Ignacy Dziadek w piśmiennictwie i rodzinnym przekazie
Krystian Albert Dziadek
Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy w Balicach k. Krakowahttps://orcid.org/0000-0002-4874-3204
Abstrakt
Ignacy Dziadek był synem rolnika potrafiącego czytać i pisać, którego wybrano na sołtysa i sędziego ludowego. Ignacy jako samouk posługiwał się językami łacińskim i niemieckim, z którego przetłumaczył i wydał wiele książek religijnych, głównie modlitewników. Kapłanami zostali jego dwaj synowie i wnuk – Albert Willimsky, którego uznano męczennikiem II wojny światowej. Z jego bogatej biblioteki korzystali młodzi
mieszkańcy Mionowa, a szczególnie Johannes Chrząszcz, późniejszy kapłan i historyk Śląska. Ignacy Dziadek był również posłem do Pruskiego Zgromadzenia Narodowego. W artykule scharakteryzowano jego spuściznę literacką, a także przedstawiono jego osobę w oparciu o zachowane rodzinne przekazy.
Słowa kluczowe:
Ignacy Dziadek, wydawca, krzewiciel wiary katolickiej, politykBibliografia
Bleiber Helmut, Walter Schmidt. 2007. Schlesien auf dem Weg in die bürgerliche Gesellschaft. Bewegungen
Google Scholar
und Protagonisten der schlesischen Demokratie im Umfeld von 1848. T. 1, cz. 1: Ereignisse, Bewegungen, Prozesse. Berlin: „Trafo”.
Google Scholar
Chrząszcz Johannes. 1909. „Das Dreiding in der Herrschaft Moschen, umfassend die Dörfer Deutsch und Polnisch-Müllmen, Czartowitz, Legelsdorf, Charlottendorf und Moschen”. Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens 43: 274–290.
Google Scholar
Chrząszcz Johannes. 2018. Głogówek około roku 1870. Kilka wspomnień z dzieciństwa. W Meminisse iuvat. Wybór pism. Oprac. Sebastian Rosenbaum, 81–98. Gliwice: Muzeum w Gliwicach.
Google Scholar
Chrząszcz Johannes. 2018. Garść wspomnień. W Meminisse iuvat. Wybór pism. Oprac. Sebastian Rosenbaum, 61–80. Gliwice: Muzeum w Gliwicach.
Google Scholar
Cimała Bogdan, Franciszek Hawranek. 1978. Prudnickie w epoce kapitalizmu. W Ziemia Prudnicka. Dzieje, gospodarka, kultura. Red. Wiesław Lesiuk, 111–152. Opole: Instytut Śląski.
Google Scholar
Dendewicz Franciszek. 2007. Johannes Chrząszcz. W Sławne postacie pogranicza polsko-czeskiego Euroregionu Pradziad – w spólne dziedzictwo historyczne. Berühmte Persönlichkeiten des polnisch-tschechischen Grenzgebietes in Euroregion Pradziad – das gemeinsame historische Erbe. Významné osobnosti polsko českého pohraničí – Euroregion Pradziad – společné historické dědictví. Oprac. Lidia Procner, Czesław Kowalczyk, 31–34, Nysa: Starostwo Powiatowe w Nysie.
Google Scholar
Dziadek Martin. 1990. Wspomnienia rodzinne. Mionów (mps).
Google Scholar
Frankiewicz Bogdan. 2003. Ks. Albert Willimsky – przykład chrześcijańskiej postawy wobec zbrodni nazizmu. W Antyfaszystowska działalność Kościoła katolickiego i ewangelickiego na Pomorzu Zachodnim. Pastor Dietrich Bonhoeffer i ks. Albert Willimsky. Red. Marian Grzęda, 29–34. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Globisch Wolfgang. 2014. Wczoraj i dziś parafii Wierzch. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża.
Google Scholar
Górecki Piotr. 2015. „Ks. Johannes Chrząszcz (1857–1928) – duszpasterz, człowiek nauki i pióra, badacz śląskich dziejów”. Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy 11 (1): 64–73.
Google Scholar
Historische Kommission für den Kreis Neustadt. Wyd. 2016. Der Altkreis Oberglogau im „Karolinischen Steuerkataster” von 1722–1726. Historyczny powiat głogówecki w „Katastrze karolińskim” z lat 1722–1726 (Oberschlesien e.V. Landeskundliche Schriftenreihe, 9). Görlitz: Senfkornverlag.
Google Scholar
Jujeczka Stanisław, Henryk Gerlic. 2019. Katalog duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego na podstawie ksiąg święceń biskupów wrocławskich 1811–1916. Catalogus cleri saecularis regularisque in libris ordinationum episcoporum Wratislaviensium occurentis 1811–1916. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Google Scholar
Kupski Błażej, Piotr Górecki. 2017. „Johannes Chrząszcz – społecznik i pasjonat historii. W 160. rocznicę urodzin pyskowickiego proboszcza”. Nowiny Gliwickie 62 (19): 16.
Google Scholar
Młynarska Henryka. 2010. Legendy, podania i opowieści historyczne z Głogówka i okolic. Sagen, Legenden und historische Geschichten aus dem Oberglogauer Lande. Wrocław: Agencja Wydawnicza a Linea.
Google Scholar
Pruß Ursula. 1999. Erzbistum Berlin. Pfarrer Albert Willimsky. W Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts. Red. Helmut Moll, 117–120. Paderborn: Verlag Ferdinand Schöningh.
Google Scholar
Rosenbaum Sebastian. 2018. Doctor ineffabilis. Ks. Johannes Chrząszcz i jego miejsce w spuściźnie kulturowej Górnego Śląska. W Meminisse iuvat. Wybór pism. Oprac. Sebastian Rosenbaum, 7–37. Gliwice 2018: Muzeum w Gliwicach.
Google Scholar
Schirmeisen Jan. 1985. Dzieje Mionowa i okolic. Mionów (mps).
Google Scholar
Trzeciakowski Lech. 2003. Posłowie polscy w Berlinie 1848–1928. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 480.
Google Scholar
Weigt Antoni. 1997. „W myślach, mowie i uczynkach”. Tygodnik Prudnicki 10 (dodatek: Archiwum odkrywcy – historia): 1–2.
Google Scholar
Wrobel Ralph Michael. 2014. Geschichte der Dörfer Deutsch und Polnisch Mülmen. W: Wolfgang Globisch. Wczoraj i dziś parafii Wierzch, 468–580. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
