Dyskryminacja seniorów – fakty i drogi wyjścia dla godnego starzenia się
Abstrakt
Obecne stulecie przedstawiane jest często jako wiek starzenia się. Nieproporcjonalne zwiększanie się grupy ludzi starych, do prawie jednej czwartej społeczeństwa niesie ze sobą nie tylko dumę z osiągnięć medycyny przedłużającej życie, lecz także negatywne trendy społeczne. Postępujące procesy, które zostały już określone jako „desolidaryzacja międzygeneracyjna”, znajdują swój wyraz także w bardzo negatywnych zjawiskach, wśród których na znaczenia nabiera dyskryminacja osób starszych. Bazujące na stereotypach i uprzedzeniach negatywne nastawienie do najstarszej części społeczeństwa budzi niepokój i domaga się poszukiwania dróg wyjścia. W niniejszym opracowaniu na podstawie analizy polskojęzycznej literatury fachowej starano się uporządkować przyczyny i konteksty takich negatywnych odniesień do seniorów, wskazano najistotniejsze obszary dyskryminacyjne, aby na koniec zapytać o możliwe wyjścia z sytuacji nierówności społecznej, której doświadczają ludzie starzy. Przesłanie tekstu pozostaje pozytywne, gdyż potrzeba poszukiwać nowych dróg solidarności i dialogu międzygeneracyjnego, pamiętając że priorytetowym zadaniem pozostaje wzmocnienie silnej rodziny, która pozostaje najbardziej sprawdzona ostoją godności osób najsłabszych, do których seniorzy niewątpliwie należą.
Słowa kluczowe:
starość dyskryminacja seniorów stereotypy ageizm przyczyny dyskryminacji przeciwdziałanie dyskryminacjiBibliografia
Balicki, J. 2016. Starzenie się polskiego społeczeństwa. Stan, przyczyny i perspektywy, in: P. Broda-Wysocki, A. Dylus, M. Pawlus, (Hg.), Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie, Warszawa, 17–38.
Google Scholar
Buniewicz, A. 2008. Dyskryminacja seniorów – prawda czy mit?, http://www.zycie.senior.pl/147,0,Dyskryminacja-seniorow-8211-prawda-czy-mit,4645.html, Zugang 20.11.2017.
Google Scholar
Dylus, A. 2016. Wprowadzenie, in: P. Broda-Wysocki, A. Dylus, M. Pawlus, (Hg.), Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie, Warszawa, 9 ???
Google Scholar
Broda-Wysocki P., Dylus A., Pawlus M., (Hg.), 2016. Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie, Warszawa.
Google Scholar
Dyskryminacja. 2004. in: Encyklopedia PWN, Warszawa, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3895502, Zugang 12.09.2017.
Google Scholar
Dziedzic, J. 2015. Kościół wobec starości. Perspektywa pastoralnoteologiczna, „Polonia Sacra“ Nr. 1, 95–113.
Google Scholar
Franciszek. 2015. Nie można tolerować odrzucenia osób starszych (4.03.2015), http://niedziela.pl/artykul/14430/-Franciszek-Kosciol-nie-moze-tolerowac, Zugang 10.09.2017.
Google Scholar
Hasińska Z., Tracz, E. 2015. Rola uniwersytetów trzeciego wieku w aktywnym starzeniu się, „Nauki Społeczne“ Nr. 1, 91–102.
Google Scholar
Jan Paweł II. 1999. List Do moich braci i sióstr – ludzi w podeszłym wieku, Watykan.
Google Scholar
Jan Paweł II. 2002. Ludzie starsi w życiu społeczeństwa. List papieski do uczestników II Światowego Zgromadzenia poświęconego problemom starzenia się ludności, Watykan.
Google Scholar
Kochanowski, J. 2008. Wprowadzenie, in: B. Szatur-Jaworska, (Hg.), Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, Warszawa.
Google Scholar
Kropińska, S. 2013. Dyskryminacja osób starszych ze względu na wiek w polskim systemie ochrony zdrowia, Dissertation, Poznań.
Google Scholar
Molesztak, A. 2015, Wybrane poglądy Jana Pawła II o seniorach, „Rozprawy Społeczne“ Nr. 4 (9), 50–51.
Google Scholar
Morciniec, P. 2015, Starzeć się z godnością: od doświadczenia straty do owocowania, in: J. Dziedzic, (Hg.), Starość – problem czy szansa. Refleksja pastoralnoteologiczna, Kraków, 117–151.
Google Scholar
Nicole-Urbanowicz, J. 2006. Ageizm i dyskryminacja ze względu na wiek, „Niebieska Linia“ Nr. 6; http://www.niebieskalinia.pl/pismo/rocznik-2006/153-czasopismo/artykuly-nl/4603-ageizm-i-dyskryminacja-ze-wzgledu-na-wiek, Zugang 5.09.2017.
Google Scholar
Szatur-Jaworska, B. (Hg.), 2014. O sposobach mówienia o starości. Debata. Analiza. Przykłady, Warszawa.
Google Scholar
Przygoda, W. 2015. Wyzwania duszpasterskie wobec osób w podeszłym wieku, „Polonia Sacra“ Nr. 1, 71–94.
Google Scholar
Sikora, J. 2013. Ageizm – zjawisko marginalne czy globalny problem?, „Przegląd Administracji Publicznej“ Nr. 1, s. 44–48.
Google Scholar
Szukalski, P. 2014. Zapóźnienie kulturowe jako ryzyko przyszłości? Kilka uwag na marginesie badań nad aktywnym starzeniem się, in: Z. Strzelecki, E. Kryńska, J. Witkowski, (Hg.), Kryzys jakości życia, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus“ PAN, Warszawa, 60–72; http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/¬5057, Zugang 10.12.2017.
Google Scholar
Szukalski, P. 2016. Kulturowe uwarunkowania (auto)dyskryminacji ze względu na wiek, in: P. Broda-Wysocki, A. Dylus, M. Pawlus, (Hg.), Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie, Warszawa, 40 ???
Google Scholar
This Retirement Home Offers Students Free Housing, 2016. https://www.youtube.com/watch?v=Fb6eXELXs7o, 10.08.2018.
Google Scholar
Trempała, J., Zając-Lamparska, l. 2007. Postawy wobec osób starszych: różnice międzypokoleniowe, „Przegląd Psychologiczny“ Bd. 50, Nr. 4, 447–462.
Google Scholar
Virt, G. 2007. Damit Menschsein Zukunft hat. Theologische Ethik im Einsatz für eine humane Gesellschaft, Würzburg.
Google Scholar
Virt, G. 2011. Sich auf das Alter einstellen solange noch Zeit ist, „Family Forum“, Bd. 1, 179–192.
Google Scholar
Why These Millennials Live in a Retirement Home, 2016. https://www.youtube.com/watch?v=Xiofjk9rYAM, 16.08.2018.
Google Scholar
Autorzy
https://orcid.org/0000-0001-6312-8296
(1960) – prof. zw. dr hab., ks., dyrektor Instytutu Nauk o Rodzinie WT Uniwersytetu Opolskiego; kierownik Katedry Bioetyki i Etyki Społecznej WT UO; Członek Komitetu Nauk Teologicznych PAN; członek Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetyki, PTB oraz międzynarodowych organizacji naukowych; ekspert PKA; założyciel i redaktor naczelny czasopisma międzynarodowego „Family Forum” (od 2011); redaktor wielu publikacji zbiorowych i ponad stu artykułów naukowych. Zainteresowania naukowe koncentruje wokół problematyki bioetycznej, zagadnień antropologii moralnej, etyki małżeństwa i rodziny.
