Problem małżeństw mieszanych i im podobnych w kontekście przesłania synodu na temat rodziny (2014/2015)
prof. dr hab. Zygfryd Paweł Glaeser
Uniwersytet Opolski, Wydział TeologicznyAbstrakt
Problem zawierania małżeństw przez osoby należące do różnych Kościołów i Wspólnot chrześcijańskich, a także tych zawieranych między chrześcijanami i niechrześcijanami, od wieków stanowi szczególny przedmiot pastoralnej troski Kościołów. Współczesne procesy światowej globalizacji, których efektem jest swobodne przemieszczanie się ludzi, spowodowały zdecydowany wzrost zawierania małżeństw mieszanych i im podobnych. Wydaje się, że zarówno prawodawstwo kościelne, jak i praktyki duszpasterskie w tym obszarze nie wykazują wystarczającej wrażliwości. Szansą był tu synod o rodzinie 2014/2015.
Celem podjętych badań było w pierwszym rzędzie precyzyjne ustalenie treści istotnych pojęć, takich jak: „małżeństwa mieszane” i „im podobne” oraz prezentacja kanoniczno-pastoralnej sytuacji w badanym obszarze. Kolejny krok badawczy to analiza istotnych dokumentów Kościoła rzymskokatolickiego związanych z synodem o rodzinie 2014/2015 pod kątem podejmowania / lub niepodejmowania w nich problematyki związanej z zawieraniem małżeństw mieszanych i im podobnych oraz z wypracowaniem wytycznych o charakterze pastoralnym w tym obszarze. Zastosowano metody analizy porównawczej opartej na wyszukiwaniu kluczowych dla problematyki pojęć i fraz oraz stosowaniu ich w poszczególnych dokumentach. To pozwoliło na syntetyczne ich przebadanie i wyciągnięcie wniosków badawczych. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że synod sformułował wyraźne wsparcie Kościoła dla osób żyjących w małżeństwach mieszanych i im podobnych. Potwierdził też pilną potrzebę zwiększenia pastoralnej troski o nie. Dostrzeżono w nich duży ekumeniczny potencjał. Nazwano je wręcz „owocnymi możliwościami”. Ważne jest także zalecenie ojców synodalnych, by „punkty krytyczne” w przypadku małżeństw mieszanych i im podobnych rozwiązywać przede wszystkim na poziomie duszpasterskim, a nie normatywnym. Podkreślono również obiektywną moc Ewangelii i świadectwa wiary, zwłaszcza w przypadkach, gdzie jedna ze stron jest niewierząca.
Pewien deficyt prezentowanych dokumentów synodalnych można dostrzec w braku choćby niewielkiej zachęty skierowanej do Kościołów i Wspólnot chrześcijańskich oraz do zwierzchników religii niechrześcijańskich, aby w prowadzonych dialogach wspólnie pochylić się nad kwestią małżeństwa w ogóle i by wspólnie podejmować bardziej skoordynowane próby wypracowania programu pastoralnego skierowanego do małżeństw mieszanych i im podobnych.
Słowa kluczowe:
małżeństwa mieszane, synod, Kościół, ekumenizm, Amoris laetitiaBibliografia
Francis (2016) Posynodalna adhortacja apostolska Amoris Laetitia Ojca Świętego Franciszka o rodzinie, Fundacja Opoka. Available at: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/adhortacje/amoris_laetitia_19032016 (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Johannes Paulus (1984) Codex iuris canonici. Kodeks prawa kanonicznego. Auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
KEP (1989) Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim, Fundacja Opoka. Available at: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WE/kep/kkbids/malzenstwo1_13121989 (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
KEP (2013) ‘Dokument przygotowawczy Synodu Biskupów 2014 wraz z kwestionariuszem’, 6 November. Available at: https://episkopat.pl/doc/168096.dokument-przygotowawczy-synodu-biskupow-2014-wraz-z-kwestionariuszem (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Koch, K. (2015) ‘Kard. Koch: dzięki małżeństwom mieszanym możemy realizować praktyczny ekumenizm’, eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 11 October. Available at: https://www.ekai.pl/kard-koch-dzieki-malzenstwom-mieszanym-mozemy-realizowac-praktyczny-ekumenizm/ (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Polish Ecumenical Council (2011) Małżeństwo chrześcijańskie osób o różnej przynależności wyznaniowej. Deklaracja Kościołów w Polsce na początku Trzeciego Tysiąclecia, Polska Rada Ekumeniczna. Available at: https://ekumenia.pl/czytelnia/dokumenty-ekumeniczne/malzenstwo-chrzescijanskie-osob-o-roznej-przynaleznosci-wyznaniowej/ (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Pontifical Council for Promoting Christian Unity (1993) Directory for the Application of Principles and Norms on Ecumenism. Available at: http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/documenti/testo-in-inglese.html (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Synod of Bishops (2014) Relatio Synodi – dokument podsumowujący obrady Synodu Biskupów poświęconego rodzinie, wraz z wynikami głosowania na poszczególne paragrafy, opublikowany 18.10.2014, Fundacja Opoka. Available at: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WE/synod/3nadzwyczajne-relatio_18102014 (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Synod of Bishops (2015) ‘Relatio synodi 2015. Relacja końcowa synodu biskupów dla ojca świętego Franciszka’. Available at: https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2015/12/Synod_Relacja_Koncowa_.pdf (Accessed: 31 July 2024).
Google Scholar
Autorzy
prof. dr hab. Zygfryd Paweł GlaeserStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Family Forum
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
