Opublikowane: 2020-10-19

Tanatotopografia pamięci w przestrzeni publicznej Poznania

Roman Matykowski , Magdalena Dura

Abstrakt

Nekropolie i ich lokalizacja w środowisku były przedmiotem tradycyjnych studiów z zakresu geografii religii, jak również badań nad krajobrazem kulturowym. Pojawił się nawet postulat rozwijania dyscypliny szczegółowej - nekrogeografu, zajmującej się m.in. zmianami morfologii krajobrazu cmentarzy. Humanistyczną interpretacją przestrzeni kultury, której składnikiem są nekropolie, zajął się J. Kaczmarek. Według niego „nekropolie są przestrzenią kultury życia”, pozwalającą zachować pamięć o zmarłych w życiu społeczeństwa. Jednakże obok nekropolii we współczesnej przestrzeni kulturowej powstają nowe miejsca pamięci o zmarłych - i pojawia się problem upamiętnienia miejsc związanych ze śmiercią. Układ tych miejsc w przestrzeni publicznej miasta można określić mianem tanatotopologii pamięci. Etymologia tego określenia wywodzi się od greckich słów: thanatos (oznaczającego w mitologii greckiej boga śmierci), topos (oznaczającego miejsce) i logos (oznaczającego naukę). Koncepcja topologii pamięci została zastosowana przez M. Cranga i P.S. Travlou do przedstawienia relacji pomiędzy czasem, miejscem i pamięcią w opisach literackich miast, m.in. spojrzeniu na Ateny przez Flauberta. Określenie to nawiązuje też do rozważań J. Kaczmarka o kontinuum ontologicznym miejsca, w którym wyróżnia on kategorię topologii bycia. Jej zadaniem - według przywołanego autora -jest „określenie istoty miejsca i odkrywanie prawideł pozwalających zrozumieć wydarzanie się miejsca w życiu jednostki, grupy, społeczeństwa”. W przestrzeni publicznej polskich miast pojawiło się w XX w. wiele oznakowanych miejsc śmierci. Jedne z nich są wyrazem pamięci zbiorowej o wydarzeniach historycznych, inne - wyrazem chęci upamiętnienia miejsca śmierci bliskiej osoby przez krąg najbliższej rodziny lub przyjaciół. Celem niniejszego opracowania jest charakterystyka upamiętnionych miejsc śmierci w przestrzeni publicznej Poznania.

Słowa kluczowe:

tanatotopografia pamięci, przestrzeń publiczna miasta

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Matykowski, R., & Dura, M. (2020). Tanatotopografia pamięci w przestrzeni publicznej Poznania. Studia Miejskie, 2, 231–242. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2274

Cited by / Share

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.