Economic freedom and its limitations against the background of different economic models
Monika Mielnik
Uniwersytet OpolskiAbstract
A principle enshrined in the Constitution of the Republic of Poland is the guarantee of economic freedom, which is also the basis of the market economy, on which restrictions may be imposed only by law or for reasons of important public interest. In view of the importance of this principle in the Polish legal order, it is still a topical scientific and research issue. For this reason, the author attempts to present the most important issues related to the essence of economic freedom in juxtaposition with the three main economic models occurring today and the limitations that the principle of economic freedom has to face.
Keywords:
Constitution of the Republic of Poland, the freedom of business activity, entrepreneur, limitation of the freedom of business activityReferences
Baszczak, Łukasz, Paweł Leszczyński, Agnieszka Wincewicz i Radosław Zyzik. 2022. Powrót interwencjonizmu? Państwo i gospodarka w warunkach zagrożenia i kryzysów. Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny.
Google Scholar
Begg, David, Stanley Fischer i Rudiger Dornbusch. 2014. Mikroekonomia, Warszawa: PWE.
Google Scholar
Biernat, Stanisław i Andrzej Wasilewski. 2000. Wolność gospodarcza w Europie, Kraków: Kantor Wydawnictwo Zakamycze.
Google Scholar
Biskup, Rafał. 2011. Wolność gospodarcza w wymiarze podmiotowym. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar
Boć, Jan. 2007. Prawo administracyjne. Warszawa: Kolonia Limited.
Google Scholar
Czech, Ewa Katarzyna. 2006. Koncesje i zezwolenia jako składniki przedsiębiorstwa. Przegląd Prawa Handlowego 5, Wolters Kluwer. LEX. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Dahrendorf, Ralf. 2008. Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym. Warszawa: Wydawnictwo Nomos.
Google Scholar
Etel, Maciej. 2007. Regulowana działalność gospodarcza a zasada wolności gospodarczej. Państwo i Prawo 2: 41-52. LEX. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Foster, John Bellamy and Fred Magdoff. 2009. The Great Financial Crisis: Causes and Consequences. New York: Monthly Review Press.
Google Scholar
Garlicki, Leszek. 2003. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Garlicki, Leszek i Marek Zubik. Komentarz do art. 20 i 22. 2016. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 1, wyd. II. Derlatka Marek, Kazimierz Działocha, Paweł Sarnecki, Wojciech Sokolewicz, Janusz Trzciński, Marcin Wiącek, Leszek Garlicki
Google Scholar
i Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Gola, Jan. 2018. Komentarz do art. 37. W: Komentarz do ustawy – Prawo przedsiębiorców W: Konstytucja biznesu. Komentarz. Bielecki Leszek, Krzysztof Horubski, Katarzyna Kokocińska, Eliza Komierzyńska-Orlińska, Agnieszka Żywicka i Jan Gola. Warszawa.
Google Scholar
WKP, LEX. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Hayek, Friedrich August von. 2004. Zgubna pycha rozumu. O błędach socjalizmu. Kraków: Wydawnictwo Arcana.
Google Scholar
Horubski, Krzysztof i Grzegorz Klich. 2010. Konflikty na tle udzielania ograniczonej liczby koncesji. W: Płaszczyzny konfliktów w administracji publicznej. (red.) Magdalena Tabernacka i Renata Raszewska-Skałecka. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Janik, Robert. 2012. Rola interwencjonizmu państwowego w powstaniu welfare state w XX wieku. Studia Politicae Universitatis Silesiensis 9.
Google Scholar
Jaroszyński, Krzysztof. 2019. Funkcje administracji publicznej w sferze gospodarczej. Warszawa: LexisNexis Polska.
Google Scholar
Katner, Wojciech J. (red.). 2020. Prawo gospodarcze i handlowe. Wydanie 3. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Keynes, John Maynard. 1985. Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kiczka, Karol. 2013. Formy prawne działania administracji gospodarczej. W: System Prawa Administracyjnego. Tom 8B. Publiczne prawo gospodarcze. (red.) Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski Zygmunt i Andrzej Wróbel. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. Wydanie elektroniczne. Legalis. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Kidyba, Andrzej. 2015. Prawo handlowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar
Kieres, Leon. 2014. Społeczna gospodarka rynkowa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Google Scholar
Klecha, Klaudia. 2009. Wolność działalności gospodarczej w Konstytucji RP. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar
Kocowski, Tadeusz i Jan Gola (red.). 2014. Przedsiębiorca w społecznej gospodarce rynkowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu,
Google Scholar
Kokocińska, Katarzyna. 2009. Reglamentacja gospodarcza a wspieranie rozwoju. Nowe tendencje aktywności państwa w gospodarce. W: Konstytucyjna zasada wolności gospodarczej, (red.) Wojciech Szwajdler i Henryk Nowicki. Toruń: Wydawnictwo TNOiK.
Google Scholar
Komierzyńska-Orlińska, Eliza. Komentarz do art. 2. 2019. Komentarz do ustawy – Prawo przedsiębiorców. W: Leszek Bielecki, Krzysztof Horubski, Katarzyna Kokocińska, Eliza
Google Scholar
Komierzyńska-Orlińska, Agnieszka Żywicka i Jan Gola. Konstytucja biznesu. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Kosikowski, Cezary. 2005. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Kosikowski, Cezary. 1995. Wolność gospodarcza w prawie polskim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar
Kosikowski, Cezary. 1998. Zasada wolności działalności gospodarczej. W: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, (red.) Wojciech Sokolewicz. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Kruszewski, Artur Krzysztof. Komentarz do art. 22. 2019. W: Prawo przedsiębiorców. Komentarz, (red.) Aldona Pietrzak. Warszawa: Wolters Kluwer, Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Magdziarczyk, Małgorzata. 2013. Wolność działalności gospodarczej w konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. Opole: Oficyna Wydawnicza Politechnika Opolska.
Google Scholar
Mak, Mariusz i Anna Wildowicz-Gięgiel. 2018. Rozważania o wolności i granicach omnipotencji państwa w zakresie opodatkowania w ujęciu ekonomii klasycznej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 509. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu
Google Scholar
Ekonomicznego we Wrocławiu http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element. desklight-5a06a9f2-2bd1-452c-a904-61ea44c90deb. Dostęp: 13.05.2023.
Google Scholar
Mączyńska, Elżbieta i Piotr Pysz, Społeczna gospodarka rynkowa. Idee i możliwości praktycznego wykorzystania w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Nowak, Marek. 2003. Instytucjonalizm w socjologii i ekonomii. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny. Rok LXVI (1).
Google Scholar
Pazdej, Mateusz. 2015. Współczesna recepcja walki klas, czyli w jakim stopniu marksizm wpłynął na koncepcje XX-wieczne i czy pozostał aktualny do dzisiaj. Świat Idei i Polityki. Tom 14. Bydgoszcz: Wydawnictwo Adam Marszałek, Instytut Nauk Politycznych UKW.
Google Scholar
Powałowski, Andrzej. 2005. Regulowana działalność gospodarcza, Studia Prawnicze: 3(165) (kwiecień): 125–36.
Google Scholar
Przeszło, Ewa. Komentarz do art. 66. 2007. W: Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, red. Andrzej Powałowski. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC Grupa Wolters Kluwer.
Google Scholar
Rekowski, Marek. 2009. Mikroekonomia. Poznań: Wydawca Contact.
Google Scholar
Sieradzka, Małgorzata, Marian Zdyb. 2013. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023..
Google Scholar
Skousen, Mark. 2012. Narodziny współczesnej ekonomii. Żywoty wielkich myślicieli. Warszawa: Wydawnictwo Fijorr Publishing.
Google Scholar
Solek, Adrian. 2010. Ekonomia behawioralna a ekonomia neoklasyczna. Zeszyty Naukowe 8.
Google Scholar
Sowiński, Roman. 2006. Administracyjna reglamentacja działalności gospodarczej. Wrocław: Kolonia Limited.
Google Scholar
Stachowiak, Zenon i Bartosz Stachowiak. 2015. Ekonomia gospodarki rynkowej ujęcie instytucjonalne. Tom 1. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
Google Scholar
Strzyczkowski, Kazimierz. 2011. Prawo gospodarcze publiczne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Sypniewski, Dominik (red.). 2016. Ograniczenia wolności podejmowania działalności gospodarczej. Ryki: Fundacja Obywatelskiego Rozwoju-Ryki.
Google Scholar
Szadkowski, Krystian. 2015. Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Szydło, Marek. 2004. Koncepcja koncesji w ujęciu klasycznym i jej recepcja w prawie polskim. Państwo i Prawo 2004 1.
Google Scholar
Tracz, Piotr. 2019. Komentarz do art. 43. W: Prawo przedsiębiorców. Komentarz. (red.) Aldona Pietrzak. Warszaw: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Walaszek-Pyzioł, Anna. 1994. Swoboda działalności gospodarczej. Studium prawne. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar
Walentynowicz, Halina. 2012. Marks, Horkheimer, Bauman, Harman: globalizacja a problem emancypacji społecznej. Nowa Krytyka 29: 49–68.
Google Scholar
Waligórski, Michał. 1998. Administracyjna reglamentacja działalności gospodarczej. Problemy prawnej reglamentacji. Studia Prawnicze 2 (132): 15–38.
Google Scholar
Włudyka, Tadeusz i Marcin Smaga. 2012. Instytucje gospodarki rynkowej. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.06.2023.
Google Scholar
Woods, Thomas E. Jr. 2007. Niepoprawna politycznie historia Stanów Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwo Fijorr Publishing.
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz. U. UE. C. z 2007 r. Nr 303, str. 1 z późn. zm.).
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2000 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. 2022.0.1110)
Google Scholar
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1995).
Google Scholar
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 893 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 106, poz. 622 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1072 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.).
Google Scholar
Uzasadnienie projektu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Sejm RP IV kadencji, druk nr 2118.
Google Scholar
Sąd Najwyższy
Google Scholar
Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 10 stycznia 1990 r., III CZP 97/89, OSNCP 1990, nr 6, poz. 74.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 8 maja 1998 r., III RN 34/98, OSNP 1999, nr 5, poz. 157.
Google Scholar
Trybunał Konstytucyjny
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn. akt SK 35/08, Z.U. 2010/1A/2.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 4 listopada 2015 r., K 1/14, OTK-A 2015, nr 10, poz. 163.
Google Scholar
Najwyższy Sąd Administracyjny
Google Scholar
Wyrok NSA z 25.08.2017 r., II OSK 2986/15, LEX nr 2395965.
Google Scholar
Wyrok NSA z 25.08.2017 r., II OSK 2986/15, LEX nr 2395965.
Google Scholar
Sąd Apelacyjny
Google Scholar
Wyrok SA w Poznaniu z 01.12.2016 r., sygn. akt III AUa 2834/15, LEX nr 2661611.
Google Scholar
Wojewódzkie Sądy Administracyjne
Google Scholar
Wyrok WSA w Warszawie z 30.12.2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 1912/08, LEX nr 530041.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gdańsku z 03.07.2019 r., sygn. akt II SA/Gd 870/18, LEX nr 2698560.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gliwicach z 16.08.2016 r., sygn. akt III SA/Gl 628/16, LEX nr 2120744.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gliwicach z 8.03.2017 r., II SA/Gl 1189/16, LEX nr 2267584.
Google Scholar
Krajowa Izba Odwoławcza
Google Scholar
Wyrok KIO z 7.06.2013 r., KIO 1231/13, LEX nr 1350522.
Google Scholar
Wyrok KIO z 4.06.2013 r., KIO 1126/13, LEX nr 1350279.
Google Scholar
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Google Scholar
Postanowienie SKO we Wrocławiu z 21.08.2019 r., SKO 4221/43/19, LEX nr 2748898.
Google Scholar
Rządowy projekt ustawy – Prawo przedsiębiorców, VIII kadencja, druk sejm. nr 2051, http://
Google Scholar
orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/9E761CF9B6B03CBCC12581E10059DD88/%24File/
Google Scholar
pdf, (dostęp: 12.02.2023) r.
Google Scholar
Authors
Monika MielnikStatistics
Downloads
License
Copyright (c) 2023 The Opole Studies in Administration and Law
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author’s economic rights to published works are held by Opole University (collective works) and individual Authors (individual parts of the collective work, ones that form a separate entity).
The journal Opole Studies in Administration and Law accepts for publication only works which have not been in circulation before.
On the basis of the Regulation (2016/679) of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (referred to as General Data Protection Regulation or RODO) Opole University, based at 11a Plac Kopernika, 45-040 Opole, is the personal data controller for all the authors publishing their works in the Opole Studies in Administration and Law.
The articles published in Opole Studies in Administration and Law are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
For aricles till 2017 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Read more about the license CC BY-NC-ND 4.0:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
View Legal Code:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode