Ars celebrandi – niespełniony postulat odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II?

Refleksje w 60. rocznicę ogłoszenia konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium

Mateusz R. Potoczny

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego

Abstrakt

Odnowa liturgiczna Soboru Watykańskiego II zdefiniowała szereg postulatów, które w zamierzeniu ojców miały nadać nowy wyraz liturgii Kościoła rzymskiego. Owe postulaty określone zostały przede wszystkim w konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, która stała się dokumentem założycielskim późniejszej reformy. Wśród rzeczonych postulatów część została sformułowana w sposób precyzyjny, natomiast inne – nie zapisane explicite – wynikają z ducha proponowanej reformy. Jednym z tych nie wyartykułowanych wprost postulatów jest troska o kształt sztuki celebrowania (ars celebrandi) liturgii. W niniejszym studium autor stara się wyartykułować soborowe wskazania dotyczące tej problematyki i z perspektywy sześciu dekad dokonać ewaluacji ich recepcji w liturgii Kościoła rzymskiego.

Słowa kluczowe:

liturgia, Sobór Watykański II, reforma liturgiczna, ars celebrandi

Araszczuk Stanisław. 2013. „Permanentna formacja liturgiczna”. W Studia liturgiczne. Reforma i odnowa liturgii po Soborze Watykańskim II. Red. Czesław Krakowiak, Waldemar Pałęcki. 113-125. Lublin: Towarszystwo Naukowe KUL.
  Google Scholar

Bałabuch Adam. 2019. „Czy polityk może przemawiać z ambony?”. (11.11.2023). https://misyjne.pl/czy-niewierzacy-moze-czytac-modlitwe-wiernych-odpowiada-bp-adam-balabuch/.
  Google Scholar

Beyga Paweł. 2017. „Problem obecności i teologii języka łacińskiego w liturgii rzymskiej”. Teologia w Polsce 11/2 : 153-166.
DOI: https://doi.org/10.31743/twp.2017.11.2.09   Google Scholar

Centro di pastorale liturgica francese. 2008. Ars celebrandi Guida pastorale per un’arte del celebrare. Magnano: Edizioni Qiqajon.
  Google Scholar

Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów odnowiony zgodnie z postanowieniami Świętego Soboru Watykańskiego II wydany z upoważnienia papieża Jana Pawła II dostosowany do zwyczajów diecezji polskich. 2013. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Gancarczyk Marek. 2023. „Radykalne postulaty niemieckiej drogi synodalnej: zmiana etyki seksualnej, transgender, święcenia kobiet”. (12.12.2023). https://opoka.org.pl/News/Swiat/2023/radykalne-postulaty-niemieckiej-drogi-synodalnej-zmiana-etyki.
  Google Scholar

Gądecki Stanisław. 2023. „List przewodniczącego KEP, arcybiskupa poznańskiego Stanisława Gądeckiego do Papieża Franciszka”. (12.12.2023). https://www.ekai.pl/przewodniczacy-kep-wystosowal-do-papieza-list-na-temat-niemieckiej-drogi-synodalnej/.
  Google Scholar

Janiec Zdzisław. 2004. „Nadużycia liturgiczne podczas celebracji Mszy świętej”. Anamnesis 38: 117–122.
  Google Scholar

Jura Piotr. 2009. „Zobowiązani do liturgii „poważnej, godnej, prostej i pięknej” – ars celebrandi et presidendi”. Liturgia Sacra 15/2 : 303–311.
  Google Scholar

Jurczak Dominik. 2020. „Formacja liturgiczna, czyli o wyrabianiu liturgicznego smaku”. 59–69. W Zeszyt teologiczno-pastoralny Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2020/2021: Zgromadzeni na świętej wieczerzy. Red. Jan Bartoszek, Roman Chromy, Krystian Piechaczek. Katowice: Instytut Gość Media.
  Google Scholar

Kołodziej Marcin. 2012. Wiara celebrowana w liturgii. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.
  Google Scholar

Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2004. Instrukcja o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii. Kraków: Wydawnictwo M.
  Google Scholar

Krakowiak Czesław. 2001. „Teologiczne i normatywne zasady współpracy świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów”. Roczniki Teologiczne 48/8 : 35-76.
  Google Scholar

Kwiatkowski Dariusz. 2019. „Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi”. Teologia Praktyczna 20: 99–113.
DOI: https://doi.org/10.14746/tp.2019.20.07   Google Scholar

Lijka Kazimierz. 2011. „Sztuka celebrowania liturgii”. Studia Gnesnensia 25 : 225–240.
  Google Scholar

Marini Piero. 2007. Liturgia i piękno. Nobilis pulchritudo. Pelplin: Pastores.
  Google Scholar

Nadolski Bogusław. 2003. „W poszukiwaniu etosu przewodniczenia liturgii”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 66–67. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Potoczny Mateusz Rafał. 2023. „Ars celebrandi jako istotny element budowania wiary w Kościół”. Liturgia Sacra 29 (1) : 33–48.
DOI: https://doi.org/10.25167/ls.5187   Google Scholar

Rak Romulad. 1992. „Wychowanie do życia eucharystycznego”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 146–149. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Ratzinger Josef. 2005. Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem–Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Znak.
  Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2002. Duch liturgii. Poznań: Christianitas.
  Google Scholar

Roche Arthur. 2023. „Ars celebrandi. Holistyczna formacja teologiczna i liturgiczna”. Niepublikowany wykład dla kapłanów archidiecezji łódzkiej.
  Google Scholar

Rudolf Zielasko. 1967. „Msza św. i uczestnictwo w niej”. W Wprowadzenie do liturgii. Red. Franciszek Blachnicki, Wacław Schenk, Rudolf Zielasko. 244–247. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
  Google Scholar

Sałatka Tomasz. 2019. Porządek prawny i możliwość kształtowania liturgii w reformie Soboru Watykańskiego II. Studium liturgiczno-kanoniczne. Praca doktorska. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
  Google Scholar

Sinka Tarsycjusz. 1992. „Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 170–191. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Sobeczko Helmut J. 2003. “Liturgia jako ars celebrandi”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 12–30. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Sobeczko Helmut J.. 1999. Zgromadzeni w imię Pana. Teologia znaku zgromadzenia liturgicznego. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
  Google Scholar

Spataro Robertus. 2013. „Dlaczego w liturgii powinien być stosowany język łaciński”. Vox Patrum 33 (60) : 69-77.
DOI: https://doi.org/10.31743/vp.4487   Google Scholar

Stanisław Burzawa. 1966. „Soborowa Reforma Liturgiczna Odnową Kościoła”. Ruch Biblijny I Liturgiczny 19 (4–5) : 233–242.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.3058   Google Scholar

Świerzawski Wacław. 2012. „Obecność Chrystusa w liturgii Kościoła”. W Mysterium Christi: fundamentalne rzeczywistości liturgii. Red. Wacław Świerzawski, 97–117. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
  Google Scholar

Weigel George. 2022. “Liquid Catholicism and the German Synodal Path”. (24.12.2023). https://www.firstthings.com/web-exclusives/2022/02/liquid-catholicism-and-the-german-synodal-path.
  Google Scholar

Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. 2023. Sprawozdanie podsumowujące: Kościół syndolany w misji. (20.12.2023). https://www.synod.va/content/dam/synod/assembly/synthesis/polish/POL-Synthesis-Report.pdf.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-22

Cited By / Share

Potoczny, M. R. (2023). Ars celebrandi – niespełniony postulat odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II? Refleksje w 60. rocznicę ogłoszenia konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 62(2), 27–47. https://doi.org/10.25167/ls.5406

Autorzy

Mateusz R. Potoczny 

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.