Choroba jako problem teologiczny – szkic do ujęcia ekumenicznego
Abstrakt
Choroba w życiu każdego człowieka rodzi wiele pytań natury egzystencjalnej, stąd jest to także istotny problem teologiczny. Ze względu na uniwersalność doświadczenia choroby wydaje się konieczną próba ukazania tego zagadnienia w perspektywie ekumenicznej. Temat opracowano w trzech zasadniczych częściach. Część pierwsza, jako wprowadzająca w problematykę, zajmuje się zdefiniowaniem pojęcia choroby oraz poszukiwaniem płaszczyzny dialogu w tej kwestii między nowoczesną medycyną a współczesną teologią. Następnie autor przechodzi do prezentacji problemu w sferze ściśle ekumenicznej, gdzie nakreśla w dwóch częściach współczesne ujęcia zagadnienia choroby reprezentatywne kolejno dla teologii prawosławnej oraz protestanckiej. Stanowisko teologii prawosławnej przedstawione zostało w oparciu o prace J.-C. Larcheta i uzupełnione o poglądy J. Zizioulasa. Natomiast protestancką teologię choroby zaprezentowano w ujęciu K. Bartha. Każda z tych tradycji chrześcijańskich ma tu swoją wyraźną specyfikę, ale wspólnym elementem, choć z różną intensywnością, jest podejście personalistyczne, które potencjalnie wydaje się być tu szczególnie cenne dla dialogu teologii z nowoczesną medycyną.
Słowa kluczowe:
teologia choroby; teologia prawosławna; teologia protestancka; teologia ekumenicznaBibliografia
Ałfiejew Hilarion. 2009. Misterium wiary. Wprowadzenie do prawosławnej teologii dogmatycznej. Tłum. Jarosław Charkiewicz. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.
Google Scholar
Balthasar Hans Urs von. 2014. „Zdrowie między nauką a mądrością”. Communio (PL) 34 (4): 136‒152.
Google Scholar
Bianchi Roberto Antonio. 2018. Uzdrowieni i zbawieni. Jezus leczy nasze rany. Tłum. Joanna Ganobis. Kraków: Wydawnictwo Esprit.
Google Scholar
Dörnemann Michael. 2009. Einer ist Arzt, Christus. Krankheitsdeutung in den Schriften der frühen griechischen Kirchenväter. W Krankheitsdeutung in der postsäkularen Gesellschaft. Theologische Ansätze im interdisziplinären Gespräch. Red. Günter Thomas, Isolde Karle, 247‒260. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Google Scholar
Eibach Ulrich. 2013. Gesundheit und Krankheit. Anthropologische, theologische und ethische Aspekte. W Handbuch der Krankenhausseelsorge. Red. Michael Klessmann, 271‒282. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Google Scholar
Etzelmüller Gregor. 2009. Christentum als Religion der Heilung. Zur Verhältnisbestimmung von moderner Theologie und Krankenbehandlung. W Krankheitsdeutung in der postsäkularen Gesellschaft. Theologische Ansätze im interdisziplinären Gespräch. Red. Günter Thomas, Isolde Karle, 448‒464. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Google Scholar
Felmy Karl Christian. 2005. Współczesna teologia prawosławna. Tłum. Henryk Paprocki. Białystok: Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska.
Google Scholar
Głodowska Katarzyna Beata, Bendowska Aleksandra. 2016. Transkulturowa opieka medyczna niezbędnym elementem w programach nauczania na uniwersytetach medycznych w Polsce. W Pacjent „inny” wyzwaniem opieki medycznej. Red. Elżbieta Krajewska-Kułak, Andrzej Guzowski, Grzegorz Bejda, Agnieszka Lankau, 791‒798. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum.
Google Scholar
Hinshaw Daniel B. 2013. Suffering and the Nature of Healing. Yonkers (NY): St. Vladimir’s Seminary Press.
Google Scholar
Höfner Marcus. 2009. Krankheit und Gebet. Überlegungen zu Calvin und Schleiermacher. W Krankheitsdeutung in der postsäkularen Gesellschaft. Theologische Ansätze im interdisziplinären Gespräch. Red. Günter Thomas, Isolde Karle, 465‒488. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Google Scholar
Klein Michael. 2009. Krankheit und ihre Deutung in der Reformation. W Krankheitsdeutung in der postsäkularen Gesellschaft. Theologische Ansätze im interdisziplinären Gespräch. Red. Günter Thomas, Isolde Karle, 274‒289. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Google Scholar
Langemeyer Georg. 2000. Antropologia teologiczna. Tłum. Janina Fenrychowa. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar
Larchet Jean-Claude. 2002. The Theology of Illness. Crestwood (NY): St. Vladimir’s Seminary Press.
Google Scholar
Larchet Jean-Claude. 2010. Le chrétien devant la maladie, la souffrance et la mort. Paris: Les Éditions du Cerf.
Google Scholar
Larchet Jean-Claude. 2013. Terapia chorób duchowych. Wstęp do tradycji ascetycznej Kościoła prawosławnego. Tłum. Nikołaja Aleksjuk. Hajnówka: Wydawnictwo „Bratczyk”.
Google Scholar
Larchet Jean-Claude. 2014. La vie sacramentelle. Paris: Les Éditions du Cerf.
Google Scholar
Larchet Jean-Claude. 2017. Theology of the Body. Yonkers (NY): St. Vladimir’s Seminary Press.
Google Scholar
Leśniewski Krzysztof. 2006. „Nie potrzebują lekarza zdrowi…”. Hezychastyczna metoda uzdrawiania człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Manikowski Maciej. 2018. Relacja i dialog. Wprowadzenie do ontologii trynitarnej. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon.
Google Scholar
Merlino James I., Raman Ananth. 2013. „Health Care’s Service Fanatics”. Harvard Business Review 91 (5): 108‒116.
Google Scholar
Mette Johannes. 2010. Heilung durch Gottesdienst? Ein liturgietheologischer Beitrag. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet.
Google Scholar
Meyendorff Paul. 2003. „Pasterskie rozważania o sakramencie namaszczenia chorych”. Elpis 5 (7‒8): 285‒298.
Google Scholar
Mrzygłód Piotr. 2017. Osoba w horyzoncie choroby, cierpienia i śmierci. Wrocław: Wydawnictwo PWT.
Google Scholar
Ostrzyżek Artur, Marcinkowski Jerzy T. 2012. „Biomedyczny versus holistyczny model zdrowia a teoria i praktyka kliniczna”. Problemy Higieny i Epidemiologii 93 (4): 682‒686.
Google Scholar
Pietkiewicz Piotr. 2018. „Zdrowie człowieka i przyczyny jego utraty według antropologii prawosławnej”. Elpis 20: 253‒257.
Google Scholar
Rieger Hans-Martin. 2013. Gesundheit. Erkundungen zu einem menschenangemessenen Konzept. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt.
Google Scholar
Schützeichel Heribert. 1979. „Krankensalbung und Krankenseelsorge in der Sicht Calvins”. Catholica 33 (3): 169‒198.
Google Scholar
Smit Dirk J. 2009. Krankheit und Vorsehung. Fragen der reformierten Tradition. W Krankheitsdeutung in der postsäkularen Gesellschaft. Theologische Ansätze im interdisziplinären Gespräch. Red. Günter Thomas, Isolde Karle, 309‒338. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Google Scholar
Vaux Kenneth L. 1984. Health and Medicine in the Reformed Tradition. New York: Crossroad.
Google Scholar
Ware Kallistos. 2004. Misteria uzdrowienia. Tłum. Włodzimierz Misijuk. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska.
Google Scholar
Zizioulas John. 2016. Illness and Healing in Orthodox Theology. Alhambra (CA): Sebastian Press.
Google Scholar
Zizioulas John. 2017. Being as Communion. Studies in Personhood and the Church. London: Darton, Longman and Todd Ltd.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
