Pierwotne doświadczenie pentekostalne i jego aspekty według Dz 2,1–4,38 w kontekście religijnego doświadczenia
Abstrakt
Korzeni współczesnego pentekostalizmu należy szukać w tekstach Nowego Testamentu, szczególnie w Dziejach Apostolskich. Opisują one, w jaki sposób Duch Święty działał w pierwotnym Kościele i jak był doświadczany przez pierwszych chrześcijan.
Autor analizuje zagadnienie pierwotnego doświadczenia pentekostalnego w świetle tekstu Dz 2,1–4,38. Omawia istotę doświadczenia religijnego jako doświadczenia Ducha. Pentekostalne doświadczenie jest doświadczeniem zarówno indywidualnym, ale i wspólnotowym. Nie posiada ono charakteru skończonego, jednorazowego, ale jest doświadczeniem powtarzalnym. Ponadto istotę pentekostalnego doświadczenia Boga stanowi jego aspekt misyjny. Doświadczenie Ducha Świętego otwiera nowy rodzaj relacji człowiek – Bóg, ale także człowiek – drugi człowiek.
Słowa kluczowe:
pentekostalizm, doświadczenie pentekostalne, Duch Święty, Dzieje Apostolskie, Owoce Ducha Świętego, Pięćdziesiątnica, „chrzest Duchem Świętym”, pimplēmi, πίμπλημι, „wszyscy razem”Bibliografia
Baer, H. von, Der Heilige Geist in den Lukasschriften (Beiträge zur Wissenschaft vom Alten und Neuen Testament. Dritte Folge 3; Stuttgart 1926).
Google Scholar
Barth, K., The Epistle to the Romans (London 61960).
Google Scholar
Baumert, N., „Die Gnadengaben in der Kirche. Ihre Bedeutung für das Leben des Einzelnen und der Gemeinde”, Geist und Leben 51 (1978) 245–260.
Google Scholar
Beasley-Murray, G. R., „Chrzest”, Słownik teologii św. Pawła (ed. G. F. Hawthorne – R. P. Martin – D. G. Reid; Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2010) 112–118.
Google Scholar
Benedetto XVI, „Regina Cæli, 11 maggio 2008, Solennità di Pentecoste, Piazza San Pietro, Domenica” (2008) https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/angelus/2008/documents/hf_ben-xvi_reg_20080511_pentecoste.html [dostęp lipiec 29, 2022].
Google Scholar
Biblia ekumeniczna to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z księgami deuterokanonicznymi. Przekład ekumeniczny z języków oryginalnych (Warszawa 2017).
Google Scholar
Boryś, W., Słownik etymologiczny języka polskiego (Kraków 2005).
Google Scholar
Bruner, F. D., A Theology of the Holy Spirit. The Pentecostal Experience and the New Testament Witness (Grand Rapids. MI 1982).
Google Scholar
Bultmann, R., Jesus Christ and mythology (London 1966).
Google Scholar
Clark, M. S. – Lederle, H. I., What is distinctive about Pentecostal theology? (Pretoria 1989).
Google Scholar
Dunaj, B. (ed.), Słownik współczesnego języka polskiego (Warszawa 1996).
Google Scholar
Dunn, J. D. G., Baptism in the Holy Spirit. A re-examination of the New testament teaching on the gift of the spirit in relation to Pentecostalism today (Studies in Biblical theology 15; London 1970).
Google Scholar
Dunn, J. D. G., The Acts of the Apostles (Grand Rapids, MI 2016).
Google Scholar
Dylus, A., „Doświadczenie”, Słownik teologiczny (ed. A. Zuberbier; Katowice 1985) 1: A – N 138–140.
Google Scholar
Ervin, H. M., Conversion-initiation and the baptism in the Holy Spirit. A critique of James D.G. Dunn, Baptism in the Holy Spirit (Peabody, MS 1984).
Google Scholar
Experience: The «Sina Qua Non» of Pentecostalism Warrington, K., 36th Annual Meeting of the Society for Pentecostal Studies (Cleveland 2007).
Google Scholar
Fee, G. D., „Baptism in the Holy Spirit. The Issue of Separability and Subsequence”, Pneuma. The Journal of the Society for Pentecostal Studies https://doi.org/10.1163/157007485X00076 87–99.
DOI: https://doi.org/10.1163/157007485X00076
Google Scholar
Ferguson, E., „Chrzest”, Komentarz tematyczny do Nowego Testamentu (ed. J. B. Green – J. K. Brown – N. Perrin; Prymasowska Seria Biblijna 1: Słownik nauczania Jezusa oraz tematów Czterech Ewangelii; Warszawa 2017) 113–116.
Google Scholar
Foerster, W., „κύριος”, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament (ed. G. Kittel; Stuttgart 1938) 3: O – K 1085–1094.
Google Scholar
Gadamer, H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej (Biblioteka Współczesnych Filozofów; Warszawa 2007).
Google Scholar
Gerrish, B. A., Continuing the Reformation: essays on modern religious thought (Chicago 1993).
Google Scholar
Harrisville, R. A., „Speaking in Tongues. A Lexicographical Study”, The Catholic Biblical Quarterly 38/1 (1976) 35–48.
Google Scholar
Hasenhüttl, G., Kritische Dogmatik (Graz 1979).
Google Scholar
Heinrichs, M. – Dettloff, W., Christliche Offenbarung und religiöse Erfahrung im Dialog (Abhandlungen zur Philosophie, Psychologie, Soziologie der Religion und Ökumenik 41; Paderborn 1984).
Google Scholar
Heitmüller, W., „Im Namen Jesu”. Eine sprach.- u. religionsgeschichtliche Untersuchung zum Neuen Testament, speziell zur altchristlichen Taufe (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments 1/2; Göttingen 1903).
Google Scholar
Hermann, I., Kyrios und Pneuma. Studien zur Christologie der paulinischen Hauptbriefe (Studien zum Alten und Neuen Testament 2; München 1961).
Google Scholar
Hillerbrand, H. J., The encyclopedia of Protestantism (New York 2004) I–IV.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203484319
Google Scholar
Hocken, P., „Baptized in Spirit– An Eschatological Concept: A Response to Norbert Baumert and his Interlocutors”, Journal of Pentecostal Theology https://doi.org/10.1177/0966736905053250 257–268.
DOI: https://doi.org/10.1177/0966736905053250
Google Scholar
Horton, S. M., Acts. A Logion Press Commentary (Springfield 22001).
Google Scholar
James, W., Doświadczenia religijne. Studium natury ludzkiej (Classica Religiologica; Kraków 2`2011).
Google Scholar
Jankowski, A., Zarys pneumatologii Nowego Testamentu (Kraków 21982).
Google Scholar
Keener, C. S., Acts. An Exegetical Commentary (Grand Rapids, MI 2012) 1: Introduction and 1:1–2:47.
Google Scholar
Kowalczyk, S., Drogi ku Bogu (Wrocław 1983).
Google Scholar
Kowalik, K., Funkcja doświadczenia w teologii. Próba oceny teologiczno-metodologicznej dyskusji we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej (Lublin 2003).
Google Scholar
Kremer, J., Pfingstbericht und Pfingstgeschehen. Eine exegetische Untersuchung zu Apg 2,1-13 (Stuttgarter Bibel-Studien 63/64; Stuttgart 1973).
Google Scholar
Larsen, T. T. – Bebbington, D. W. – Noll, M. A. (ed.), Biographical Dictionary of Evangelicals (Downers Grove, IL 2003).
Google Scholar
Liddell, H. G. – Scott, R., A Greek-English lexicon (New York 1883).
Google Scholar
Lohfink, G., Glaube braucht Erfahrung (Würzburg 21977).
Google Scholar
Macchia, F. D., „Groans too Deep for Words. Towards a Theology of Tongues as Initial Evidence”, Asian Journal of Pentecostal Studies (1998) 149–173.
Google Scholar
Migda, A., Mistycyzm pentekostalny w Polsce (Kraków 2013).
Google Scholar
Misiarczyk, L., „Dar języków w czasach apostolskich: glosolalia, ksenoglosja czy jubilacja?”, Biblica et Patristica Thoruniensia https://doi.org/10.12775/BPTh.2021.002 41–64.
DOI: https://doi.org/10.12775/BPTh.2021.002
Google Scholar
Moule, C. F. D., The Holy Spirit (Contemporary Christian Insights; London 2000).
Google Scholar
Mühlen, H., Odnowa w Duchu Świętym. Wdrożenie w podstawowe doświadczenie chrześcijańskie (Kraków 1985) 2: Modlitwa i oczekiwanie.
Google Scholar
Oakeshott, M., Experience and its modes (Cambridge First published 19331985).
Google Scholar
Paciorek, A. (ed.), Elementy składniowe biblijnego języka greckiego (Studia Biblica 2; Kielce 2001).
Google Scholar
Pawłowski, S., „Zielonoświątkowy ruch, ruch pentekostalny”, Encyklopedia katolicka (ed. E. Gigilewicz; Lublin 2014) 20: Vác – Żywy Różaniec 1388–1389.
Google Scholar
Piecuch, J., „Przemiany pojęcia doświadczenia. Od Arystotelesa do Gadamera”, Ratio et revelatio. Z refleksji filozoficzno-teologicznych. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji 65. rocznicy urodzin (ed. J. Cichoń; Opolska Biblioteka Teologiczna 30; Opole 1998) 143–154.
Google Scholar
„Pięćdziesiątnica, Święto Tygodni”, Leksykon biblijny (ed. F. Rienecker – G. Maier; Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 2001) 609–610.
Google Scholar
Piwowar, A., „Apozycja tytułów chrystologicznych i imienia «Jezus»”, Biblica et Patristica Thoruniensia https://doi.org/10.12775/BPTh.2015.013 111–128.
DOI: https://doi.org/10.12775/BPTh.2015.013
Google Scholar
Piwowar, A., Składnia języka greckiego Nowego Testamentu (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 13; Lublin 22017).
Google Scholar
Polhill, J. B., Acts. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture (The New American Commentary 26; Nashville, TN 2001).
Google Scholar
Popowski, R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu: wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa 1994).
Google Scholar
Rahner, K., Schriften zur Theologie (Einsiedeln – Zürich – Köln 71967) 3: Zur Theologie des geistlichen Lebens.
Google Scholar
Ratzinger, J., „Doświadczenie a wiara”, Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny 1/4 (1981) 16–31.
Google Scholar
Rosik, M., „Zaczęli mówić rozmaitymi językami (Dz 2,4). Rozumienie daru języków w pierwszych wiekach chrześcijaństwa”, Biblica et Patristica Thoruniensia https://doi.org/10.12775/BPTh.2008.011 215–228.
DOI: https://doi.org/10.12775/BPTh.2008.011
Google Scholar
Schmithals, W., „Geisterfahrung als Christuserfahrung”, Erfahrung und Theologie des Heiligen Geistes (ed. K. Heitmann – H. Mühlen; Kösel – Hamburg – München 1974) 101–117.
Google Scholar
Schrofner, E., „Gnade und Erfahrung bei Karl Rahner und Leonardo Boff: zwei Wege gegenwärtiger Gnadentheologie”, Geist und Leben 53/4 (1980) 266–280.
Google Scholar
Siemieniewski, A., Dary duchowe w dawnych wiekach Kościoła (Wrocław 2005).
Google Scholar
Strong, J., Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego (Prymasowska Seria Biblijna 42; Warszawa 2015).
Google Scholar
Sullivan, F. A., Charyzmaty i Odnowa Charyzmatyczna. Studium biblijne i teologiczne (Warszawa 1986).
Google Scholar
Tomczyk, D., „«Doświadczenie Ducha» a «chrzest Duchem» w odnowie charyzmatycznej”, Collectanea Theologica 54/4 (1984) 51–67.
Google Scholar
Tomczyk, D., „Glosolalia Boga i człowieka. Aspekt lingwistyczny”, Rocznik Teologiczny https://doi.org/10.36124/rt.2022.25 675–705.
Google Scholar
Tomczyk, D., „«I zaczęli mówić innymi językami» (Dz 2,4). Glosolalia a ksenoglosja w Dziejach Apostolskich”, Wrocławski Przegląd Teologiczny https://doi.org/10.34839/wpt.2022.30.1.7-33 7–33.
Google Scholar
Tomczyk, D., „«Modlitwa w Duchu». Fenomen glosolalii”, Collectanea Theologica 57/4 (1987) 27–38.
Google Scholar
Tomczyk, D., „Określenie tò euangélion w Corpus Paulinum”, Scriptura Sacra https://doi.org/10.25167/ScrS/3801 281–309.
DOI: https://doi.org/10.25167/ScrS/3801
Google Scholar
Von Mallincrodt, H., „Z teologii doświadczenia”, Seminare. Poszukiwania naukowe 4 (1979) 29–38.
DOI: https://doi.org/10.21852/sem.1979.03
Google Scholar
Wallace, D. B., Greek grammar beyond the basics. An exegetical syntax of the New Testament: with scripture, subject, and Greek word indexes (Grand Rapids, Mi 1996).
Google Scholar
Zimnica-Kuzioła, E., „Doświadczenie religijne – perspektywa teologiczna i socjologiczna”, Collectanea Theologica 84/2 (2014) 61–78.
Google Scholar
Autorzy
dr Dominik Tomczykhttps://orcid.org/0000-0003-0023-9153
Dominik Tomczyk – doktor teologii, Wydział Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, wykładowca teologii biblijnej Nowego Testamentu w Pentekostalnym Seminarium Teologicznym w Krakowie. Jest autorem wielu artykułów naukowych z zakresu charyzmatycznego pentekostalizmu i teologii biblijnej. Zainteresowania badawcze: zagadnienie nowotestamentowego apostolatu i charyzmatów w Corpus Paulinum, bogactwo i finanse w Biblii.
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Scriptura Sacra
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Dominik Tomczyk, Określenie tò euangélion w Corpus Paulinum , Scriptura Sacra: Nr 25 (2021): Scriptura Sacra. Studia nad retoryką hebrajską w Biblii