„Chociaż jesteś cesarzem, powinieneś bardziej być poddany Bogu” (Ep. 10*,8)
Refleksje św. Ambrożego nad władzą cesarską w świetle wybranych mów i listów
Abstrakt
Artykuł przedstawia poglądy św. Ambrożego na temat władzy cesarskiej. Wprawdzie biskup Mediolanu nie stworzył całościowej koncepcji funkcjonowania cesarza w chrześcijańskim społeczeństwie Imperium Romanum, jednak analiza pozostawionych przez niego mów i listów pozwala odtworzyć jego najbardziej znaczące poglądy w tej kwestii. Ambroży podkreślał boskie pochodzenie władzy cesarskiej, będącej gwarantem porządku w ziemskiej społeczności. Idealny cesarz, zdaniem biskupa, powinien cechować się pobożnością, bojaźnią Bożą i pokorą oraz troszczyć się o pomyślność swoich poddanych. Wobec cesarza trwającego w wyznawaniu prawowiernej doktryny poddani mieli określone obowiązki. Powinni oni wspierać swojego władcę modlitwami i okazywać mu posłuszeństwo.
Słowa kluczowe
Ambroży; władza cesarska; Cesarstwo Rzymskie; Walentynian; Teodozjusz
Bibliografia
Baynes Norman Hepburn. 1939. The imperial crisis and recovery AD 193–324.
The Cambridge Ancient History. T. XII. Cambridge: University Press.
Bralewski Sławomir. 1997. Imperatorzy późnego Cesarstwa Rzymskiego wobec zgromadzeń biskupów (Byzantina Lodziensia, I). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Czuj Jan. 1939. Święty Ambroży w świetle swoich listów. Warszawa: nakładem autora.
Ceran Waldemar. 1992. „Cesarz w politycznej teologii Euzebiusza z Cezarei i nauczaniu Jana Chryzostoma”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 44: 13–27.
Ceran Waldemar. 2003. Teodozjusz Wielki. Kraków: WAM.
Jones Arnold H. M. 1964. The later roman empire. T. I. Oklahoma: The Johns Hopkins University Press.
Lee Alan D. 2013. From Rome to Byzantium AD 363 to 565. The Transformation of Ancient Rome. Edinburgh: University Press.
McLynn Neil B. 1994. Ambrose of Milan. Church and court in a christian capital. Berkeley: University of California Press.
Matthews John. 1998. Western Aristocracies and imperial court A.D. 364–425. Oxford: Clarendon Press.
Wipszycka Ewa. Red. 1999. Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu. Źródłoznawstwo czasów późnego antyku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wydział Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II Polska
https://orcid.org/0000-0002-9473-7745
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
