The legal nature of restrictions on the use of real estate in connection with the protection of environmental resources – reflections on Art. 129 of Environmental Law
Sławomir Pawłowski
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Prawa i AdministracjiAbstract
The subject of the discussion is the legal nature of restrictions on the use of real estate in relation to the protection of environmental resources. Art. 129 of Environmental Law can have the effect that the use of a property or its part is impossible or substantially reduced. In doctrine, the dominant view is that such public-law interference in the right of property assumes the form of restriction referred to in Art. 64, par. 3 of the Constitution of the Republic of Poland. Another interpretation is also possible. Since the depth of the interference with property rights can lead to the effect that this property will become, as the Ombudsman has pointed out recently, “useless” to the owner, it would be reasonable to consider whether or not such property is de facto being expropriated. In such a case, the standard of constitutional control would be Art. 21, sec. 2.
Keywords:
environmental protection, public-law interference in the right of ownership, factual expropriation, administrative easementsReferences
Code de l’énergie, https://www.legifrance.gouv.fr (6.11.2017).
Google Scholar
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/francja.html (6.11.2017).
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1121 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1073 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2134 z późn. zm.
Google Scholar
Decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 czerwca 2009 r. w sprawie Łącz przeciwko Polsce, skarga nr 22665/02, Lex nr 1826991.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2007 r., K 20/07, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Seria A” 2007, nr 9, poz. 102.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 2014 r., SK 7/13, Lex nr 1511351.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2017, r. I CSK 440/15, Lex nr 2305911.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 stycznia 2016 r. I ACa 30/15, Lex 1994447.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 1 września 2016 r., I ACa 241/16, Lex nr 2171190.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 listopada 2016 r., I ACa 483/16, Lex nr 2233058.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2017 r., I ACa 750/16, Lex nr 2233045.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2017 r., VI ACa 841/15, Lex nr 2317776.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2017 r. VI ACa 85/15, Lex nr 2352739.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lipca 2017 r., I ACa 595/16, Lex nr 2334386.
Google Scholar
Decyzja Rady Konstytucyjnej nr 2011-182 QPC 2011-182 QPC z dnia 14 października 2011 r., fr. Dz.U. z dnia 15 października 2011 r., s. 17465, tekst nr 77.
Google Scholar
Decyzja Rady Konstytucyjnej nr 2015-518 QPC z dnia 2 lutego 2016 r., fr. Dz.U. nr 0030 z dnia 5 lutego 2016, tekst nr 75.
Google Scholar
Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, 2004, Lex nr 74122.
Google Scholar
Boć J., Z refleksji nad dobrem wspólnym, [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009.
Google Scholar
Czuba S., Cywilnoprawna problematyka wywłaszczenia, Warszawa 1980.
Google Scholar
Dussart M.-L., Les servitudes administratives en „question” In „Jurisprudence du Conseil constitutionnel”, „Revue française de droit constitutionnel” 2012, No 90.
Google Scholar
Favoreu L., Philip L., Les grandes decisions du Conseil constitutionnel, Paris 1997.
Google Scholar
Gdesz M., Wywłaszczenie planistyczne, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 4.
Google Scholar
Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001.
Google Scholar
Grundgesetz – Kommentar, Bd. 1, Hsg. I. von Münch, München 2000.
Google Scholar
Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, 2016, Lex nr 491538
Google Scholar
Grzybowski S., System prawa cywilnego. Część ogólna, t. 1, Wrocław 1985.
Google Scholar
Ignatowicz J., Majorowicz J., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1972.
Google Scholar
Jarosz-Żukowska S., Wywłaszczenia faktyczne w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, red. A. Bator, M. Jabłoński, M. Maciejewski, K. Wójtowicz, Wrocław 2013.
Google Scholar
Kasiński T., Plany zagospodarowania przestrzennego: szczególny tryb nieodpłatnego wywłaszczania nieruchomości?, „Monitor Prawniczy” 1997, nr 3.
Google Scholar
Krupa-Dąbrowska R., Swoboda dla wilków musi państwo kosztować, „Rzeczpospolita” 2017 z 3 lipca.
Google Scholar
Nowakowski Z.K., Służebności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1968, nr 3.
Google Scholar
Pauliat H., Le caractère absolu ou relatif du droit de propriété? L’acceptation constitutionnelle de limitations justifiées et proportionnées, „La Semaine juridique Administrations et collectivités territoriales” 2011, No 48.
Google Scholar
Pchałek M., Komentarz do art. 129 P.o.ś., [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, 2014, Legalis.
Google Scholar
Radwański Z., Najem lokali w świetle przepisów Kodeksu cywilnego a prawo lokalowe, „Państwo i Prawo” 1966, nr 2.
Google Scholar
Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2010, nr 2.
Google Scholar
Rakoczy B., Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2006.
Google Scholar
Stawicka E., Czy art. 129 ustawy – Prawo ochrony środowiska stanowi wyczerpującą podstawę roszczeń właścicieli nieruchomości o wyrównanie strat wynikających z ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, tras komunikacyjnych i tym podobnych zakładów?, „Palestra” 2012, nr 11–12.
Google Scholar
Szewczyk M., Aksjologia prawa zagospodarowania przestrzeni, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. 2, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Google Scholar
Trzaskowski R., Korzystanie przez przedsiębiorstwa energetyczne z cudzych nieruchomości, „Rejent” 2003, nr 11.
Google Scholar
Ustawa – Prawo ochrony środowiska, red. M. Bar, J. Jendrośka, Wrocław 2001.
Google Scholar
Wąsiewicz A., Prawa rzeczowe ograniczone, [w:] System prawa cywilnego, t. 2, red. J. Ignatowicz, Wrocław 1977.
Google Scholar
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i jej zwrot, Warszawa 2010.
Google Scholar
Xavier F., La constitutionnalité conditionnée des servitudes administratives, „Actualité juridique. Droit administratif” 2012, No 23.
Google Scholar
Zimmermann M., Polskie prawo wywłaszczeniowe, Lwów 1939.
Google Scholar
https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rzecznik-zlozyl-wniosek-do-trybunalu-konstytucyjnego-w-sprawie-terminu-ubiegania-sie-o-rekompensate (23.11.2017).
Google Scholar
Skarga konstytucyjna RPO z dnia 7 stycznia 2016 r., http://trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybunale/katalog/s/sk-3915/ (23.11.2017).
Google Scholar
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 24 lutego 2017 r., nr sprawy: IV.7002.55.2014.ZA, sygn. K 2/17, http://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Sprawa?&pokaz=dokumenty&sygnatura=K%202/17 (23.11.2017).
Google Scholar
Authors
Sławomir PawłowskiStatistics
Downloads
License
Author’s economic rights to published works are held by Opole University (collective works) and individual Authors (individual parts of the collective work, ones that form a separate entity).
The journal Opole Studies in Administration and Law accepts for publication only works which have not been in circulation before.
On the basis of the Regulation (2016/679) of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (referred to as General Data Protection Regulation or RODO) Opole University, based at 11a Plac Kopernika, 45-040 Opole, is the personal data controller for all the authors publishing their works in the Opole Studies in Administration and Law.
The articles published in Opole Studies in Administration and Law are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
For aricles till 2017 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Read more about the license CC BY-NC-ND 4.0:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
View Legal Code:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode
