Problematyka hydrologiczna w programie ochrony środowiska miasta Kielce
Tadeusz Ciupa
https://orcid.org/0000-0002-0387-637X
Roman Suligowski
https://orcid.org/0000-0001-8947-324X
Szymon Ciupa
Abstrakt
W pracy przedstawiono zagadnienia hydrologiczne i hydrogeologiczne ujęte w aktualnym Programie Ochrony Środowiska miasta Kielce wraz z prognozą jego oddziaływania na środowisko. W Programie tym, opracowanym z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju: presji, stanu oraz reakcji, dominują zadania związane ze środowiskiem wodnym. Przeprowadzona analiza wskazuje, że w Programie aż 57 z 229 zadań odnosi się do środowiska wód powierzchniowych i podziemnych oraz gospodarki wodnej. Wyodrębnione zadania, wchodzące w skład poszczególnych planów cząstkowych, zostały poddane ocenie w celu identyfikacji potencjalnych oddziaływań na komponenty środowiska. Realizacja zadań wpłynie znacząco pozytywnie na środowisko, a przede wszystkim na wody (82,5%) oraz powierzchnię ziemi i glebę (35,1%). Zaproponowane działania prewencyjne mogą mieć jednocześnie znaczący pozytywny i negatywny wpływ na bioróżnorodność, florę i faunę. W Programie określono trzy grupy zadań priorytetowych (A, B, C). wskazujących na ważność i pilność działań na rzecz ochrony wód i pozostałych komponentów środowiska oraz ograniczenia zagrożeń dla zdrowia mieszkańców miasta. Za najważniejsze i najpilniejsze zadania (priorytet A) uznano: zmniejszenie dużego obciążenia środowiska wodnego jeszcze niewystarczająco oczyszczonymi ściekami; ograniczenie wzrostu odpływu powierzchniowego; przeciwdziałanie degradacji wód podziemnych w obrębie GZWP; reaktywację systemu monitoringu środowiska wód powierzchniowych.
Słowa kluczowe:
wody powierzchniowe i podziemne, obszar zurbanizowany, ochrona wódBibliografia
Biernat T., Ciupa T., Eliasiewicz R., 2007, Atlas zasięgu obszarów zalewowych w dolinie rzeki Silnicy wodami o prawdopodobieństwie 0,5%, 1% i 10%, Geoprojekt, Kielce.
Google Scholar
Biernat T., Ciupa T., Suligowski R., 2004, Mapa hydrograficzna Polski w skali 1:50 000, a) ark. M-34-42-A Kielce, b) ark. M-34-42-C Sitkówka-Nowiny, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
Google Scholar
Biernat T., Ciupa T., Suligowski R., 2008, Wody powierzchniowe i podziemne miasta Kielce w świetle „Mapy hydrograficznej Polski w skali 1: 50 000”, „Problemy Ekologii Krajobrazu” nr 32, s. 297–304.
Google Scholar
Borys T., 2005, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Ekonomia i Środowisko, Warszawa–Białystok.
Google Scholar
Ciupa T., 1998–2006, Raporty z badań hydrologicznych wód powierzchniowych w zlewni Silnicy i Sufragańca, Urząd Miasta, Kielce.
Google Scholar
Ciupa T., 2009, Wpływ zagospodarowania terenu na odpływ i transport fluwialny w małych zlewniach na przykładzie Sufragańca i Silnicy (Kielce), Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.
Google Scholar
Ciupa T., Biernat T., 2004, Zagrożenie powodziowe na terenie Kielc i wyznaczenie obszarów zalewowych, „Konwersatorium Wiedzy o Mieście” nr 17, s. 301–312.
Google Scholar
Ciupa T., Biernat T., Suligowski R., 2011a, Waloryzacja ekohydrologiczna cieków powierzchniowych: Bukowiec, Kaczeniec, Sufragańczyk, Zagórka i Zofiówka w granicach administracyjnych miasta Kielce, Urząd Miasta, Kielce.
Google Scholar
Ciupa T., Biernat T., Suligowski R., 2011b, Identyfikacja problemów środowiska przyrodniczego miasta Kielce, „Problemy Ekologii Krajobrazu” nr 31, s. 5–11.
Google Scholar
Ciupa T., Jóźwiak M.A., Jóźwiak M., Kościołek A., Kozłowski R., Prażak J., Skrobacki Z., 2010, Raport wskaźnikowy w zakresie zarządzania środowiskiem i zrównoważonym rozwojem miasta Kielce dla potrzeb opracowania programu ochrony środowiska przy wsparciu miejskiego systemu informacji przestrzennej (GIS), Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce.
Google Scholar
Ciupa T., Suligowski R., Biernat T., 2011, Ocena stanu dna doliny rzeki Chodczy (Kielce) i propozycje działań w celu jego poprawy, „Problemy Ekologii Krajobrazu” nr 31, s. 33–42.
Google Scholar
Ciupa T., Suligowski R., Biernat T., 2012, Stan, zagrożenia i ochrona małych cieków na obszarze miasta Kielce, [w:] Gospodarowanie wodą w warunkach zmieniającego się środowiska, red. W. Marszelewski, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń. Monografie Komisji Hydrologicznej PTG 1, s. 63–74.
Google Scholar
Ciupa T., Wójcik I., 1998–2003, Badania jakości wód powierzchniowych w zlewni Silnicy i Sufragańca. Raporty z badań, Urząd Miasta, Kielce.
Google Scholar
Drożdżal E., Grabowski M., Kondziołka K., Olbracht J., Piórecki M., Radoń R., Ryłko A., 2009, Mapy ryzyka powodziowego – projekt pilotażowy w zlewni Silnicy, „Gospodarka Wodna” nr 1, s. 19–29.
Google Scholar
EEA, 1999, Towards a Transport and Environment Reporting Mechanism (TERM) for the EU, part 1: Technical Report 18. European Environment Agency, Copenhagen.
Google Scholar
Fogel A., Biernat T., Ciupa T., Fogel P., Pawlak K., Godula E., Suligowski R., 2011, Prognoza oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska miasta Kielce, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Urząd Miasta, Kielce.
Google Scholar
GUS, 2016, Edukacja i wychowanie. Ludność, http://stat.gov.pl (dostęp 12 grudnia 2016).
Google Scholar
Guzal-Dec D., 2013, Operacjonalizacja modelu Presja-Stan-Reakcja w badaniu cenności ekologicznej gmin wiejskich na przykładzie województwa lubelskiego, „Rocznik Ochrona Środowiska” nr 15, s. 2925–2941.
Google Scholar
Jóźwiak M., 2002, Zintegrowane wskaźniki stanu środowiska przyrodniczego, „Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego” nr 3, s. 25-27.
Google Scholar
Kusterka M., 2005, Struktury przyczynowo-skutkowe jako podstawa opracowania systemów wskaźników zrównoważonego rozwoju, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Gospodarka a Środowisko” 3, s. 1–8.
Google Scholar
Piecuch I., Hewelt G., 2013, Environmental education – first knowledge and then the habit of environment protection, „Annual Set The Environment Protection (Rocznik Ochrona Środowiska)” 15, s. 136–150.
Google Scholar
Piecuch I., Piecuch T., 2011, Nauczanie o środowisku – nigdy nie jest za wcześnie i nigdy nie jest za późno, „Rocznik Ochrona Środowiska” 13, s. 711–722.
Google Scholar
Prażak J., 1994, Dokumentacja hydrogeologiczna (RE) Kielce, w tym GZWP 417 Kielce, Państwowy Instytut Geologiczny, Kielce.
Google Scholar
Prażak J., 2014, źródła wody pitnej dla Kielc – w przeszłości i obecnie, [w:] Woda w mieście, red. T. Ciupa, R. Suligowski, Wydawnictwo IG UJK, Kielce. Monografie Komisji Hydrologicznej PTG, 2, s. 227–236.
Google Scholar
Prażak J., Janecka-Styrcz K., 2007, Kielce, [w:] Wody podziemne miast wojewódzkich Polski. Informator Państwowej Służby Hydrogeologicznej, red. Z. Nowicki, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, s. 55–70.
Google Scholar
Program Ochrony Środowiska miasta Kielce, 2010, Urz¹d Miasta, Kielce.
Google Scholar
Roo-Zielińska E., Solon J., Degórski M., 2011, Wykorzystanie wskaźników ekologicznych do oceny stanu i zmian środowiska geograficznego, [w:] Priorytety badawcze i aplikacyjne geografii polskiej, red. Z. Długosz, T. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków, s. 49–87.
Google Scholar
Rybka A., Kozłowska K., 2016, Reintegracja zdegradowanych sieci wodnych w mieście, „Rocznik Ochrony Środowiska” nr 18, s. 543–554.
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150.
Google Scholar
Ustawa z dnia 21 lipca 2001 r. – Prawo wodne, Dz.U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627.
Google Scholar
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, Dz.U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227.
Google Scholar
Wałek G., 2012, Współczesne przeobrażenia rzeźby na terenie Kielc, „Landform Analysis” nr 19, s. 81–90.
Google Scholar
Wilniewczyc P., Gwardjan M., Bidas M., Przybylski M., Kaczkowski Z., Cieśla M., Piwowarczyk R., Barga-Więcławska J., 2009, Dolina Bobrzy. Natura 2000, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar
Woźniak R., Ziółkowski L., Ślizewski B., Szwagrzyk M., Kramarczyk M., 2010, Koncepcja zagospodarowania wód deszczowych dla miasta Kielce, CONECO–BCE, Kraków.
Google Scholar
Autorzy
Szymon CiupaStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.