Urbanistyka socmodernistyczna na przykładzie polskich blokowisk z lat 70. I 80. XX wieku
Abstrakt
Rok 1972 wyznaczył cezurę w historii architektury, przez wyburzenie osiedla Pruitt Igoe, stanowiąc symboliczny początek końca modernizmu. Równolegle w Polsce oddano do użytku osiedle Za Żelazną Bramą stanowiące modelowy przykład socmodernizmu, a działalność na masową skalę rozpoczynał przemysł budowlany i jego „fabryki domów”. Urbanistyka lat 70. i 80. XX w., do dzisiaj budząca emocje ze względu na niedoskonałości funkcjonalne i estetyczne, stała się przedmiotem fascynacji rozbudzonej publikacjami F. Springera, a zarazem obiektem refleksji krytycznej na bazie późnych przekładów J. Jacobs i R. Venturiego. Artykuł analizuje dzisiejsze oblicze blokowisk pod kątem ich oceny społecznej, technicznej i funkcjonalnej w odniesieniu do współczesnych teorii urbanistycznych, kreśląc perspektywy rozwoju, możliwego „powrotu bloków” i budownictwa prefabrykowanego.
Słowa kluczowe:
mieszkalnictwo, osiedle, modernizm, socmodernizm, budownictwo przemysłoweBibliografia
Ciszak P., 2016, Wielkie badanie wielkiej płyty. Jeśli te bloki się nie zawalą, staną się domami przyszłości?, http://bit.ly/291hCc1 (dostęp 7 października 2016).
Google Scholar
Bielecki Cz., 1978, Ciągłość w architekturze, „Architektura” nr 3–4.
Google Scholar
Bryx M., 1999, Finansowanie rozwoju budownictwa mieszkaniowego w miastach, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Cesarski M., 1998, Mieszkaniowy majątek trwały oraz jego rola w badaniach i polityce mieszkaniowej w Polsce, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Cesarski M., 2016, Sytuacja mieszkaniowa w Polsce lat 2002–2014. Światowy kryzys, niewiadome i szanse zamieszkiwania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Cymer A., 2013, Stanisław Niemczyk – postmodernista średniowieczny, [w:] Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka, 1: Antologia tekstów, red. L. Klein, 40 000 Malarzy, Warszawa.
Google Scholar
Chmielewski L., 1987, Gawęda o nowej Warszawie, Omnipress, Warszawa.
Google Scholar
Dębowski J., 2012, Cała prawda o budynkach wielkopłytowych, „Przegląd Budowlany” nr 9.
Google Scholar
Drozda Ł., 2015, Lewactwo. Historia dyskursu o polskiej lewicy radykalnej, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
Google Scholar
Gehl J., 2013, Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Wydawnictwo RAM, Kraków.
Google Scholar
Gronostajska B., 2010, Zespoły mieszkaniowe z wielkiej płyty w XXI wieku – problemy i perspektywy, „Architecturae et Atribus” nr 2.
Google Scholar
Happach M., 2011, Stolica z betonu, czyli krótka historia warszawskich blokowisk, [w:] J. Trybuś, Przewodnik po warszawskich blokowiskach, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
Jacobs J., 2014, Życie i śmierć wielkich miast Ameryki, przeł. Ł. Mojsak, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa.
Google Scholar
Jencks Ch., 1987, Architektura postmodernistyczna, przeł. B. Gadomska, Arkady, Warszawa.
Google Scholar
Kazak J., 2015, Wydrukowany dom, http://bit.ly/1maFKv3 (dostęp 7 października 2016).
Google Scholar
Le Corbusier, 2012, W stronę architektury, przeł. T. Swoboda, Centrum Architektury, Warszawa.
Google Scholar
Lewicka M., 2012, Psychologia miejsca, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Mordyński K., 2006, Marzenie o idealnym mieście – Warszawa socjalistyczna, „Spotkania z Zabytkami” nr 9.
Google Scholar
Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka, 1: Antologia tekstów, red. L. Klein, 40 000 Malarzy, Warszawa.
Google Scholar
Socmodernizm w architekturze / Cold war modern architecture, 2014–2015, „Herito” nr 17–18.
Google Scholar
Springer F., 2011, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Karakter, Kraków.
Google Scholar
Stanilov K., 2007, Housing trends in Central and Eastern European cities during and after the period of transition, [w:] The post-socialist city. Urban form and space Transformations in Central and Eastern Europe after socialism, ed. K. Stanilov, Springer, Dordrecht.
Google Scholar
Szafrańska E., 2010, Stereotypy i rzeczywistość. Atrakcyjność mieszkaniowa blokowiska w opinii mieszkańców, [w:] Wartościowanie współczesnej przestrzeni miejskiej, red. M. Madurowicz, Wydawnictwo Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW i Urząd m.st. Warszawy, Warszawa.
Google Scholar
Wejchert K., 1984, Elementy kompozycji urbanistycznej, Arkady, Warszawa.
Google Scholar
Zyga J., 2014, Ocena budownictwa wielkopłytowego przez pryzmat rynku nieruchomości, „Budownictwo i Architektura” nr 3.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
