Transjordania rzymsko-bizantyjska

Andrzej Demitrów

Wydział Teologiczny UO

Abstrakt

Tematem artykułu jest historia tej części Palestyny, która rozciąga się na wschód od Jordanu, nazywana przez starożytnych Transjordanią, koncentrując się na okresie rzymskobizantyjskim. Choć tak określony okres obejmuje zaledwie niewielką część dziejów tego terenu — od I w. przed Chr. do VII w. po Chr. — to jest to czas największego rozkwitu kulturowego i społecznego. Fakt włączenia miast Dekapolu, a następnie królestwa Nabatejczyków w struktury Cesarstwa Rzymskiego zaowocował dynamicznym rozwojem dróg, miast i osiedli, które najczęściej były budowane w stylu hellenistycznym, łącznie z doprowadzeniem wody i z zagospodarowaniem terenów przyległych. W sposób naturalnie ciągły wpisuje się w ten dynamiczny rozwój Transjordanii okres bizantyjski, będąc kontynuacją dziedzictwa rzymskiego, wraz z budową kościołów i bazylik. Zachowują one swój specyficzny styl, który łączy w sobie wiele cech semickich. Najbardziej dobitnym przykładem tej epoki są miasta Jerash i Madaba. Pomimo inwazji islamu, który położył kres tak kwitnącej kulturze grecko-rzymskiej okresu bizantyjskiego, świadectwa tej epoki do dziś można podziwiać zwiedzając tereny dzisiejszej Jordanii.