Nowe głosy w ekumenizmie oddolnym: zarys postkolonialnej myśli teologicznej

Piotr Szymon Kopiec

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawł II, Wydział Teologii
http://orcid.org/0000-0002-0581-0737

Abstrakt

Teologia postkolonialna jest, obok teologii wyzwolenia, teologii kontekstualnej i teologii interkulturowej kolejnym kierunkiem, który wyłonił się na teologicznych peryferiach i stanowi inspirację dla wielu oddolnych grup ekumenicznych, adaptując teorię postkolonialną do teologii. Podobnie jak postkolonializm, nie jest uporządkowanym i zintegrowanym systemem przekonań, raczej jest szerokim prądem myśli, postulatów i interpretacji, które niekiedy mają ze sobą mało wspólnego. Niemniej jednak można wyszczególnić elementy, które stanowią wspólny mianownik. Mogą być one sklasyfikowane w dwóch postulatach: po pierwsze, dekonstrukcji tradycji teologicznej, po drugie, wyzwolenia z więzów imperializmu chrześcijańskiego. Imperializm chrześcijański jest zaś ujmowany w dwóch perspetywach, społeczno-politycznej i epistemologicznej. Pierwsza odnosi się do wieków współpracy i legitymizacji przez Kościoły chrześcijańskie władzy politycznej, która utrzymywała struktury przemocy i wykluczenia, druga do budowania systemów teologicznych wyłącznie na kategoriach filozofii i cywilizacji europejskiej. Celem artykułu jest przedstawienie głównych punktów postkolonializmu i jego teologicznej aplikacji. Prezentacja ukazuje, że postulaty teologii postkolonialnej są z jednej strony często zbyt rewolucyjne i zbyt jednostronne, z drugiej zaś  dążenie do zmiany epistemologicznej może stanowić szansę w poszukiwaniu odpowiedzi na kryzys chrześcijaństwa w świecie zachodnim

Słowa kluczowe:

postkolonializm, dekonstrukcja, teologia wyzwolenia, zmiana epistemologiczna, ekumenizm oddolny