The childless by choice in perception of young adults
Joanna Szymańska
Wroclaw University of TechnologyAbstract
Zamierzona bezdzietność coraz częściej zajmuje uwagę badaczy różnych dyscyplin naukowych (m.in. Callan 1983, Kalus 2002, Mynarska 2009, 2011, Slany 2002). Jest to temat podejmowany w badaniach z różnych ujęć: demograficznego, socjologicznego, ekonomicznego, psychologicznego. Niniejsza praca poświęcona jest prezentacji wyników badań własnych, które miały na celu odpowiedź na pytanie: jak postrzegane są pary zamierzenie bezdzietne? Badania zostały przeprowadzone na grupie 186 młodych dorosłych, za pomocą metody scenariuszowej opracowanej w oparciu o metodę autorstwa Lampman i Dowling-Guyer użytą do badań na Uniwersytecie Alaska (Lampman, Dowling-Guyer, 1995). Otrzymane wyniki potwierdzają, że posiadanie potomstwa istotnie różnicuje postrzeganie par małżeńskich. Osoby zamierzenie bezdzietne uważane są za mniej pracowite, mniej troskliwe i czułe zarówno od rodziców, jak i osób niepłodnych, a także za mniej dojrzałe emocjonalnie od par posiadających dzieci.
Schlagworte:
rodzicielstwo, zamierzona bezdzietność, wczesna dorosłośćLiteraturhinweise
Basten S. (2009) Voluntary Childlessness and being Childfree, Wiedeń: The future of human reproduction: Working Paper nr 5, Available from: http://www.spi.ox.ac.uk/fileadmin/documents/pdf/Childlessness_-_Number_5.pdf
Callan V.J. (1983) Factors affecting early and late deciders of voluntary childlessness, The Journal of Social Psychology, 119: 261–268.
CBOS (2013b), Postawy prokreacyjne kobiet, Research note, Warszawa, March 2013. Available from: http:// www.cbos.pl
CBOS (2013a), Rodzina – jej współczesne rozumienie i znaczenie, Research note, Warszawa, March 2013, Available from: http://www.cbos.pl
Garncarek E. (2008) Społeczne uwarunkowania dobrowolnej bezdzietności w opinii młodych bezdzietnych Polaków. In: Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności, Muszyński W., Sikora E. (Eds), Toruń.
Garncarek E. (2010) Społeczność wirtualna na forum dyskusyjnym Bezdzietni z wyboru, jako grupa mniejszościowa on-line i off-line. In: Agora czy Hyde Park? Internet jako przestrzeń społeczna grup mniejszościowych, Kapralska Ł., Pactwa B. (Eds), Cracow.
Giddens A. (1991), Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age, Redwood City (CA).
Jaguś I. (2005), Od wielodzietności do bezdzietności? Przemiany w poglądach na posiadanie dzieci i ich uwarunkowania, Dylematy Współczesnych Rodzin. Roczniki Socjologii Rodziny, UAM, XVI: 127–139.
Jarmołowska A. (2009), Psychologiczna problematyka bezdzietności zamierzonej u żon i mężów. In: Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań, Rostowska T. (Ed), Warszawa.
Kaa D.J. van de (2002), The idea of a Second Demographic Transition in industrialized countries. Paper presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security, Tokio. Available from: http://www.ipss.go.jp/webj-ad/webjournal.files/population/2003_4/kaa.pdf
Kalus A. (2002), Bezdzietność w małżeństwie, Opole.
Kocik L. (2002) Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności. Kraków.
Lampman C, Dowling-Guyer S. (1995), Attitudes toward voluntary and involuntary childlessness, Basic and Applied Social, Psychology 17: 213–222.
Liefbroer A.C. (2005). The impact of perceived costs and rewards of childbearing on entry into parenthood: Evidence from a panel study, European Journal of Population, 21, 367–391.
Merz E.-M., Liefbroer A.C. (2012), The attitude toward voluntary Childlessness in Europe: Cultural and Institutional Explanations, Journal of Marriage and Family 74: 587–600.
Miall C.E. (1986), The stigma of involuntary childlessness, Social Problems, Vol. 33, No 4.
Mynarska M. (2009) Individual fertility choices in Poland, Warszawa.
Mynarska M. (2011), Kiedy mieć dziecko? Jakościowe badanie procesu odraczania decyzji o rodzicielstwie, Warszawa.
Park K. (2002), Stigma management among the voluntarily childless, Social Perspectives Vol. 45, No 1.
Plopa M. (2005) Psychologia rodziny. Teoria i badania, Kraków.
Przybył I. (2003), Naznaczanie społeczne i samo naznaczanie osób niepłodnych, Roczniki Socjologii Rodziny UAM, XV: 47–61.
Rojewska D. (2010) Bezdzietność z wyboru w narracjach kobiet. In: Kultura i edukacja: (Konteksty i kontrowersje), Jakubowski W. (Ed), Kraków.
Rostowski J. (2009) Współczesne przemiany rozumienia związku małżeńskiego. In: Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań, Rostowska T. (Ed) Warszawa.
Slany K. (2002), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków.
Slany K., Szczepaniak-Wiecha I. (2003) Bezdzietność jako nowy fenomen w nowoczesnym świecie. Małżeństwo i rodzina nr 1(5) II.
Szlendak T. (2012) Socjologia rodziny, Warszawa.
Szymanska J. (2013) Postawy wobec bezdzietności z wyboru. Analiza teoretyczna, Biuletyn Psychologii Rozwojowej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 10: 15–20.
Veevers E. (1979), Voluntary childlessness: A review of issues and evidence, Marriage and Family Review, 2(2): 1–26.