Ars celebrandi – niespełniony postulat odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II?
Refleksje w 60. rocznicę ogłoszenia konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium
Mateusz R. Potoczny
Wydział Teologiczny Uniwersytetu OpolskiegoAbstrakt
Odnowa liturgiczna Soboru Watykańskiego II zdefiniowała szereg postulatów, które w zamierzeniu ojców miały nadać nowy wyraz liturgii Kościoła rzymskiego. Owe postulaty określone zostały przede wszystkim w konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, która stała się dokumentem założycielskim późniejszej reformy. Wśród rzeczonych postulatów część została sformułowana w sposób precyzyjny, natomiast inne – nie zapisane explicite – wynikają z ducha proponowanej reformy. Jednym z tych nie wyartykułowanych wprost postulatów jest troska o kształt sztuki celebrowania (ars celebrandi) liturgii. W niniejszym studium autor stara się wyartykułować soborowe wskazania dotyczące tej problematyki i z perspektywy sześciu dekad dokonać ewaluacji ich recepcji w liturgii Kościoła rzymskiego.
Słowa kluczowe:
liturgia, Sobór Watykański II, reforma liturgiczna, ars celebrandiBibliografia
Araszczuk Stanisław. 2013. „Permanentna formacja liturgiczna”. W Studia liturgiczne. Reforma i odnowa liturgii po Soborze Watykańskim II. Red. Czesław Krakowiak, Waldemar Pałęcki. 113-125. Lublin: Towarszystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Bałabuch Adam. 2019. „Czy polityk może przemawiać z ambony?”. (11.11.2023). https://misyjne.pl/czy-niewierzacy-moze-czytac-modlitwe-wiernych-odpowiada-bp-adam-balabuch/.
Google Scholar
Beyga Paweł. 2017. „Problem obecności i teologii języka łacińskiego w liturgii rzymskiej”. Teologia w Polsce 11/2 : 153-166.
DOI: https://doi.org/10.31743/twp.2017.11.2.09
Google Scholar
Centro di pastorale liturgica francese. 2008. Ars celebrandi Guida pastorale per un’arte del celebrare. Magnano: Edizioni Qiqajon.
Google Scholar
Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów odnowiony zgodnie z postanowieniami Świętego Soboru Watykańskiego II wydany z upoważnienia papieża Jana Pawła II dostosowany do zwyczajów diecezji polskich. 2013. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Gancarczyk Marek. 2023. „Radykalne postulaty niemieckiej drogi synodalnej: zmiana etyki seksualnej, transgender, święcenia kobiet”. (12.12.2023). https://opoka.org.pl/News/Swiat/2023/radykalne-postulaty-niemieckiej-drogi-synodalnej-zmiana-etyki.
Google Scholar
Gądecki Stanisław. 2023. „List przewodniczącego KEP, arcybiskupa poznańskiego Stanisława Gądeckiego do Papieża Franciszka”. (12.12.2023). https://www.ekai.pl/przewodniczacy-kep-wystosowal-do-papieza-list-na-temat-niemieckiej-drogi-synodalnej/.
Google Scholar
Janiec Zdzisław. 2004. „Nadużycia liturgiczne podczas celebracji Mszy świętej”. Anamnesis 38: 117–122.
Google Scholar
Jura Piotr. 2009. „Zobowiązani do liturgii „poważnej, godnej, prostej i pięknej” – ars celebrandi et presidendi”. Liturgia Sacra 15/2 : 303–311.
Google Scholar
Jurczak Dominik. 2020. „Formacja liturgiczna, czyli o wyrabianiu liturgicznego smaku”. 59–69. W Zeszyt teologiczno-pastoralny Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2020/2021: Zgromadzeni na świętej wieczerzy. Red. Jan Bartoszek, Roman Chromy, Krystian Piechaczek. Katowice: Instytut Gość Media.
Google Scholar
Kołodziej Marcin. 2012. Wiara celebrowana w liturgii. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.
Google Scholar
Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2004. Instrukcja o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar
Krakowiak Czesław. 2001. „Teologiczne i normatywne zasady współpracy świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów”. Roczniki Teologiczne 48/8 : 35-76.
Google Scholar
Kwiatkowski Dariusz. 2019. „Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi”. Teologia Praktyczna 20: 99–113.
DOI: https://doi.org/10.14746/tp.2019.20.07
Google Scholar
Lijka Kazimierz. 2011. „Sztuka celebrowania liturgii”. Studia Gnesnensia 25 : 225–240.
Google Scholar
Marini Piero. 2007. Liturgia i piękno. Nobilis pulchritudo. Pelplin: Pastores.
Google Scholar
Nadolski Bogusław. 2003. „W poszukiwaniu etosu przewodniczenia liturgii”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 66–67. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Potoczny Mateusz Rafał. 2023. „Ars celebrandi jako istotny element budowania wiary w Kościół”. Liturgia Sacra 29 (1) : 33–48.
DOI: https://doi.org/10.25167/ls.5187
Google Scholar
Rak Romulad. 1992. „Wychowanie do życia eucharystycznego”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 146–149. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Ratzinger Josef. 2005. Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem–Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Znak.
Google Scholar
Ratzinger Joseph. 2002. Duch liturgii. Poznań: Christianitas.
Google Scholar
Roche Arthur. 2023. „Ars celebrandi. Holistyczna formacja teologiczna i liturgiczna”. Niepublikowany wykład dla kapłanów archidiecezji łódzkiej.
Google Scholar
Rudolf Zielasko. 1967. „Msza św. i uczestnictwo w niej”. W Wprowadzenie do liturgii. Red. Franciszek Blachnicki, Wacław Schenk, Rudolf Zielasko. 244–247. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar
Sałatka Tomasz. 2019. Porządek prawny i możliwość kształtowania liturgii w reformie Soboru Watykańskiego II. Studium liturgiczno-kanoniczne. Praca doktorska. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Google Scholar
Sinka Tarsycjusz. 1992. „Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 170–191. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Sobeczko Helmut J. 2003. “Liturgia jako ars celebrandi”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 12–30. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Sobeczko Helmut J.. 1999. Zgromadzeni w imię Pana. Teologia znaku zgromadzenia liturgicznego. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Spataro Robertus. 2013. „Dlaczego w liturgii powinien być stosowany język łaciński”. Vox Patrum 33 (60) : 69-77.
DOI: https://doi.org/10.31743/vp.4487
Google Scholar
Stanisław Burzawa. 1966. „Soborowa Reforma Liturgiczna Odnową Kościoła”. Ruch Biblijny I Liturgiczny 19 (4–5) : 233–242.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.3058
Google Scholar
Świerzawski Wacław. 2012. „Obecność Chrystusa w liturgii Kościoła”. W Mysterium Christi: fundamentalne rzeczywistości liturgii. Red. Wacław Świerzawski, 97–117. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Google Scholar
Weigel George. 2022. “Liquid Catholicism and the German Synodal Path”. (24.12.2023). https://www.firstthings.com/web-exclusives/2022/02/liquid-catholicism-and-the-german-synodal-path.
Google Scholar
Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. 2023. Sprawozdanie podsumowujące: Kościół syndolany w misji. (20.12.2023). https://www.synod.va/content/dam/synod/assembly/synthesis/polish/POL-Synthesis-Report.pdf.
Google Scholar
Autorzy
Mateusz R. PotocznyStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Mateusz R. Potoczny, Remigiusz Pośpiech, Editorial 59 , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 59 Nr 1 (2022): LitS
- Mateusz R. Potoczny, Ars celebrandi jako istotny element budowania wiary w Kościół , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 61 Nr 1 (2023): LitS
- Mateusz R. Potoczny, Adwent w liturgiach Kościołów syryjskich ze szczególnym uwzględnieniem tradycji zachodnio-syryjskiej , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 60 Nr 2 (2022): LitS
- Mateusz R. Potoczny, Od Redakcji 60 , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 60 Nr 2 (2022): LitS
- Mateusz R. Potoczny, Iwona Kopacz, Sprawozdanie z Sympozjum Wykładowców Liturgiki na Wydziałach Teologicznych i w Wyższych Seminariach Duchownych , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 60 Nr 2 (2022): LitS
- Mateusz R. Potoczny, Erwin Mateja, Czasopismo „Liturgia Sacra” – 30 lat w służbie świętości i piękna liturgii.Historia i perspektywy , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 63 Nr 1 (2024): LitS