Legnica: WPWSZ.
Google Scholar

Filip, A. (2010) ‘Sposoby rozwiązywania konfliktów rodzinnych w percepcji młodzieży różniącej się korzystaniem z mediów’ in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież?. Warszawa: Wyd. Difin, pp. 207–223.
Google Scholar

Finkenauer, C., Engels, R. and Baumeister, R. (2005) ‘Parenting behavior and adolescent behavioral and emotional problems: the role of self-control’, International Journal of Behavioral Development, 29, pp. 58–69. DOI: https://doi.org/10.1080/01650250444000333
Google Scholar

Frączek, A. (2003) ‘Wszystko o twojej agresji’, Charaktery, 7, pp. 28–30.
Google Scholar

Garstka, T. (2011) ‘Konflikt pokoleń w domu i szkole’, Głos Nauczycielski, 8, pp. 12.
Google Scholar

Gawryś, M. (2002) ‘Rozwiązywanie konfliktów w klasie’, Edukacja i Dialog, 8, pp. 35–39
Google Scholar

Gurba, E. (2013) Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie. Kraków: Wyd. UJ.
Google Scholar

Gurba, E. (2020) ‘Konflikt rodziców z nastolatkami jako źródło doświadczanego stresu’ in A. Senejko and A. Czapiga (eds) Oswojenie traumy. Przegląd zagadnień. (Psychologia Traumy). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, pp. 125–144.
Google Scholar

Harwas-Napierała, B. (1995) Nieśmiałość dorosłych. Geneza – diagnostyka – terapia. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
Google Scholar

Heszen-Niejodek, I. (2000) ‘Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie’ in J. Strelau (ed.) Psychologia. Podręcznik akademicki. T 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: GWP, pp. 465–493.
Google Scholar

Januszewska, E. (2001) ‘Style reagowania na stres w kontekście postaw rodzicielskich. Badania młodzieży w okresie adolescencji’ in D. Kornas-Biela (ed.) Rodzina: źródło życia i szkoła miłości. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, pp. 311–344.
Google Scholar

Jaworski, R. (2000) ‘Konflikt pokoleń w okresie adolescencji. Psychologiczne aspekty radzenia sobie ze stresem’ in R. Jaworski, A. Wielgus and J. Łukjaniuk (eds) Problemy człowieka w świecie psychologii. Płock: Wyd. Naukowe NOVUM, pp. 27–54.
Google Scholar

Klink, J., Byars-Winston, A. and Bakken, L. (2008) ‘Coping efficacy and perceived family support:Potential factors for reducing stress in premedical students’, Medical Education, 42(6), pp. 572–579. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2923.2008.03091.x
Google Scholar

Kłusek-Wojciszke, B. (2009) ‘Kwestionariusz stylów rozwiązywania konfliktów’, Czasopismo Psychologiczne, 15(1), pp. 119–140.
Google Scholar

Krok, D. (2007) ‘Strategie rozwiązywania konfliktów w systemie rodzinnym’, Roczniki Teologiczne, 54(10, pp. 119–138.
Google Scholar

Kuppens, S. et al. (2009) ‘Association between parental control and children overt and relational aggression’, British Journal of Developmental Psychology, 27(3), pp. 607–623. DOI: https://doi.org/10.1348/026151008X345591
Google Scholar

Lachowska, B. (2010) ‘Style rozwiązywania konfliktów i ich efekty w relacji między rodzicami i adolescentami- prezentacja narzędzi pomiaru’ in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczy. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież?. Warszawa: Wyd. Difin, pp. 180–206.
Google Scholar

Lewandowska, S. (2000). ‘Agresywny rodzic-agresywne dziecko’, Edukacja i Dialog, 4, pp. 20–24.
Google Scholar

Liberska, H. (2002) ‘Rola identyfikacji z rodzicami dla rozwoju dziecka w okresie dojrzewania’, Małżeństwo i Rodzina, 1, pp. 48–53.
Google Scholar

Lohman, B. and Jarvis, P. (2000) ‘Adolescent stressors, coping strategies, and psychological health studied in the family context’, Journal of Youth and Adolescence, 29, pp. 15–43. Available at: http://dx.doi.org/10.1023/A:1005117020812. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1005117020812
Google Scholar

Lopez, E. et. al. (2006) ‘Aggressive and monaggressive rejected students: An analysis of their differences’, Psychology in the Schools, 43(3), pp. 387-400. DOI: https://doi.org/10.1002/pits.20152
Google Scholar

Łukaszewicz, M. (2002) ‘Wpływ postaw rodzicielskich na poziom agresywności młodzieży’, Wychowanie na co dzień, 7–8, pp. 14–16.
Google Scholar

Mariański, J. (2000) ‘Konflikty społeczne w rodzinie’ in Z. Malikowski and Z. Seręga (eds) Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje. Rzeszów: Wydawnictwo Szkoły Pedagogicznej, pp. 231–249.
Google Scholar

Miłkowska, G. (2010) ‘Style rozwiązywania konfliktów przez młodzież gimnazjalną’, Rocznik Lubuski, (36)1, pp. 199–214.
Google Scholar

Miłkowska-Olejniczak, G. (2005) ‘Gimnazjalny agresor’, Nowa Szkoła, 2, pp. 24–29.
Google Scholar

Minda, M. (2019) ‘The perception of parental attitudes and styles to deal with stress among the young attending to athletic championship schools’, Journal of Education, Health and Sport, 9 (9), pp. 306–316.
Google Scholar

Owens, L., Daly, A. and Slee, P. (2005) ‘Sex and age differences in victimization and conflict resolution among adolescents in a south Australian school’, Aggressive Behavior, 31,1, pp. 1–12. DOI: https://doi.org/10.1002/ab.20045
Google Scholar

Plopa, M. (2015) Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Polak, K. (2010) ‘Uczeń w sytuacji konfliktów szkolnych’ in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież?. Warszawa: Wyd. Difin, pp. 23–39.
Google Scholar

Poraj, G. (2002) Agresja w szkole. Przyczyny, profilaktyka, interwencje. Łódź: Oficyna Wydawnicza Edukator.
Google Scholar

Pufal-Sruzik, I. (2008) ‘Postawy wychowawcze i jakość komunikowania się matek z dziećmi jako czynniki wadliwej socjalizacji sprzyjającej agresji’, Pedagogika Rodziny, 1, pp. 141–149.
Google Scholar

Reykowski, J. and Frączek, A. (1963) ‘Potrzeba zależności jako jeden z psychologicznych mechanizmów motywacyjnych’, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 9, pp. 11–14.
Google Scholar

Rostowska, T. (1996) ‘Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie zachowań agresywnych’, Przegląd Psychologiczny, 39(1–2), pp. 177–186.
Google Scholar

Rostowska, T. (1997) ‘Zgodność strategii radzenia sobie ze stresem u rodziców i ich dorosłych dzieci’ in J. Rostowski, T. Rostowska and I. Janicka (eds) Psychospołeczne aspekty rozwoju człowieka. Łódź: Wyd. UŁ, pp. 389–399.
Google Scholar

Rostowska, T. (2001) Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Analiza psychologiczna. Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Różańska-Kowal, J. (2004) ‘Szkoła jako główne źródło stresu młodzieży w wieku dorastania’, Kwartalnik Pedagogiczny, 3, pp. 203–214.
Google Scholar

Russel, A. et. al. (2003) ‘Childrens’ sociable and aggressive behavior with peers: A comparison of the US and Australia and contributions of temperament and parenting styles International’, Journal of Behavioral Development, 27, pp. 74–86. DOI: https://doi.org/10.1080/01650250244000038
Google Scholar

Schaffer, H. (2006) Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wyd UJ.
Google Scholar

Sikorski, W. (2010) ‘Konflikty w rodzinie uwarunkowane wadliwą komunikacją’ in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczy. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? Warszawa: Wyd. Difin, pp. 116–134.
Google Scholar

Sikorski, W. (2015) ‘Lęk komunikacyjny u uczniów a ich sposoby reagowania w sytuacjach konfliktu w klasie szkolnej’ in D. Borecka-Biernat and M. Cywińska (ed.) Konflikt społeczny w perspektywie socjologicznej i pedagogiczno-psychologicznej. Warszawa: Wyd. Difin, pp. 126–146.
Google Scholar

Stańkowski, B. (2009) Konflikt nauczyciel – uczeń. Uzdrawianie relacji w świetle reguły 5R. Kraków: Wyd. WAM.
Google Scholar

Talik, E. (2011) ‘Specyfika stresu szkolnego i strategie radzenia sobie z nim przez młodzież w okresie dorastania’, Horyzonty Psychologii, 1, pp. 127–137.
Google Scholar

Tezer, E. and Demir, A. (2001) ‘Conflict behaviors toward same-sex peers among male and female late adolescents’, Adolescence, 36, pp. 525–533.
Google Scholar

Trylińska-Tekielska, E. (2007) ‘Rola dzieci i rodziców w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych’, Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1, pp. 21–33.
Google Scholar

Tyszkowa, M. (1986) Zachowanie się dzieci w sytuacjach trudnych. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Węgłowska-Rzepa, K. (2010) ‘Style funkcjonowania młodzieży w sytuacjach społecznych – uwarunkowania temperamentalne i rodzinne’ in D. Borecka-Biernat (ed.) Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? .Warszawa: Wyd. Difin, pp. 243–259.
Google Scholar

Williams, K. and McGillicuddy-De Lisi, A. (2000) ‘Coping strategies in Adolescent’, Journal of Applied Developmental Psychology, 20, pp. 537–549. Available at: http://dx.doi.org/10.1016/S0193-3973(99)00025-8. DOI: https://doi.org/10.1016/S0193-3973(99)00025-8
Google Scholar

Wilmot, W. and Hocker, J.(2011) Konflikty między ludźmi. Translated by M. Höffner. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Wojciszke, B. (2007) ‘Relacje interpersonalne’ in J. Strelau (ed.) Psychologia. Podręcznik akademicki. T 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: GWP, pp. 147–186.
Google Scholar

Wolfrand, U., Hempel, S. and Miles, J. (2003) ‘Perceived parenting styles, depersonalisation, anxiety and coping behaviour in adolescents’, Personality and individual differences, 34(3), pp. 521–532. DOI: https://doi.org/10.1016/S0191-8869(02)00092-2
Google Scholar

Wolińska, J. (2000) Agresywność młodzieży. Problem indywidualny i społeczny. Lublin: Wyd. UMCS.
Google Scholar

dr hab. Danuta Borecka-Biernat prof. UWr

dbb@vp.pl

Affiliation:

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Psychologii Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Professor Danuta Borecka-Biernat, PhD, Head of the Department of Education at the Institute of Psychology at the University of Wrocław’s Faculty of History and Pedagogy. The Professor’s scientific interests include behavioural disorders during early adolescence and the determinants of coping strategies applied by adolescents in social situations. She is the author and co-author of seven monographs, including “The Psychosocial Determinants of Coping Strategies Applied by Youth in Difficult Social Situations” (2006); “Conflict Resolution: Selected Problems” (2019); “Coping Strategies Applied by Youth in Situations of Social Conflict and their Determinants” (2021). She has edited and co-authored seven collective publications, including “Behavioural Disorders in Children and Youth in the Context of Difficult Social Situations at School and Outside of It” (2011); “The Determinants and Ways to Overcome Aggressive Behaviour in Children and Adolescents” (2013); “Social Problems of Contemporary Families” (2014). She is also the author of 165 articles and chapters included in books on topics relevant to the Professor’s interests, published in Poland and abroad.

E-mail: danuta.borecka-biernat@uwr.edu.pl;

https://orcid.org/0000-0003-1401-9821