GLOBALNE ZRÓŻNICOWANIE PROCESÓW INNOWACYJNYCH - MIASTA A INNOWACJE
Robert LUBOJAŃSKI
Abstrakt
Jedną z głównych myśli zawartych w tym artykule jest teza, iż „miejsce" odgrywa nadal znaczącą rolę we współczesnym świecie globalnej gospodarki. Globalna rzeczywistość społeczno-gospodarcza charakteryzuje się specyficznym poziomem koncentracji procesów innowacyjnych, tzn. praktyk społecznych, których konsekwencją jest wytwarzanie nowej wiedzy, procesów oraz technologii. Miasta stanowią bardzo istotny „składnik” wytwarzania innowacji (technologicznych, społecznych, kulturalnych). To właśnie m.in. w ośrodkach miejskich, zwanych technopoliami, konstruowane są procesywytwarzania innowacji technolo-gicznych. Globalizacja jest procesem wysoce niejednoznacznym. Stanowi ona podstawę dwóch wydawałoby się odmiennych procesów: „spłaszczania się świata” oraz „klasteryzacjiświata”. W odniesieniu do pierwszego - kategoria miejsca fizycznego jest niejako pomijana w analizach globalnych przepływów: kapitału, ludzi i wiedzy. Światjest postrzeganyjako globalny system o dominacji horyzontalnych siecispołeczno-gospodarczych. W przypadku procesu „klasteryzacjiświata” mamy do czynienia z wysoce zróżnicowanym poziomem magnetyzmu miejsca/miasta. To, gdzie skupiają się grupy osób charakteryzujące się umiejętnością generowania i rozpowszechnianiawiedzy i innowacji, stanowi nowy wymiar globalnych nierówności- nierówności pod względem szans generowania innowacji. Ów proces koncentracji ludzi w określonych miastach globu może być również rozpatrywany jako konsekwencja funkcjonalnego zróżnicowania przestrzeni miejskiej na poziomie globalnym. Odwołując się do ustaleń amerykańskiego socjologa i ekonomisty R. Floridy, koncepcji społeczeństwa sieciowego M. Castellsa oraz pewnych ustaleń z zakresu socjologii innowacji B. Latoura, autorstara się naszkicować mapę globalnych zróżnicowań procesów innowacyjnych oraz określić społeczne i strukturalne determinanty budowania miejskich systemów innowacji.
Słowa kluczowe:
globalne zróżnicowanie, innowacje, megaregion, klasa kreatywna, socjologia innowacji, kreatywność, R. Florida, B. LatourBibliografia
Bocian F. A., 2004, Rozwój regionalny a procesy globalizacji, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Boschman R.A., Fritsch M„ 2007, Creative Class and Regional Growth - Empirical Evidence frorn Eight Europen Countries, „Jean Economic Research Papers”, No. 66.
Castells M., 2007, Społeczeństwo sieci, PWN, Warszawa.
Davis M., 2009, Planeta slumsów, Książka i Prasa, Warszawa.
Florida R., 2002, The Rise of the Creative Class, Basic Books, New York.
Florida R„ 2008a, The Rise of Mega-Region, „Cambridge Journal of Regions, Economy, and Society", Vol. 1, No. 1.
Florida R„ 2008b, Who’s Your City, Basic Books, New York.
Giddens A., 2009, Europa w epoce globalnej, PWN, Warszawa.
Howkins J. 2002, The Creative Economy: How People Make Money from Ideas, Penguin Global, Michigan.
Inglehart R., Siemieńska R„ 1990, W stronę demokracji. Długofalowe zmiany opinii publicznej w perspektywie globalnej i wschodnioeuropejskiej, „Państwo i Kultura Polityczna”, nr 12.
Karwowski M., 2009, Klimat dla kreatywności. Koncepcje, metody, badania, Difin, Warszawa.
Kwieciński L„ 2005, Parki technologiczne jako element polityki badawczo-rozwojowej w Polsce i krajach Unii Europejskie, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Latour B„ 2009, Polityka natury, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Latour B., Akrach M„ Michel C„ 2002, The Key to Success in Innovation, cz. 1: The Art ofInteressement, „International Journal of Innovation Management” Vol. 6, No. 2
Oleński J. 2004, Wpływ globalizacji na rozwój społeczny i ekonomiczny regionów - problemy metodologiczne, [w:] A. Bocian (red.), Rozwój regionalny a procesy globalizacji, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Saxenian A., 2006, The New Argonauts. Regional Advantage in a Global Economy, Harvard University Press, London.
The Global Information Technology Report 2008-2009 (2009), World Economic Forum.
Urry J., 2005, „Społeczeństwa" i wymiar globalny, [w:] P. Sztompka, M. Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Znak, Kraków.
Wallerstein I., 2007, Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, przeł. K. Gawlicz, M. Starnawski, Dialog, Warszawa.
