Pursuing claims under unfair contract terms on the basis of undue performance provisions
Abstract
The article deals with the mutual relations between wrongful contractual provisions (unfair clauses) and undue performance. The former was introduced into the Polish civil law by an amendment made to the Polish Civil Code in connection with the 93/13/EC Directive entry into force. In turn, the institution of undue performance has long been recognised in Poland as the method of pursuing claims under the unfair clauses. Mutual relations of provisions pertaining to the above-mentioned notions still have not been thoroughly
examined. Nonetheless, the simultaneous analysis of the provisions reinforces the statement that the undue performance claim may be useful in pursuing claims for enrichment arising from performance of service based on unfair clauses. To be exact, condictio indebiti claim shall be invoked to successfully pursue the claim. On the other hand, only a few scholars and courts deem so. The reason why this type of undue performance claim is applied lies within the pain of ineffectiveness for setting forth unfair clauses. Moreover, the provisions ought to be interpreted in a way that reflects the European Union law application.
Keywords:
undue performance, wrongful contractual provisions, condictio indebiti, unfair clauses, unjustified enrichmentReferences
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Google Scholar
Dyrektywa nr 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, L 095, 21/04/1993 P. 0029–0034, Polskie wydanie specjalne: Rozdział 15, Tom 002, P. 288–293.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, Dz.U. z 2000 r., Nr 22, poz. 271.
Google Scholar
Uchwała z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZP 119/10, OSNC 2011, nr 9, poz. 95, s. 19.
Google Scholar
Wyrok SA w Krakowie z dnia 16 września 2014 r., I ACa 729/14, Legalis.
Google Scholar
Wyrok SA w Łodzi z dnia 30 kwietnia 2014 r., I ACa 1209/13, LEX nr 1496006.
Google Scholar
Wyrok SA w Łodzi z dnia 6 maja 2015 r., I ACa 315/15, LEX nr 1712687.
Google Scholar
Wyrok SA w Warszawie z dnia 5 czerwca 2018 r., VI ACa 1653/16, Legalis.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 30 lipca 1974 r., I CR 399/74, Legalis.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 4 grudnia 1987 r., III CZP 70/87, OSNCP 1988, nr 6, poz. 82.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 11 września 1997 r., III CKN 162/97, LEX nr 31702.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 9 października 1997 r., I CKN 263/97, Legalis.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2002 r., III CKN 1500/00, OSNC 2002, Nr 11, poz. 140.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 20 września 2007 r., II CSK 244/07, Legalis 162517.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 17 czerwca 2009 r., IV CSK 48/09, mop 2009, Nr 14, s. 748.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 13 października 2011 r., V CSK 483/10, IC 2012, nr 10, s. 30.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 13 września 2012 r., V CSK 409/11, LEX nr 1230163.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 25 listopada 2015 r., IV CSK 29/15, LEX nr 1962541.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 22 stycznia 2016 r., I CSK 1049/14, OSNC 2016, nr 11, poz. 134, s. 92.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2016 r., V CNP 55/15, www.sn.pl (dostęp: 10 kwietnia 2020).
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 8 września 2016 r., II CSK 750/15, Legalis 1555664.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 18 stycznia 2017 r., V CSK 198/16, niepubl.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2017 r., I CSK 270/16, Legalis.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 7 lipca 2017 r., V CSK 629/16, pub. Legalis.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 21 marca 2018 r., V CSK 215/17, LEX nr 2500431.
Google Scholar
Wyrok SO w Gdańsku z dnia 25 czerwca 2018 r., III Ca 366/18, LEX nr 2537743.
Google Scholar
Wyrok SO w Krakowie z dnia 12 grudnia 2017, I C 316/15, LEX nr 2429808.
Google Scholar
Wyrok SO w Łodzi z dnia 22 czerwca 2017, III Ca 550/17, LEX nr 238622.
Google Scholar
Wyrok SO w Łodzi z dnia 15 grudnia 2017, III Ca 989/17, LEX nr 2484832.
Google Scholar
Wyrok SO w Poznaniu z dnia 10 lipca 2018 r., XVIII C 1088/17, LEX nr 2587194.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2016, III C 976/12, LEX nr 2107794.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 28 marca 2017, V Ca 1418/16, LEX nr 2382103.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 12 stycznia 2018, V Ca 1223/17, LEX nr 2491087.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2018 r., V Ca 1615/17, LEX nr 2669154.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 15 maja 2018 r., XXVII Ca 1700/17, LEX nr 2669144.
Google Scholar
Wyrok SO w Warszawie z dnia 30 maja 2019 r., XXVII Ca 229/18, LEX nr 2716839.
Google Scholar
Wyrok SR w Gdyni z dnia 27 czerwca 2018, I C 1169/17, LEX nr 2557347.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 1 października 2015, I C 2174/15, LEX nr 2209393.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 22 października 2015 r., I C 1950/14, LEX nr 2419778.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 29 października 2015 r., I C 2371/15, LEX nr 2384829.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 26 listopada 2015 r., I C 3006/15, LEX nr 2419777
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 24 lutego 2016 r., I C 4367/15, LEX nr 2385008.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 25 lutego 2016 r., I C 4315/15, LEX nr 2385030.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 25 lipca 2016 r., I C 1526/16, LEX nr 2385021.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 29 lipca 2016 r., I C 1129/16, LEX nr 2484459.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 19 września 2016 r., I C 1522/16, LEX nr 2413363.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 2 lutego 2017 r., I C 3054/16, LEX nr 2484506.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 6 lutego 2017 r., I C 3968/16, LEX nr 2528696.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 31 marca 2017 r., I C 4873/16, LEX nr 2497504.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 25 maja 2017 r., I C 4506/16, LEX nr 2638987.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 30 maja 2017 r., I C 667/17, LEX nr 2627923.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 lutego 2018 r., I C 4902/17, LEX nr 2638447.
Google Scholar
Wyrok SR dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2018 r., VI C 1340/17, LEX nr 2501398.
Google Scholar
Wyrok SR w Wieluniu z dnia 26 czerwca 2018 r., I C 504/18, LEX nr 2610119.
Google Scholar
Wyrok SR w Wołominie z dnia 20 lipca 2012 r., I C 394/10, LEX nr 2157267.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 11 maja 2005 r., K 18/04, Dz.U. z 2005 r., Nr 86, poz. 744, s. 5757.
Google Scholar
Wyrok TSUE z dnia 4 czerwca 2009, C-243/08, Pannon GSM Zrt. przeciw Erzsébet Sustikné Győrfi, ECLI:EU:C:2009:350.
Google Scholar
Wyrok TSUE z dnia 30 kwietnia 2014 r., Árpád Kásler, Hajnalka Káslerné Rábai przeciw OTP Jelzálogbank Zrt., C-26/13, EU:C:2014:282.
Google Scholar
Wyrok TSUE z dnia 18 grudnia 2014 r., CA Consumer Finance, C-449/13, EU:C:2014:2464.
Google Scholar
Wyrok TSUE z dnia 5 marca 2020 r., OPR-Finance s.r.o. przeciw GK, C-679/18, ECLI:EU:C:2020:167.
Google Scholar
Bednarek M., Wzorce umów w prawie polskim, Warszawa 2005.
Google Scholar
Bławat M., Pasko K., O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2016, nr 3.
Google Scholar
Chomiuk M., Spór o dopuszczalność zastrzegania warunku potestatywnego na tle obowiązujących regulacji warunku w Kodeksie cywilnym, „Monitor Prawa Handlowego” 2012, nr 4.
Google Scholar
Fras M., Habdas M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), Warszawa 2018.
Google Scholar
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, Warszawa 2016.
Google Scholar
Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2018.
Google Scholar
Gudowski J., Kodeks cywilny: orzecznictwo, piśmiennictwo. T. 3, Zobowiązania, cz. 1, Warszawa 2019, art. 3851–3853.
Google Scholar
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2018.
Google Scholar
Gutowski M., Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Google Scholar
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2018.
Google Scholar
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2019.
Google Scholar
Karasek-Wojciechowicz I., Wpływ niedozwolonego charakteru klauzuli na związanie stron umową, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2018, nr 2.
Google Scholar
Klein A., Elementy zobowiązaniowego stosunku prawnego, Wrocław 2005.
Google Scholar
Kołodziej A., Charakterystyka cywilnoprawnej sankcji niedozwolonych postanowień w umowach z konsumentami, „Rejent” 2008, nr 12.
Google Scholar
Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2007
Google Scholar
Łętowska E., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000.
Google Scholar
Łętowska E., Ochrona niektórych praw konsumentów. Komentarz, Warszawa 2001.
Google Scholar
Łętowska E. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna, System Prawa Prywatnego, t. 5, Warszawa 2013.
Google Scholar
Nazaruk P., Ciszewski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
Google Scholar
Olejniczak A. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna, System Prawa Prywatnego, t. 6, Warszawa 2018.
Google Scholar
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
Google Scholar
Osajda K. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna, System Prawa Prywatnego, t. 5, Warszawa 2020.
Google Scholar
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. T. I. Komentarz. Art. 1–44910, Warszawa 2018.
Google Scholar
Serda W., Nienależne świadczenie, Warszawa 1988.
Google Scholar
Skory M., Klauzule abuzywne w polskim prawie ochrony konsumenta, Kraków 2005.
Google Scholar
Sobczyk M., Condictio ob rem jako instrument prawny służący uzyskaniu zwrotu świadczenia spełnionego na poczet umowy przyrzeczonej, „Przegląd Sądowy” 2018, nr 5.
Google Scholar
Sobczyk M., Problem wykładni „celu świadczenia” w rozumieniu art. 410 § 2 polskiego kodeksu cywilnego – argumenty historyka prawa rzymskiego, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2018, nr 2.
Google Scholar
Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Google Scholar
Wyżykowski B., Skutki uznania abuzywności postanowienia umowy w kontroli incydentalnej, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2017, nr 8.
Google Scholar
Statistics
Downloads
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author’s economic rights to published works are held by Opole University (collective works) and individual Authors (individual parts of the collective work, ones that form a separate entity).
The journal Opole Studies in Administration and Law accepts for publication only works which have not been in circulation before.
On the basis of the Regulation (2016/679) of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (referred to as General Data Protection Regulation or RODO) Opole University, based at 11a Plac Kopernika, 45-040 Opole, is the personal data controller for all the authors publishing their works in the Opole Studies in Administration and Law.
The articles published in Opole Studies in Administration and Law are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
For aricles till 2017 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Read more about the license CC BY-NC-ND 4.0:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
View Legal Code:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode
