Konstytucja w „czasach zarazy” czyli o zaniechaniach organów władzy i ich konsekwencjach (skutkach) prawnych
Monika Haczkowska
Wydział Ekonomii i Zarządzania, Politechnika Opolskahttps://orcid.org/0000-0001-6502-8117
Abstrakt
Wybuch epidemii COVID-19 na świecie spowodował konieczność podjęcia działań, mających na celu zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa oraz zminimalizowanie negatywnych konsekwencji dla zdrowia i życia ludzi oraz gospodarki. W Polsce wprowadzony został stan epidemii w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia. Od samego początku sposób procedowania oraz ranga przyjmowanych aktów prawnych budziła poważne wątpliwości konstytucyjne. Podobnie jak i zaniechania, jakie nastąpiły ze strony organów władzy. Przede wszystkim niewprowadzenie jednego z konstytucyjnie określonych stanów nadzwyczajnych, a zwłaszcza stanu klęski żywiołowej, który swoim charakterem najbardziej odpowiadał zaistniałej sytuacji epidemicznej w kraju. Spowodowało to stan chaosu prawnego i szereg negatywnych konsekwencji społecznych oraz gospodarczych. stąd zasadne było pytanie, kto ponosi odpowiedzialność za ten stan rzeczy.
Słowa kluczowe:
Konstytucja, stan epidemii, stan klęski żywiołowej, zaniechania organów władzy, naruszenie konstytucji, odpowiedzialność organów władzy publicznejBibliografia
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Dz. U. 1997, poz. 483 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Dz. U. 2020, poz. 1842, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dz. U. 2019, poz. 1239 i 1495 oraz z Dz. U. 2020, poz. 284 i 322.
Google Scholar
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej. Dz. U. 2017, poz. 1897, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. roku o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. Dz. U. 2020, poz. 827.
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku - Kodeks wyborczy. Dz. U. 2019, poz. 684, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. Dz. U. 2002, Nr 233, poz. 1955.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny. Dz. U. 2019, poz. 1145, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 20 maja 1971 roku - Kodeks wykroczeń. Dz. U. 2019, poz. 821, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Dz. U. 2019, poz. 1461, tekst jednolity.
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 roku o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Dz. U. 2020, poz. 762, tekst jednolity
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-Co V-2. Dz. U. z 2020, poz. 695 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 października 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19. Dz. U. z 2020, poz. 2112.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Dz. U. 2020, poz. 433.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 491 ze zm. poz. 522, 531 i 565.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z występowaniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 566.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 1356.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z występowaniem epidemii. Dz. U. 2020, poz. 2132.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dz. U. 2020, poz. 2316.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2020 r. o zakazie w ruchu lotniczym. Dz. U. 2020, poz. 436.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2020 r. w sprawie zakazów w ruchu lotniczym. Dz. U. 2020, poz. 2069.
Google Scholar
Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2020 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dz. U. 2020, poz. 184.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r., K 50/07, OTK ZU 4A/2009, poz. 51
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2012 r., K 22/09, OTK ZU 7A/2012, poz. 74
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2011 roku, K 9/11, OTK ZU-A 2011, nr 6, poz. 61
Google Scholar
Postanowienie Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 3 czerwca 2020 r., II W 71/20
Google Scholar
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 23 września 2020 r., II SA/Go 332/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search.
Google Scholar
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 23 września 2020 r., II SA/Go 331/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
Google Scholar
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 lipca 2020 r., III SA/Gl 319/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
Google Scholar
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 października 2020 r., III SA/Gl 540/20. Dostęp 20.11.2020, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/search
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dniam24 września 2003 r., I CK 143/03, orzecz. niepubl.
Google Scholar
Bartoszewicz, Michał. 2002. Materialne przesłanki wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, XLIX, 252-267.
Google Scholar
Bąkowski, Tomasz. 2003. Prawne formy ograniczania wolności oraz praw człowieka i obywatela w ustawie o stanie klęski żywiołowej, Państwo i Prawo, 8, 76-83.
Google Scholar
Bosek, Leszek. 2004. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za zaniechanie ustawodawcze (Uwagi na tle wyroku SN z 23 IX 2003 r.), Przegląd Sądowy, 11-12, 5-20.
Google Scholar
Complak, Krystian. 2014. Komentarz do art. 233 Konstytucji RP, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Monika Haczkowska, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
Google Scholar
Działocha, Kazimierz. 2005. Komentarz do art. 228, uwaga 1, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom IV, (red.) Lech Garlicki, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Działocha, Kazimierz. 2005. Komentarz do art. 233, uwaga 5, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom IV, (red.) Lech Garlicki, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Florczak – Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 232 Konstytucji RP, W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Piotr Tuleja, Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Florczak – Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 233 Konstytucji RP. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) Piotr Tuleja, Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Haczkowska, Monika. 2020. Zmiana Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „w czasach zarazy”, Acta Universitatis Wratislaviensis No 3996, Przegląd Prawa i Administracji, tom CXXIII (123), (red.) Mariusz Jabłoński, Renata Babińska – Górecka. 147-165. DOI: 10.19195/0137-1134.123.10
Google Scholar
Haczkowska, Monika. 2014. Prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej, W: Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i prawa jednostki w polskim porządku prawnym, (red.) Mariusz Jabłoński, 805-827. Wrocław: Seria e-Monografie Nr 45, Prace Naukowe WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Haczkowska, Monika. 2007. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa według Konstytucji RP, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Sakowicz, Andrzej. Steinborn, Sławomir. 2016. Komentarz do art. 198 Konstytucji RP. W: Konstytucja RP. Tom II. Komentarz - art.87 - 243, (red.) Marek Sajfan. Leszek Bosek, Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Zaleśny, Jacek. 2006. Konstytucyjne koncepcje odpowiedzialności, W: Konstytucja RP z 1997 r. na tle zasad współczesnego państwa prawnego. Zagadnienia wybrane, (red. Maria Kruk. Warszawa.
Google Scholar
Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 maja 2020 r. Dostęp: 28.11.2020. https://pkw.gov.pl/aktualnosci/wyjasnienia-stanowiska-komunikaty/komunikat-panstwowej-komisji-wyborczej-z-dnia-7-maja-2020-roku
Google Scholar
Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 maja 2020 r., nr 129/2020 w sprawie stwierdzenia braku możliwości głosowania na kandydatów w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dostęp: 28.11.2020. https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1589173994_uchwala-nr-129.pdf
Google Scholar
Opinia nr 190/2002 z dnia 5 lipca 2002 r. Komisji Rady Europy na Rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka) oraz Wytyczne i raport wyjaśniający przyjęty przez Komisję Wenecką na 51 sesji Rady Europy, w Strasburgu w dniu 5 lipca 2003 roku, Opinia nr 190/2002, CDL-AD z 2002 r., 23 rev. Dostęp: 17.11.2020 https://bisnetus.files.wordpress.com/2016/03/kodeks_dobrej_praktyki_w_sprawach_wyborczych.pdf
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
Inne teksty tego samego autora
- Monika Haczkowska, Mediacja w postępowaniu z udziałem jednostek sektora finansów publicznych (w świetle art. 54a ustawy o finansach publicznych) , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 17 Nr 4 (2019)
