Charakter prawny ograniczeń sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną zasobów środowiska – refleksje na temat art. 129 Prawa ochrony środowiska

Sławomir Pawłowski

doi:10.25167/osap.1155

Published: 2019-09-13

Vol. 16 No. 1 (3) (2018)

The legal nature of restrictions on the use of real estate in connection with the protection of environmental resources – reflections on Art. 129 of Environmental Law

Sławomir Pawłowski

The Opole Studies in Administration and Law

Section: Articles

https://doi.org/10.25167/osap.1155

Abstract

The subject of the discussion is the legal nature of restrictions on the use of real estate in relation to the protection of environmental resources. Art. 129 of Environmental Law can have the effect that the use of a property or its part is impossible or substantially reduced. In doctrine, the dominant view is that such public-law interference in the right of property assumes the form of restriction referred to in Art. 64, par. 3 of the Constitution of the Republic of Poland. Another interpretation is also possible. Since the depth of the interference with property rights can lead to the effect that this property will become, as the Ombudsman has pointed out recently, “useless” to the owner, it would be reasonable to consider whether or not such property is de facto being expropriated. In such a case, the standard of constitutional control would be Art. 21, sec. 2.

Keywords:

environmental protection, public-law interference in the right of ownership, factual expropriation, administrative easements

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Pawłowski, S. (2019). The legal nature of restrictions on the use of real estate in connection with the protection of environmental resources – reflections on Art. 129 of Environmental Law. The Opole Studies in Administration and Law, 16(1 (3), 185–198. https://doi.org/10.25167/osap.1155

Cited by / Share

References

Code de l’énergie, https://www.legifrance.gouv.fr (6.11.2017).
Google Scholar

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/francja.html (6.11.2017).
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1121 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1073 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2134 z późn. zm.
Google Scholar

Decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 czerwca 2009 r. w sprawie Łącz przeciwko Polsce, skarga nr 22665/02, Lex nr 1826991.
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2007 r., K 20/07, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Seria A” 2007, nr 9, poz. 102.
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 2014 r., SK 7/13, Lex nr 1511351.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2017, r. I CSK 440/15, Lex nr 2305911.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 stycznia 2016 r. I ACa 30/15, Lex 1994447.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 1 września 2016 r., I ACa 241/16, Lex nr 2171190.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 listopada 2016 r., I ACa 483/16, Lex nr 2233058.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2017 r., I ACa 750/16, Lex nr 2233045.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2017 r., VI ACa 841/15, Lex nr 2317776.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2017 r. VI ACa 85/15, Lex nr 2352739.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lipca 2017 r., I ACa 595/16, Lex nr 2334386.
Google Scholar

Decyzja Rady Konstytucyjnej nr 2011-182 QPC 2011-182 QPC z dnia 14 października 2011 r., fr. Dz.U. z dnia 15 października 2011 r., s. 17465, tekst nr 77.
Google Scholar

Decyzja Rady Konstytucyjnej nr 2015-518 QPC z dnia 2 lutego 2016 r., fr. Dz.U. nr 0030 z dnia 5 lutego 2016, tekst nr 75.
Google Scholar

Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, 2004, Lex nr 74122.
Google Scholar

Boć J., Z refleksji nad dobrem wspólnym, [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009.
Google Scholar

Czuba S., Cywilnoprawna problematyka wywłaszczenia, Warszawa 1980.
Google Scholar

Dussart M.-L., Les servitudes administratives en „question” In „Jurisprudence du Conseil constitutionnel”, „Revue française de droit constitutionnel” 2012, No 90.
Google Scholar

Favoreu L., Philip L., Les grandes decisions du Conseil constitutionnel, Paris 1997.
Google Scholar

Gdesz M., Wywłaszczenie planistyczne, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 4.
Google Scholar

Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001.
Google Scholar

Grundgesetz – Kommentar, Bd. 1, Hsg. I. von Münch, München 2000.
Google Scholar

Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, 2016, Lex nr 491538
Google Scholar

Grzybowski S., System prawa cywilnego. Część ogólna, t. 1, Wrocław 1985.
Google Scholar

Ignatowicz J., Majorowicz J., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1972.
Google Scholar

Jarosz-Żukowska S., Wywłaszczenia faktyczne w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, red. A. Bator, M. Jabłoński, M. Maciejewski, K. Wójtowicz, Wrocław 2013.
Google Scholar

Kasiński T., Plany zagospodarowania przestrzennego: szczególny tryb nieodpłatnego wywłaszczania nieruchomości?, „Monitor Prawniczy” 1997, nr 3.
Google Scholar

Krupa-Dąbrowska R., Swoboda dla wilków musi państwo kosztować, „Rzeczpospolita” 2017 z 3 lipca.
Google Scholar

Nowakowski Z.K., Służebności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1968, nr 3.
Google Scholar

Pauliat H., Le caractère absolu ou relatif du droit de propriété? L’acceptation constitutionnelle de limitations justifiées et proportionnées, „La Semaine juridique Administrations et collectivités territoriales” 2011, No 48.
Google Scholar

Pchałek M., Komentarz do art. 129 P.o.ś., [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, 2014, Legalis.
Google Scholar

Radwański Z., Najem lokali w świetle przepisów Kodeksu cywilnego a prawo lokalowe, „Państwo i Prawo” 1966, nr 2.
Google Scholar

Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2010, nr 2.
Google Scholar

Rakoczy B., Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2006.
Google Scholar

Stawicka E., Czy art. 129 ustawy – Prawo ochrony środowiska stanowi wyczerpującą podstawę roszczeń właścicieli nieruchomości o wyrównanie strat wynikających z ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, tras komunikacyjnych i tym podobnych zakładów?, „Palestra” 2012, nr 11–12.
Google Scholar

Szewczyk M., Aksjologia prawa zagospodarowania przestrzeni, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. 2, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Google Scholar

Trzaskowski R., Korzystanie przez przedsiębiorstwa energetyczne z cudzych nieruchomości, „Rejent” 2003, nr 11.
Google Scholar

Ustawa – Prawo ochrony środowiska, red. M. Bar, J. Jendrośka, Wrocław 2001.
Google Scholar

Wąsiewicz A., Prawa rzeczowe ograniczone, [w:] System prawa cywilnego, t. 2, red. J. Ignatowicz, Wrocław 1977.
Google Scholar

Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i jej zwrot, Warszawa 2010.
Google Scholar

Xavier F., La constitutionnalité conditionnée des servitudes administratives, „Actualité juridique. Droit administratif” 2012, No 23.
Google Scholar

Zimmermann M., Polskie prawo wywłaszczeniowe, Lwów 1939.
Google Scholar

https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rzecznik-zlozyl-wniosek-do-trybunalu-konstytucyjnego-w-sprawie-terminu-ubiegania-sie-o-rekompensate (23.11.2017).
Google Scholar

Skarga konstytucyjna RPO z dnia 7 stycznia 2016 r., http://trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybunale/katalog/s/sk-3915/ (23.11.2017).
Google Scholar

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 24 lutego 2017 r., nr sprawy: IV.7002.55.2014.ZA, sygn. K 2/17, http://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Sprawa?&pokaz=dokumenty&sygnatura=K%202/17 (23.11.2017).
Google Scholar