„Boża opieka była z nami” Niemieccy jezuici w Festung Oppeln i powojennym Opolu (1945 r.)

Relacja z Archivum Romanum Societatis Iesu w Rzymie jako uzupełnienie Uwag do listu z sierpnia 1945 r. Piotra Badury i Wandy Musialik

Kacper Rosner-Leszczyński

Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0002-5464-6611

Abstrakt

Autor przybliża czytelnikowi powojenną relację niemieckich jezuitów, którzy w Opolu przeżyli okrucieństwa 1945 r. i zapisali je w sprawozdaniu, którego odpis przechowywany jest Archivum Romanum Societatis Iesu w Rzymie. Relacja Niemców, jako osób wysiedlonych, ukazuje tragizm sytuacji, który nie mógł być dostrzeżony przez ich polskich współbraci. Artykuł stanowi niejako uzupełnienie znanej w kręgu czytelniczym relacji polskich jezuitów z sierpnia 1945 r., którzy po niemieckich współbraciach objęli opolską
placówkę zakonną.

Słowa kluczowe:

jezuici w Opolu, II wojna światowa, rok 1945, wysiedlenia ludności niemieckiej

Badura Jerzy Piotr, Musialik Wanda. 1999. „Jezuici na Śląsku. Uwagi do listu z sierpnia 1945 r.”. Śląsk Opolski. Kwartalnik Naukowo-Dokumentacyjny 36 (2): 58–63.
  Google Scholar

Bulla Siegmund. 1991. Das Schicksal der schlesischen Männerklöster während des Dritten Reiches und in den Jahren 1945/46. Sigmaringen: Jan Thorbecke Verlag.
  Google Scholar

Dawidejt-Drobek Ewa. 2018. „Dokumenty z Archiwum Państwowego w Opolu dotyczące pobytu w 1945 r. wojsk radzieckich w Nysie”. Rocznik Ziem Zachodnich 2: 440–578.
DOI: https://doi.org/10.26774/rzz.270   Google Scholar

Dolata Bolesław. 1965. Wyzwolenie Opolszczyzny przez Armię Radziecką w roku 1945 (z nawiązaniem do walk o wyzwolenie wszystkich ziem zachodnich i północnych). Opole: nakł. własny.
  Google Scholar

Dolata Bolesław. 1965. „Wyzwolenie Śląska Opolskiego”. Kalendarz Opolski 13: 58–66.
  Google Scholar

Dolata Bolesław. 1974. Wyzwolenie Polski 1944–1945. Działania wyzwoleńcze Armii Radzieckiej i Ludowego Wojska Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo MON.
  Google Scholar

Dutkiewicz Marek. 1998. „Recenzja: Henryk Stańczyk, Od Sandomierza do Opola i Raciborza, Wydawnictwo «Neriton»”. Warszawa 1998, ss. 293”. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 1: 189–191.
  Google Scholar

Globisch Wolfgang. 2018. Opolski męczennik ks. Georg Hertel, świadek wiary i miłości. Opole: Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku.
  Google Scholar

Grau Friedrich Karl. 1966. Schlesische Inferno. Kriegsverbrechen der Roten Armee beim Einbruch in Schlesien 1945. Stuttgart: Seewald Verlag.
  Google Scholar

Hanich Andrzej. 1995. „Tragedia księży katolickich na Śląsku Opolskim po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 r.”. Śląsk Opolski 16: 21–23.
  Google Scholar

Hanich Andrzej. 2009. Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945–1946. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
  Google Scholar

Hanich Andrzej. 2009. Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża.
  Google Scholar

Hanich Andrzej. 2019. Ustanowienie administracji apostolskiej na Śląsku Opolskim – tło i okoliczności. W Organizowanie polskich struktur Kościoła Katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945–1945. Red. Kazimiera Jaworska, 67–93. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
  Google Scholar

Hytrek-Hryciuk Joanna. 2010. Rosjanie nadchodzą! Ludność niemiecka a żołnierze Armii Radzieckiej (Czerwonej) na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948. Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
  Google Scholar

Jasiak Ksawery. 2011. „Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu w latach 1945–1947. Struktura i działalność”. Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989 8–9 (1): 9–50.
  Google Scholar

Konieczny Alfred. 1998. Śląsk a wojna powietrzna lat 1940–1944. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  Google Scholar

Myszor Jerzy. 2002–2006. Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1939–1989. T. 1–3. Warszawa: Verbinum.
  Google Scholar

Pałys Piotr. 2016. „Opole 1945 – rok pierwszy”. Studia Śląskie 78: 15–26.
  Google Scholar

Rothe Alfred. 1967. Geschichte der Ostdeutschen Provinz der Gesellschaft Jesu seit ihren Anfängen bis zum Ende des Zweiten Weltkrieges. Berlin: Ostdt. Provinz S.J., Provinzialat.
  Google Scholar

Schatz Klaus. 2013. Geschichte der deutschen Jesuiten (1814–1983). T. 3: 1917–1945. Münster: Aschendorff.
  Google Scholar

Seeger Karl Hans, Latzel Gabriele. 2006. Karl Leisner – Priesterweihe und Primiz im KZ Dachau. Münster: LIT Verlag.
  Google Scholar

Stańczyk Henryk. 1998. Od Sandomierza do Opola i Raciborza. Warszawa: „Neriton”.
  Google Scholar

Tomczyk Damian. 1976. Przełamanie linii Odry w 1945 r. przez Armię Radziecką na Śląsku Opolskim. Opole: Instytut Śląski.
  Google Scholar

Tomczyk Damian. 1981. Za wolność waszą i naszą. Szkice biograficzne radzieckich wyzwolicieli Śląska Opolskiego. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
  Google Scholar

Tomczyk Damian. 1989. Śląsk Opolski – 1945. Militarne i polityczne problemy okresu wyzwolenia. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-06-30

Cited By / Share

Rosner-Leszczyński, K. (2023). „Boża opieka była z nami” Niemieccy jezuici w Festung Oppeln i powojennym Opolu (1945 r.): Relacja z Archivum Romanum Societatis Iesu w Rzymie jako uzupełnienie Uwag do listu z sierpnia 1945 r. Piotra Badury i Wandy Musialik. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 43(1), 167–181. https://doi.org/10.25167/sth.4852

Autorzy

Kacper Rosner-Leszczyński 
https://orcid.org/0000-0002-5464-6611

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.