Rodzinne ogrody działkowe jako element zielonej infrastruktury na terenie aglomeracji poznańskiej
Magdalena Szczepańska
https://orcid.org/0000-0003-4236-0859
Michał Krzyżaniak
https://orcid.org/0000-0003-2393-0756
Dariusz Świerk
https://orcid.org/0000-0001-7700-8359
Piotr Urbański
Abstrakt
Rodzinne ogrody działkowe stanowią ważny składnik terenów zieleni miejskiej, pełniąc wiele istotnych funkcji zarówno w mieście, jak i dla jego mieszkańców. W ostatnich 10 latach odnotowuje się spadek liczby ogrodów działkowych we wszystkich województwach. Współczesne ogrody tracą funkcje produkcyjne na rzecz ozdobno-rekreacyjnych. W artykule przedstawiono stan ilościowy, jakościowy i przestrzenny ogrodów działkowych na obszarze aglomeracji poznańskiej, poddając analizie dane Polskiego Związku Działkowców oraz wyniki ankiet przeprowadzonych wśród działkowców i mieszkańców. Na podstawie zebranych informacji podjęto próbę sformułowania rekomendacji dla polityki przestrzennej aglomeracji. W świetle długiej i bogatej tradycji ogrodów działkowych oraz doświadczeń krajów wysoko rozwiniętych w zakresie rolnictwa miejskiego należy zapobiegać likwidacji ogrodów działkowych oraz poszukiwać dla nich nowych funkcji o charakterze zarówno społecznym, jak i produkcyjnym. W polityce przestrzennej aglomeracji należy określić sposób funkcjonowania ogrodów działkowych, zwłaszcza tych w centrach miast, ściśle formułując zasady użytkowania i charakter kształtowania tej przestrzeni – ze szczególnym uwzględnieniem aspektów estetycznych oraz kontekstu sąsiedztwa.
Słowa kluczowe:
ogrody działkowe, tereny zieleni, zielona infrastruktura, ogrody społeczne, rolnictwo miejskieBibliografia
Ahern, J., 2007, Green infrastructure for cities: the spatial dimension, [w:] Cities of the future: Towards integrated sustainable water and landscape management, eds. V. Novotny, L. Breckenridge, P. Brown, IWA Publishers, London.
Google Scholar
COM, 2013, Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee of the Regions: Green Infrastructure (GI) — Enhancing Europe’s Natural Capital, European Commission, Brussels, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2013:0249:FIN:EN:PDF (dostęp 10 maja 2016).
Google Scholar
Giecewicz J., 2005, Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych PAN” t. 1.
Google Scholar
Kim są polscy działkowcy? Badanie wykonane przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców przy współudziale okręgowych zarządów PZD i zarządów ROD, 2011, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa.
Google Scholar
Krzyk P., Tokarczuk T., Heczko-Hyłowa E., Ziobrowski Z., 2013, Obszary rolne jako element struktury przestrzennej miast – problemy planistyczne, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
Google Scholar
Latkowska M.J., 2008, Hortiterapia – rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie, „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych” z. 525.
Google Scholar
Latkowska M.J., 2012, „Community gardens”, czyli ogrody sąsiedzkie – nowe formy zieleni w przestrzeni miejskiej, „Czasopismo Techniczne” z. 19.
Google Scholar
Lubawy W., 1937, Historia ogrodów działkowych w Polsce, Związek Towarzystw Ogrodów Działkowych, Przydomowych, Małych Osiedli i Hodowli Drobnego Inwentarza Rzeczpospolitej Polskiej, Poznań.
Google Scholar
Madureira H., Andresen T., 2014, Planning for multifunctional urban green infrastructures: Promises and challenges, “Urban Design International” 19(1), http://doi.org/10. 1057/udi.2013.11 (dostęp 10 maja 2016).
Google Scholar
Mierzejewska L., 2001, Tereny zielone w strukturze przestrzennej miasta Poznania, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
Google Scholar
Mougeot L.J.A., 2000, Urban agriculture: definition, presence, potential and risks, [w:] Growing cities, growing food: Urban agriculture on the policy agenda. A reader on urban agriculture, eds. N. Bakker et al., German Foundation for International Development (DSE), Feldafing.
Google Scholar
Mougeot L.J.A., 2006, Growing better cities: Urban agriculture for sustainable development, International Development Research Centre, Ottawa.
Google Scholar
Pawlikowska-Piechotka A., 2010, Tradycja ogrodów działkowych w Polsce, Novae Res, Gdynia.
Google Scholar
Raszka B., 2007, Kształtowanie przestrzennych systemów ekologicznych w obrębie obszaru metropolitalnego Poznania, „Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska” R. XVI, z. 35.
Google Scholar
Regulamin ROD, załącznik nr 1 do Uchwały KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 r.
Google Scholar
Romanowski H., 2012, Uwagi o architekturze ogrodów działkowych, „Czasopismo Techniczne” z. 19.
Google Scholar
Stachura K., 2013, Environmental analysis of land use changes in green infrastructure of a city, with particular emphasis on allotment gardens: Poznań and Salzburg case study, http://www.urbanallotments.eu/fileadmin/uag/media/STSM/STSN_Report_Stachura.pdf (dostęp październik 2015).
Google Scholar
Steinbuch L., 2012, Nahrungsmittelproduktion in der Stadt. Konzepte für Stuttgart, Universität Stuttgart, Stuttgart.
Google Scholar
Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego Aglomeracji Poznańskiej, 2012, Centrum Badań Metropolitalnych, Poznań.
Google Scholar
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania uchwalone uchwałą nr LXXII/1137/VI/2014 z 23 września 2014 r.
Google Scholar
Szczęsny M., Kimic K., 2012, Możliwości adaptacji terenów ogrodów działkowych na obiekty ogólnodostępne na przykładzie Rodzinnego Ogrodu Działkowego przy kanale Gocławskim w Warszawie, „Czasopismo Techniczne” z. 30.
Google Scholar
Szkup R., 2013, Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Tzoulas K., Korpela K., Venn S., Yli-Pelkonen V., Kazmierczak A., Niemela J., 2007, Promoting ecosystem and human health in urban areas using green infrastructure: a literature review, “Landscape and Urban Planning” 81.
Google Scholar
Uchwała KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 r.
Google Scholar
Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2014 r., poz. 40).
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880).
Google Scholar
Wilczyński S., 1927, Ogródki działkowe jako zagadnienie społeczne, Drukarnia św. Wojciecha, Poznań.
Google Scholar
Autorzy
Piotr UrbańskiStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.