Constitution in "times of plague" that is, about the omissions of the authorities and their legal consequences

Monika Haczkowska

Politechnika Opolska
https://orcid.org/0000-0001-6502-8117

Abstract

The outbreak of the COVID-19 epidemic in the world made it necessary to take action to prevent the further spread of the virus and minimize the negative consequences for human health and life and the economy. In Poland, the Minister of Health introduced an state of the epidemic by way of a regulation. From the very beginning, the procedure and the rank of adopted legal acts raised serious constitutional doubts. Just like omissions on the part of public authorities. First of all, the failure to introduce one of the constitutionally defined states of emergency, especially a state of natural disaster, which by its nature corresponded best to the epidemic situation in the country. That resulted in a legal state of chaos and a number of negative social and economic consequences. Therefore, it was reasonable to question who is responsible for this state of affairs.

Keywords:

the Constitution, state of the epidemic, state of natural disaster, omissions of the authorities, violation of the constitution, responsibility of public authorities

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Dz. U. 1997, poz. 483 z późn. zm.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Dz. U. 2020, poz. 1842, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dz. U. 2019, poz. 1239 i 1495 oraz z Dz. U. 2020, poz. 284 i 322.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej. Dz. U. 2017, poz. 1897, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. roku o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. Dz. U. 2020, poz. 827.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku - Kodeks wyborczy. Dz. U. 2019, poz. 684, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. Dz. U. 2002, Nr 233, poz. 1955.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny. Dz. U. 2019, poz. 1145, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 20 maja 1971 roku - Kodeks wykroczeń. Dz. U. 2019, poz. 821, tekst jednolity.
  Google Scholar


  Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Dz. U. 2019, poz. 1461, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 roku o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Dz. U. 2020, poz. 762, tekst jednolity
  Google Scholar

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-Co V-2. Dz. U. z 2020, poz. 695 z późn. zm.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 28 października 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19. Dz. U. z 2020, poz. 2112.
  Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Dz. U. 2020, poz. 433.
  Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 491 ze zm. poz. 522, 531 i 565.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z występowaniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 566.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 1356.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z występowaniem epidemii. Dz. U. 2020, poz. 2132.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 2316.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2020 r. o zakazie w ruchu lotniczym. Dz. U. 2020, poz. 436.
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2020 r. w sprawie zakazów w ruchu lotniczym. Dz. U. 2020, poz. 2069.
  Google Scholar

Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2020 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dz. U. 2020, poz. 184.
  Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r., K 50/07, OTK ZU 4A/2009, poz. 51
  Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2012 r., K 22/09, OTK ZU 7A/2012, poz. 74
  Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2011 roku, K 9/11, OTK ZU-A 2011, nr 6, poz. 61
  Google Scholar

Postanowienie Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 3 czerwca 2020 r., II W 71/20
  Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 23 września 2020 r., II SA/Go 332/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search.
  Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 23 września 2020 r., II SA/Go 331/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
  Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 lipca 2020 r., III SA/Gl 319/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
  Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 października 2020 r., III SA/Gl 540/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
  Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z dniam24 września 2003 r., I CK 143/03, orzecz. niepubl.
  Google Scholar

Bartoszewicz, Michał. 2002. Materialne przesłanki wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, XLIX, 252-267.
  Google Scholar

Bąkowski, Tomasz. 2003. Prawne formy ograniczania wolności oraz praw człowieka i obywatela w ustawie o stanie klęski żywiołowej, Państwo i Prawo, 8, 76-83.
  Google Scholar

Bosek, Leszek. 2004. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za zaniechanie ustawodawcze (Uwagi na tle wyroku SN z 23 IX 2003 r.), Przegląd Sądowy, 11-12, 5-20.
  Google Scholar

Complak, Krystian. 2014. Komentarz do art. 233 Konstytucji RP, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Monika Haczkowska, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
  Google Scholar

Działocha, Kazimierz. 2005. Komentarz do art. 228, uwaga 1, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom IV, (red.) Lech Garlicki, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  Google Scholar

Działocha, Kazimierz. 2005. Komentarz do art. 233, uwaga 5, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom IV, (red.) Lech Garlicki, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  Google Scholar

Florczak – Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 232 Konstytucji RP, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Piotr Tuleja, Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Florczak – Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 233 Konstytucji RP. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Piotr Tuleja, Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Haczkowska, Monika. 2020. Zmiana Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „w czasach zarazy”, Acta Universitatis Wratislaviensis No 3996, Przegląd Prawa i Administracji, tom CXXIII (123), (red.) Mariusz Jabłoński, Renata Babińska – Górecka. 147-165. DOI: 10.19195/0137-1134.123.10
  Google Scholar

Haczkowska, Monika. 2014. Prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej, W: Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i prawa jednostki w polskim porządku prawnym, (red.) Mariusz Jabłoński, 805-827. Wrocław: Seria e-Monografie Nr 45, Prace Naukowe WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego.
  Google Scholar

Haczkowska, Monika. 2007. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa według Konstytucji RP, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  Google Scholar

Sakowicz, Andrzej. Steinborn, Sławomir. 2016. Komentarz do art. 198 Konstytucji RP. W: Konstytucja RP. Tom II. Komentarz - art.87 - 243, (red.) Marek Sajfan. Leszek Bosek, Warszawa: C.H. Beck.
  Google Scholar

Zaleśny, Jacek. 2006. Konstytucyjne koncepcje odpowiedzialności, W: Konstytucja RP z 1997 r. na tle zasad współczesnego państwa prawnego. Zagadnienia wybrane, (red. Maria Kruk. Warszawa.
  Google Scholar

Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 maja 2020 r. Dostęp: 28.11.2020. https://pkw.gov.pl/aktualnosci/wyjasnienia-stanowiska-komunikaty/komunikat-panstwowej-komisji-wyborczej-z-dnia-7-maja-2020-roku
  Google Scholar

Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 maja 2020 r., nr 129/2020 w sprawie stwierdzenia braku możliwości głosowania na kandydatów w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dostęp: 28.11.2020. https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1589173994_uchwala-nr-129.pdf
  Google Scholar

Opinia nr 190/2002 z dnia 5 lipca 2002 r. Komisji Rady Europy na Rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka) oraz Wytyczne i raport wyjaśniający przyjęty przez Komisję Wenecką na 51 sesji Rady Europy, w Strasburgu w dniu 5 lipca 2003 roku, Opinia nr 190/2002, CDL-AD z 2002 r., 23 rev. Dostęp: 17.11.2020 https://bisnetus.files.wordpress.com/2016/03/kodeks_dobrej_praktyki_w_sprawach_wyborczych.pdf
  Google Scholar


Published
2021-06-07

Cited by

Haczkowska, M. (2021). Constitution in "times of plague" that is, about the omissions of the authorities and their legal consequences. The Opole Studies in Administration and Law, 19(1), 41–63. https://doi.org/10.25167/osap.3529

Authors

Monika Haczkowska 
https://orcid.org/0000-0001-6502-8117

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.


License

Copyright (c) 2021 The Opole Studies in Administration and Law

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Author’s economic rights to published works are held by Opole University (collective works) and individual Authors (individual parts of the collective work, ones that form a separate entity).

The journal Opole Studies in Administration and Law accepts for publication only works which have not been in circulation before.

On the basis of the Regulation (2016/679) of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (referred to as General Data Protection Regulation or RODO) Opole University, based at 11a Plac Kopernika, 45-040 Opole, is the personal data controller for all the authors publishing their works in the Opole Studies in Administration and Law.

The articles published in Opole Studies in Administration and Law are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).

 

For aricles till 2017 your use is permitted by an applicable exception or limitation  –  see: 
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Read more about the license CC BY-NC-ND 4.0:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

View Legal Code:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode