Droga Heinricha Förstera do sakry biskupiej we Wrocławiu (1799–1853)
Abstrakt
Heinrich Förster urodził się 24 listopada 1799 r. w Głogowie. Uczęszczał do miejscowego gimnazjum, gdzie w 1821 r. zdał egzamin dojrzałości, po którym wstąpił do wrocławskiego seminarium duchownego i rozpoczął studia teologiczne na Wydziale
Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Po ukończeniu formacji i studiów, 17 lipca 1825 r. przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w parafii świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy. W 1828 r. został mianowany proboszczem parafii świętych
Apostołów Piotra i Pawła w Kamiennej Górze, gdzie pełnił posługę do 1837 r. W tym samym roku przyjechał do Wrocławia, gdzie 11 października został kanonikiem kapituły wrocławskiej i kaznodzieją katedralnym we Wrocławiu. Förster podkreślał fundamentalne
znaczenie zasad wiary w głoszeniu Słowa Bożego. Jego posługa kaznodziejska przypada na spór o małżeństwa mieszane, w którym zajmował prawowierne stanowisko. W latach 1845–1853, tj. w czasie rządów kard. Melchiora von Diepenbrocka, ks. kanonik Förster był
jego najbliższym i zaufanym współpracownikiem. 20 września 1845 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa od Wrocławskiego Wydziału Teologicznego. Po śmierci kard. Melchiora von Diepenbrocka, 20 stycznia 1853 r. kapituła katedralna wybrała Förstera na wikariusza
kapitulnego, a 19 kwietnia – na ordynariusza diecezji wrocławskiej. Jako biskup kontynuował dzieło odnowy moralnej i religijnej, rozpoczęte przez swojego poprzednika.
Słowa kluczowe:
Ks. Heinrich (Henryk) Förster, spór o małżeństwa mieszane, kaznodzieja katedralny, bp Leopold Sedlnitzky, kard. Melchior von DiepenbrockBibliografia
Förster Heinrich (hasło). W Herders Konversations Lexikon. T. 3, 706. Freiburg im Breisgau: Herdersche Verhandlung.
Google Scholar
Förster Heinrich (hasło). W Deutsches Literatur-Lexikon, 271. München: Saur.
Google Scholar
Seppelt Franz Xaver. 1929. Geschichte des Bisthums Breslau. Breslau: Fürstbischöfliches Ordinariat.
Google Scholar
Anioł Jan. 1982. Działalność księcia-biskupa wrocławskiego Henryka Förstera w dobie Soboru Watykańskiego I (mps). Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Google Scholar
Bacht Heinrich. 1985. Die Tragödie einer Freundschaft. Fürstbischof Heinrich Förster und Professor Joseph Hubert Reinkens. Köln: Böhlau.
Google Scholar
Bastgen Beda. 1940. Bayern und der Heilige Stuhl. Bischofssitze in Preußen. T. 2. München: Lentnersche Buchhandlung.
Google Scholar
Błaszczyk Tomasz. 2001. Fakultet teologii katolickiej Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1811–1914. Aspekt historyczno – prawny. Legnica: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej, Atla.
Google Scholar
Błaszczyk Tomasz. 2003. „Problem małżeństw mieszanych na Śląsku w czasach pruskich“. Wrocławski Przegląd Teologiczny 11 (2): 115–125.
Google Scholar
Engelbert Kurt. 1949. „Beiträge zur Biographie des Breslauer Fürstbischofs Heinrich Förster (1853–1881)”. Archiv für schlesische Kirchengeschichte 7: 147–188.
Google Scholar
Engelbert Kurt. 1964. Geschichte des Breslauer Domkapitels. Hildesheim: Lax.
Google Scholar
Filek Jacek, Schenk Wacław. 1985. Dereser Anton (hasło). W Encyklopedia Katolicka. T. 3. Red. Romulad Łukaszyk i inn., kol. 1187. Lublin: Wydawnictwo TN KUL.
Google Scholar
Förster Heinrich. 1859. Cardinal und Fürstbischof Melchior von Diepenbrock. Ein Lebensbild. Breslau: Verlag von Ferdinand Hirt.
Google Scholar
Franz Adolph. 1875. Dr. Heinrich Förster, Fürstbischof von Breslau. Ein Lebensbild den Katholiken der Diözese zur Feier des 50-jährigen Priesterjubiläums ihres Oberhirten. Neisse: F. Huch‘s Buchhandlung.
Google Scholar
Franz Adolph. 1875. Heinrich Förster, Fürstbischof von Breslau. Breslau: F. Huch‘s Buchhandlung.
Google Scholar
Franz Adolph. 1878. Die gemischten Ehen in Schlesien. Breslau: G. P. Aderholz.
Google Scholar
Franz Adolph. 1881. „Fürstbischof Dr. Heinrich Förster”. Literarische Rundschau für das Katholische Deutschland 8: 1–5.
Google Scholar
Franz Adolph. 1881. Gedächtnisrede auf den hochseligen Fürstbischof von Breslau Heinrich Förster gehalten bei der von dem Berliner katholischen geselligen Vereine an 3. November veranstalten Cranerteier. Berlin.
Google Scholar
Friedberg Emil. 1874. Der Staat und die Bischofswahlen in Deutschland. Ein Beitrag zur Geschichte der katholischen Kirche und ihres Verhältnises zum Staat. Leipzig: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Gatz Erwin. 1983. Förster Heinrich. W Die Bischöfe der deutschsprachigen Länder 1785/1803–1945“. Ein biographisches Lexikon. Red. Erwin Gatz, 200. Berlin: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Gatz Erwin. 1983. Sedlnitzky Leopold Graf. W Die Bischöfe der deutschsprachigen Länder 1785/1803–1945“. Ein biographisches Lexikon. Red. Erwin Gatz, 696–698. Berlin: Duncker & Humblot .
DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-05447-3
Google Scholar
Gottschalk Joseph. 1940. „Übertritt, Tod und Grabstäte des ehemaligen Breslauer Fürstbischofs Graf Leopold von Sedlinitzky”. Archiv für schlesische Kirchengeschichte 5: 206–213.
Google Scholar
Hirt Ferdinand. 1855. Blätter für Verehrer und Freunde des Cardinals und Fürstbischofs Melchior von Diepenbrock und seines Nachfolgers auf dem bischöflischen Stuhle. Breslau: Königliche Universitäts- und Verlagsbuchhandlung.
Google Scholar
Hoffmann Herman. 1927. Glogauer Bischöfe. Breslau: Otto Borgmeyer Buchhandlung.
Google Scholar
Hoffmann Herman. 1935. Die Geschichte des Breslauer Alumnats. Breslau: Franke.
Google Scholar
Hüffer Hermann. 1877. Duesberg Franz von (hasło). W Allgemeine Deutsche Biographie. T. 5, 450. Leipzig: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Kiełbasa Antoni. 1995. Biskup Adrian Włodarski 1807–1875. Trzebnica. Wydawnictwo Lew.
Google Scholar
Kiełbasa Antoni. 2000. Ksiądz Melchior Diepenbrock przed przybyciem do Wrocławia. W Kardynał von Diepenbrock 1798–1853. Red. Michał Kaczmarek. Antoni Kiełbasa. Józef Swastek, 35–58, Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu.
Google Scholar
Kißling Johannes. 1927. Geschichte der deutschen Katholikentage. T. 1. Münster: Aschendorff.
Google Scholar
Kleineidam Erich. 1961. Die Katholisch-Theologische Fakultät der Universität Breslau 1811–1945. Köln: Wienand-Verlag.
Google Scholar
Knapiński Władysław. 1874. Förster Heinrich (hasło). W Encyklopedia Kościelna. T. 5, kol. 479. Warszawa: Czerwiński i Spółka.
Google Scholar
Kogut Mieczysław. 2020. Lata posługi biskupiej Józefa Bogedaina w diecezji wrocławskiej w l. 1857–1860. W Zeszyty historyczne Kościoła katolickiego w Kluczborku. T. 25. Red. Mieczysław Kogut, 70–83. Wrocław: Wydawnictwo Antykwa.
Google Scholar
Köhler Johann. 1969. Die Tätigkeit Heinrich Försters auf der Versammlung der deutschen Bischöfe in Würzburg 1848. W Beiträge zur schlesischen Kirchengeschichte. Red. Bernhard Stasiewski, 474–489. Köln – Wien: Böhlau Verlag.
Google Scholar
Lauchert Friedrich. 1904. Förster Heinrich (hasło). W Allgemeine Deutsche Biographie. T. 48, 670. Leipzig: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Loichinger Alaexander. 1988. Melchior Diepenbrock. Seine Jugend und sein Wirken im Bistum Regensburg (1798–1845). Regensburg: Verein für Regensburger Bistumsgeschichte.
Google Scholar
Mandziuk Józef. 2012. Historia Kościoła katolickiego na Śląsku. T. 3: Czasy nowożytne, cz. 1: Od 1741 do 1845 r. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar
Marschall Werner. 1980. Geschichte des Bisthums Breslau. Stuttgart: Konrad Theiss Verlag.
Google Scholar
Meer August. 1884. Charakterbilder aus dem Clerus Schlesiens 1832–1881. Breslau: G.P. Aderholz.
Google Scholar
Młotek Antoni. 1998. Teologia katolicka na Uniwersytecie Wrocławskim. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu.
Google Scholar
Nowack Alfons. 1931. Ungedruckte Briefe von und an Kardinal Melchior von Diepenbrock. Breslau: G.P. Aderholz.
Google Scholar
Nowack Alfons. 1937. „Fürstbischof Heinrich Förster als Mäzen der bildenden Künste”. Archiv für schlesische Kirchengeschichte 2: 207–218.
Google Scholar
Pater Józef. 1996. Latussek Daniel (hasło). W Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku. Red. Mieczysław Pater, 229–231. Katowice. Księgarnia Świętego Jacka.
Google Scholar
Pater Józef. 2000. Poczet biskupów wrocławskich. Wrocław: DTSK Silesia.
Google Scholar
Rogalski Aleksander. 1955. Kościół katolicki na Śląsku. Warszawa: Wydawnictwo PAX.
Google Scholar
Schierse Bruno. 1932. Geschichte Schlesiens. Padeborn: Schöningh.
Google Scholar
Schneemann Gerhard. 1879. „Fürstbischof Förster auf der Würzburger Bischofsversammlung”. Stimmen aus Maria Laach (Katholische Blätter) 16: 476–480.
Google Scholar
Seibrich Wolfgang. 1998. Die Weihbischöfe des Bistums Trier (Veröfentlichungen des Bistumsarchiv Trier 31), Trier: Paulinus.
Google Scholar
Stasiewski Bernhard. 1971. Förster Heinrich (hasło). W Neue Deutsche Biographie. T. 5, 278–279. Berlin: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Strand Alfred. 1973. „Die Verleiung des erzbischöflichen Palliums an Fürstbischof Heinrich Förster (1875)”. Archiv für schlesische Kirchengeschichte 31: 187–195.
Google Scholar
Swastek Józef. 1986. Arcybiskup Henryk Förster jako wrocławski ordynariusz (w latach 1853–1881). W Misericordia et Veritas. Księga pamiątkowa ku czci księdza biskupa Wincentego Urbana. Red. Józef Mandziuk, Józef Pater, 305–316. Wrocław. Wydawnictwo Papieskiego Fakultetu Teologicznego.
Google Scholar
Swastek Józef. 1989. Förster Heinrich (hasło). W Encyklopedia katolicka. T. 5. Red. Lubomir Bieńkowski i inn., kol. 404. Lublin: Wydawnictwo TP KUL.
Google Scholar
Urban Wincenty. 1955. Leopold hrabia Sedlnicki, książę biskup wrocławski (1836 – 1840). Warszawa. Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz.
Google Scholar
Urban Wincenty. 1966. Ostatni etap dziejów Kościoła w Polsce przed nowym tysiącleciem (1815–1965). Rzym: Edizioni Hosianum.
Google Scholar
Wagner Harald. 1998. Möhler Johann Adam (hasło). W Lexikon für Theologie und Kirche. T. 7: Marcellinus bis Paleotti. Red. Joseph Höfer, Karl Rahner, 374–375. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Wick Joseph. 1881. Trauerrede gehalten in der Domkirche zu Breslau bei der feierlicher Bestattung des Hochwirdigsten Herrn Fürstbischofs von Breslau Herrn Dr. Heinrich Förster am 25 Oktober 1881. Breslau: G.P. Aderholz.
Google Scholar
Winter Eduard. 1931. „Fürstbischof Heinrich Förster und der Güntherianismus”. Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens 65: 529–550.
Google Scholar
Zieliński Zygmunt. 1989. Falk Adalbert (hasło). W Encyklopedia katolicka. T. 5. Red. Lubomir Bieńkowski i inn., kol. 25. Lublin: Wydawnictwo TP KUL.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
