Dezintegracja przestrzeni Łodzi w świetle badań społecznych
Iwona Pielesiak
Abstrakt
Współczesne duże miasta podlegają postępującej dezintegracji w wymiarze przestrzennym. W artykule podjęto próbę analizy percepcji jej skali, zakresu rzeczowego oraz terytorialnego w oparciu o wy- wiad kwestionariuszowy z użytkownikami przestrzeni Łodzi. Respondenci wskazali miejsca trudno dostępne oraz bariery zniechęcające do poruszania się w pewnych obszarach miasta, wyjaśniając przyczyny swojego postrzegania. Przeprowadzone analizy miały również dać odpowiedź na pytanie, czy w Łodzi istnieją miejsca o ograniczonej dostępności, które w opinii publicznej powinny zostać włączone do publicznego użytkowania. Uzyskane wyniki wskazują na kluczową rolę transportu i jego infrastruktury w procesie integracji, ale także i fragmentaryzacji przestrzeni miejskiej. Sugerują one również, iż percepcja spójności terytorium ośrodka zurbanizowanego wiąże się z subiektywnym poczuciem bezpieczeństwa w jego obrębie.
Słowa kluczowe:
dezintegracja, przestrzeń miejska, badania społeczneBibliografia
Atlas miasta Łodzi, 2012, http://www.mapa.lodz.pl/atlas/atlas.htm (dostęp 15 września 2015).
Augé M., 2010, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Babbie E., 2013, Podstawy badań społecznych, przeł. W Betkiewicz et al., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Baranowski A., 2007, Miejsce jako mikrośrodowisko codzienne, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 3-A.
Barczykowska A., 2011, Kapitał społeczny a zjawiska patologii społecznej w mieście, Impuls, Kraków.
Dymnicka M., 2008, Fragmentaryzacja przestrzeni miejskiej – próby rekompozycji, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 33, z. 3.
Dymnicka M., 2011, Od miejsca do nie-miejsca, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” t. 36.
Furman S., 2004, Polska w przestrzeni europejskiej: perspektywa miejska, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 17, nr 3.
Frykowski M., 2004, Zróżnicowanie przestrzenne statusu społecznego mieszkańców Łodzi, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 15, nr 1.
Holm A., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., 2015, New-build gentrification in the post-socialist city: Łódź and Leipzig two decades after socialism, “Geografie” t. 120, nr 2.
Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., Marcińczak S., Wolaniuk A., 2014, Gentrification processes in the city, [w:] Society and space in contemporary Poland in Łódź University geographical research, red. T. Marszał, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Lamprecht M., 2013, Fluctuations in the development of cities. A case study of Lodz, [w:] Spatial inequality and cohesion, red. T. Marszał, I. Pielesiak, Polska Akademia Nauk, Warszawa. Studia Regionalia KPZK PAN t. 38.
Liszewski S., Marcińczak S., 2012, Geografia gentryfikacji Łodzi: studium dużego miasta poprzemysłowego w okresie posocjalistycznym, [w:] Procesy gentryfikacji w mieście. XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Lynch K., 2011, Obraz miasta, przeł. T. Jeleński, Archivolta, Kraków.
Marcińczak S., 2007, The socio-spatial structure of post-socialist Łódź, Poland. Results of National Census 2002, “Bulletin of Geography. Socio-Economic Series” No. 8.
Marcińczak S., 2009, Proces segregacji społecznej w Łodzi w okresie transformacji ustrojowej: lata 1988–2002, [w:] Duże i średnie miasta polskie w okresie transformacji. XXII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Marcińczak S., Musterd S., Stępniak M., 2012, Where the grass is greener: social segregation in three major Polish cities at the beginning of the 21st century, “European Urban and Regional Studies” vol. 19, No. 4.
Mordwa S., 2011, Przestępstwa w przestrzeni publicznej. Przykład Łodzi, [w:] Człowiek w przestrzeni publicznej miasta, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Mordwa S., 2013, Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miejskiej. Przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Ogrodowczyk A., Marcińczak S., 2014, Łódź – od polskiego Manchesteru do polskiego Detroit?, [w:] Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, red. T. Stryjakiewicz, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Pielesiak I., 2015, Managing ‘ordinary heritage’ in Poland: Łódź and its post-industrial legacy, “European Spatial Research and Policy” t. 22, No. 2.
Rembowska K., 2010, Integracja i dezintegracja społeczno-przestrzenna. Współczesny wymiar problemu, [w:] Łódzka metropolia. Problemy integracji społecznej i przestrzennej, red. A. Suliborski, Z. Przygodzki, Biblioteka, Łódź.
Rykiel Z., 1999, Przemiany społeczno-przestrzennej struktury miasta polskiego a świadomość terytorialna jego mieszkańców, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne PAN 170.
Sobczyński M., Wosiak A., 2002, Ugory miejskie, tereny zielone oraz inwestycje z ostatniej dekady XX w. w strukturze użytkowania ziemi dzielnicy pomocniczej Katedralna w Śródmieściu Łodzi, [w:] Współczesne formy osadnictwa miejskiego i ich przemiany. XV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szafrańska E., 2012, Gentryfikacja wielkich osiedli mieszkaniowych – nowe zjawisko czy nadużycie terminologiczne, [w:] Procesy gentryfikacji w mieście. XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szukalski P., 2012, Sytuacja demograficzna Łodzi. Zapaść demograficzna Miasta i jej skutki dla przyszłości Łodzi, Biblioteka, Łódź.
Szukalski P., 2013, Sytuacja demograficzna Łodzi. Porównanie z innymi wielkimi polskimi miastami, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
Szukalski P., 2014, Depopulacja dużych miast w Polsce, „Demografia i Gerontologia Społeczna. Biuletyn Informacyjny” nr 7.
Tobiasz-Lis, P., 2008, Wyobrażenia kobiet i mężczyzn o przestrzeni Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Socio-Oeconomica” 9.
Tobiasz-Lis P., 2010. Osiedla grodzone w Łodzi formą dezintegracji terytorialnego systemu społecznego miasta, [w:] Łódzka metropolia. Problemy integracji społecznej i przestrzennej, red. A. Suliborski, Z. Przygodzki, Biblioteka, Łódź.
Tobiasz-Lis P., 2011, Osiedla grodzone w Łodzi: przyczyny i konsekwencje zjawiska, “Space – Society – Economy” No. 10.
Tobiasz-Lis P., 2012, Social relations in gated communities based on the city of Łódź, “Space – Society – Economy” No. 11.
Tobiasz-Lis P., 2013, Zmiany wyobrażeń mieszkańców Łodzi o przestrzeni miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Urbaniak R., 2010, Przestrzeń publiczna – powód do dumy czy frustracji?, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 3-A, t. 106, z. 6.
Warzywoda-Kruszyńska W., Jankowski B., 2013, Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Augé M., 2010, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Babbie E., 2013, Podstawy badań społecznych, przeł. W Betkiewicz et al., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Baranowski A., 2007, Miejsce jako mikrośrodowisko codzienne, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 3-A.
Barczykowska A., 2011, Kapitał społeczny a zjawiska patologii społecznej w mieście, Impuls, Kraków.
Dymnicka M., 2008, Fragmentaryzacja przestrzeni miejskiej – próby rekompozycji, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 33, z. 3.
Dymnicka M., 2011, Od miejsca do nie-miejsca, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” t. 36.
Furman S., 2004, Polska w przestrzeni europejskiej: perspektywa miejska, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 17, nr 3.
Frykowski M., 2004, Zróżnicowanie przestrzenne statusu społecznego mieszkańców Łodzi, „Studia Regionalne i Lokalne” t. 15, nr 1.
Holm A., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., 2015, New-build gentrification in the post-socialist city: Łódź and Leipzig two decades after socialism, “Geografie” t. 120, nr 2.
Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., Marcińczak S., Wolaniuk A., 2014, Gentrification processes in the city, [w:] Society and space in contemporary Poland in Łódź University geographical research, red. T. Marszał, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Lamprecht M., 2013, Fluctuations in the development of cities. A case study of Lodz, [w:] Spatial inequality and cohesion, red. T. Marszał, I. Pielesiak, Polska Akademia Nauk, Warszawa. Studia Regionalia KPZK PAN t. 38.
Liszewski S., Marcińczak S., 2012, Geografia gentryfikacji Łodzi: studium dużego miasta poprzemysłowego w okresie posocjalistycznym, [w:] Procesy gentryfikacji w mieście. XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Lynch K., 2011, Obraz miasta, przeł. T. Jeleński, Archivolta, Kraków.
Marcińczak S., 2007, The socio-spatial structure of post-socialist Łódź, Poland. Results of National Census 2002, “Bulletin of Geography. Socio-Economic Series” No. 8.
Marcińczak S., 2009, Proces segregacji społecznej w Łodzi w okresie transformacji ustrojowej: lata 1988–2002, [w:] Duże i średnie miasta polskie w okresie transformacji. XXII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Marcińczak S., Musterd S., Stępniak M., 2012, Where the grass is greener: social segregation in three major Polish cities at the beginning of the 21st century, “European Urban and Regional Studies” vol. 19, No. 4.
Mordwa S., 2011, Przestępstwa w przestrzeni publicznej. Przykład Łodzi, [w:] Człowiek w przestrzeni publicznej miasta, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Mordwa S., 2013, Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miejskiej. Przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Ogrodowczyk A., Marcińczak S., 2014, Łódź – od polskiego Manchesteru do polskiego Detroit?, [w:] Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, red. T. Stryjakiewicz, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Pielesiak I., 2015, Managing ‘ordinary heritage’ in Poland: Łódź and its post-industrial legacy, “European Spatial Research and Policy” t. 22, No. 2.
Rembowska K., 2010, Integracja i dezintegracja społeczno-przestrzenna. Współczesny wymiar problemu, [w:] Łódzka metropolia. Problemy integracji społecznej i przestrzennej, red. A. Suliborski, Z. Przygodzki, Biblioteka, Łódź.
Rykiel Z., 1999, Przemiany społeczno-przestrzennej struktury miasta polskiego a świadomość terytorialna jego mieszkańców, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne PAN 170.
Sobczyński M., Wosiak A., 2002, Ugory miejskie, tereny zielone oraz inwestycje z ostatniej dekady XX w. w strukturze użytkowania ziemi dzielnicy pomocniczej Katedralna w Śródmieściu Łodzi, [w:] Współczesne formy osadnictwa miejskiego i ich przemiany. XV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. I. Jażdżewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szafrańska E., 2012, Gentryfikacja wielkich osiedli mieszkaniowych – nowe zjawisko czy nadużycie terminologiczne, [w:] Procesy gentryfikacji w mieście. XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szukalski P., 2012, Sytuacja demograficzna Łodzi. Zapaść demograficzna Miasta i jej skutki dla przyszłości Łodzi, Biblioteka, Łódź.
Szukalski P., 2013, Sytuacja demograficzna Łodzi. Porównanie z innymi wielkimi polskimi miastami, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
Szukalski P., 2014, Depopulacja dużych miast w Polsce, „Demografia i Gerontologia Społeczna. Biuletyn Informacyjny” nr 7.
Tobiasz-Lis, P., 2008, Wyobrażenia kobiet i mężczyzn o przestrzeni Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Socio-Oeconomica” 9.
Tobiasz-Lis P., 2010. Osiedla grodzone w Łodzi formą dezintegracji terytorialnego systemu społecznego miasta, [w:] Łódzka metropolia. Problemy integracji społecznej i przestrzennej, red. A. Suliborski, Z. Przygodzki, Biblioteka, Łódź.
Tobiasz-Lis P., 2011, Osiedla grodzone w Łodzi: przyczyny i konsekwencje zjawiska, “Space – Society – Economy” No. 10.
Tobiasz-Lis P., 2012, Social relations in gated communities based on the city of Łódź, “Space – Society – Economy” No. 11.
Tobiasz-Lis P., 2013, Zmiany wyobrażeń mieszkańców Łodzi o przestrzeni miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Urbaniak R., 2010, Przestrzeń publiczna – powód do dumy czy frustracji?, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 3-A, t. 106, z. 6.
Warzywoda-Kruszyńska W., Jankowski B., 2013, Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Pielesiak, I. (2020). Dezintegracja przestrzeni Łodzi w świetle badań społecznych. Studia Miejskie, 21, 53–65. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2538
Autorzy
Iwona PielesiakStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
Inne teksty tego samego autora
- Iwona Pielesiak, Współczesne problemy w zagospodarowaniu Łodzi w opinii użytkowników przestrzeni miejskiej , Studia Miejskie: Tom 25 (2017)
