„Kult w duchu i prawdzie” oraz „rozumna służba Boża” jako definicje kultu chrześcijańskiego. Studium biblijno-tomistyczne

Bogusław Migut

doi:10.25167/ls.5921

Opublikowane: 2025-12-17

Tom 65 (2025)

„Kult w duchu i prawdzie” oraz „rozumna służba Boża” jako definicje kultu chrześcijańskiego. Studium biblijno-tomistyczne

Bogusław Migut

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Dział: Liturgia

https://doi.org/10.25167/ls.5921

Abstrakt

Artykuł podejmuje próbę integralnego ujęcia istoty kultu chrześcijańskiego w dwóch komplementarnych perspektywach: biblijnej i tomistycznej. W części biblijnej autor analizuje fragmenty J 4, 23 oraz Rz 12, 1, ukazując kult jako trynitarne dzieło: Ojca, objawione w Chrystusie i urzeczywistnione w Duchu Świętym. Oddawanie czci „w duchu i prawdzie” oznacza kult autentyczny, zakorzeniony w łasce, który obejmuje całego człowieka, rozum, wolę i uczucia, oraz prowadzi do przemiany życia. Z kolei „rozumna służba Boża” to egzystencjalna odpowiedź człowieka na zbawienie, polegająca na świadomym, wolnym i wspólnotowym oddaniu siebie Bogu. W części tomistycznej kult ukazany jest przez pryzmat cnoty religijności, która jako cnota moralna porządkuje relację człowieka do Boga w świetle rozumu i woli. Św. Tomasz z Akwinu wskazuje, że prawdziwy akt kultu wypływa z rozumu, który rozpoznaje Boga jako Najwyższe Dobro, oraz z woli, która pragnie oddać Mu należną cześć. Uczucia zmysłowe mają w tym procesie znaczenie drugorzędne i podporządkowane. Cnota religijności, jako rozumne i wolne dążenie ku Bogu, harmonizuje z biblijnym ujęciem kultu jako „kultu w duchu i prawdzie” oraz „rozumnej służby Bożej”.

Słowa kluczowe:

kult chrześcijański, cnota religijności, św. Tomasz z Akwinu, duch i prawda, teologia liturgii, rozum i wola w kulcie, antropologia tomistyczna

Inne teksty tego samego autora

Bogusław Migut, Eucharystia sakramentem chrześcijańskiej inicjacji , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 54 Nr 2 (2019): LitS

Pobierz pliki

Migut LitS 65

Zasady cytowania

Migut, B. (2025). „Kult w duchu i prawdzie” oraz „rozumna służba Boża” jako definicje kultu chrześcijańskiego. Studium biblijno-tomistyczne. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 65, 15–31. https://doi.org/10.25167/ls.5921

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Andrzejuk Artur. 2012. „Swoistość sfery afektywnej w ujęciu Tomasza z Akwinu”. Rocznik Tomistyczny 1: 123–148.
Google Scholar

Galadza Daniel. 2011. „Logikē latreia (Romans 12:1) as a Definition of Liturgy”. Logos: A Journal of Eastern Christian Studies. 52 (1-2): 109-124.
Google Scholar

Huzarek Tomasz. 2014. „Dziedzictwo cnoty oraz teoria uczestnictwa w kontekście «obyczajowego
Google Scholar

przyspieszenia»”. Studia Gdańskie 34: 59-68.
Google Scholar

Kudasiewicz Józef. 1989. „Kult Ojca w Duchu i prawdzie (J 4, 23)”, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 36 (1): 61-71.
Google Scholar

Mędala Stanislaw. 2010. Ewangelia według świętego Jana. Cz. 1, Rozdziały 1-12. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Google Scholar

Quoëx Franck. 2023. Liturgical Theology in Thomas Aquinas: Sacrifice and Salvation History. Tłum. ang. Dominic M. Langevin. Washington, D.C.: The Catholic University of America Press, 19-20. DOI: https://doi.org/10.2307/jj.8500738
Google Scholar

Romaniuk Kazimierz. 1978. List do Rzymian. Wstęp-przekład z oryginału- komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach. Wstęp-Przekład z oryginału-Komentarz. T. 6/1. Poznań-Warszawa: Pallotinum.
Google Scholar

Roszak Piotr, Gutowski Tomasz. 2021. „Pobożność jako cnota relacyjna wg św. Tomasza z Akwinu”. Studia Gdańskie 48: 96; całość 94-103.
Google Scholar

Stachowiak Lech. 1975. Ewangelia według św. Jana. Wstęp-przekład z oryginału- komentarz ( Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach. Wstęp-Przekład z oryginału-Komentarz. T. 4). Poznań-Warszawa: Pallotinum.
Google Scholar

Stasiak Sławomir. 2020. List do Rzymian. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Google Scholar

Street John D., Street James, Street Jay. 2020. „One Living Sacrifice: A Corporate Interpretation of Romans 12:1”. The Master’s Seminary Journal, 31 (1): 5-24.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu. 1971. Suma teologiczna. Religijność (II-II, q. 81-100). T. 19. Tłum. Feliks W. Bednarski. Londyn: Veritas.
Google Scholar