The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
Beata Stępień-Załucka
Uniwersytet RzeszowskiJoanna Uliasz
Abstract
The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of the highest legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, and these assumptions are constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine (Masternak-Kubiak 2003:142 and n.)
Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are "statements of the legislator of fundamental importance for the functioning of the constitutional system of the state" (Prokop 2014: 73), for others they are instruments of law from which certain norms are derived and thus influence the shaping of the principles of the political system or the administration of justice regardless of whether they are of a primary or secondary nature (Jarosz and Zawadzki 1980: 104-105). B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance both for the state (Banaszak and Artur Preisner 1993). And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the constitution or in a part of it has consequences on its further provisions (Banaszak 1999: 18). W. J. Wołpiuk, in turn, writes that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes (Wołpiuk. and Kuciński 2012: 94). A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state (Kallas 2007:121).
These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of government). Already worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive (Masternak-Kubiak 2003: 142 and n.). and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. This article will therefore examine this spectrum. This is because it will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of the sovereignty of the nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of political party financing on the basic premises of electoral law in terms of its subject and subject matter. While the key thesis to be proven is that the consequence of the above-mentioned constitutional principles is, inter alia, the tenure of the supreme organs of the state (including the Sejm and the Senate as representative bodies), renewable of their tenure, the universality of elections, the equality of elections and the secrecy of voting. The basic research methods used in the study will be dogmatic-legal and theoretical-legal method.
Keywords:
zasady konstytucyjne, demokratyczne państwo prawne, suwerenność narodu, zasada przedstawicielstwa, pluralizm polityczny, wybory, prawo wyborczeReferences
Act of 17 March 1921 – The Constitution of the Republic of Poland, Journal of Laws of 1921, No. 44, item 267.
Google Scholar
The Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, Journal of Laws of 1997, No. 78, item 483, as amended.
Google Scholar
Act of 27 June 1997 on political parties, Journal of Laws 2022.372, i.e. Act of 20 July 2000 on the promulgation of normative acts and certain other legal acts, Journal of Laws 2000 No. 62 item 178
Google Scholar
Act of 5 January 2011. Election Code, Journal of Laws 2011 No. 21 item 112 as amended.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 11 September 1995, P 1/95, OTK ZU in 1995, item 3.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 9 June 1998, K 28/97.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 8 March 2000, Pp 1/99.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 19 December 2002, K 33/02.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 16 September 2003, K 55/02.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 25 March 2003, U 10/01, OTK ZU nr 3/A/2003, item 23.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 31 May 2004, 15/04. Judgment of the Tribunal Court of 3 November 2006 K 31/06.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 12 January 2005, K 24/04.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 28 October 2009, Kp 3/09, OTK-A 2009/9/138.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 20 July 2011, K 9/11.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 11 June 2012, K 8/10.
Google Scholar
Judgment of the Tribunal Court of 2 December 2014, P 29/13, OTK-A 2014/11/116
Google Scholar
Bałaban Andrzej. 2018. Granice interpretacji zasady demokratycznego państwa prawnego.
DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.6
Google Scholar
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny (1): 53–60.
Google Scholar
Banaszak Bogusław. 1999. Prawo konstytucyjne, Warszawa: Wydawnictwo. C.H. Beck.
Google Scholar
Banaszak Bogusław, Justyna Michalska, Beata Stępień-Załucka. 2023. Komentarz do art. 10
Google Scholar
i 82 Konstytucji RP. In: Prawo wyborcze. Komentarz: art. 10 i 82 Dokument Legalis.Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Banaszak Bogusław and Artur Preisner. 1993. Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Access: 30.07.2023. https://fr.scribd.com/doc/252915524/PRAWO-KONSTYTUCYJNE Bogus%C5%82aw-Banaszak-Artur-
Google Scholar
-Preisner.
Google Scholar
Buczkowski Jerzy. 1998. Podstawowe zasady prawa wyborczego RP. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar
Bukowska Grażyna, Adam Gendźwiłł, Jacek Haman, Adam Sawicki and Jarosław Zbieranek. 2017. Finanse polskich partii. Warszawa: TYRSA Sp. z o.o.
Google Scholar
Ciżyńska Angelika and Radosław Pałosz. 2017. Czy rzeczywiście wszyscy jesteśmy suwerenem? Realizacja mechanizmów demokracji bezpośredniej w polskiej rzeczywistości prawnej i społecznej. Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ (8): 5–24.
Google Scholar
Chmaj Marek. 2008. Wolność zrzeszania się w Polsce. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Chmaj Marek. 2023. Prawo wyborcze w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwers.
Google Scholar
Działocha Kazimierz. 2007. Nota do art. 4. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. V, (ed.) Lech Garlicki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Garlicki Lech. 2019. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Granat Mirosław. 2010. Pojęcie „Zasad naczelnych”. In: Polskie prawo konstytucyjne, (ed.) Wiesław Skrzydło. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
Google Scholar
Granat Mirosław. 2018. Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Jarosz Zdzisław and Sylwester Zawadzki. 1980. Prawo konstytucyjne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Kallas Marian. 2007. Konstytucyjna zasada decentralizacji władzy publicznej. In: Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, (ed.) Ewa Gdulewicz and Halina Zięba-Załucka.
Google Scholar
Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar
Karakulski Jacek. 2020. Klauzula demokratycznego państwa prawnego jako fundament limitacji ograniczania konstytucyjnych praw i wolności jednostki. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 1 (53): 267–281.
DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2020.01.15
Google Scholar
Komarnicki Wacław. 2008. Polskie prawo polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Kisielewicz Andrzej and Jarosław Zbieranek. 2018. Komentarz do art. 12 Kodeksu wyborczego. In: Kodeks wyborczy. Komentarz. Dokument Legalis: 1–988.
Google Scholar
Krasnowolski Andrzej. Referendum jako instytucja demokracji bezpośredniej w państwach europejskich. In: Referendum jako instytucja demokracji bezpośredniej w państwacheuropejskich: 6–15. Access: 30.07.2023. https://urbis.europarl.europa.eu/urbis/sites/default/
Google Scholar
files/generated/document/en/pol_dmocratieot-643_do_internetu.pdf.
Google Scholar
Korzeniowski Janusz. 2014. Fundamenty demokracji 25 lat Rzeczypospolitej Polskiej. Refleksje (3): 24–29.
Google Scholar
Kowalczyk Andrzej. Prawne podstawy funkcjonowania partii politycznych we współczesnej
Google Scholar
Polsce: 257–289. Access: 30.07.2023. https://czaz.akademiazamojska.edu.pl/index.php/ fs/article/download/257/289
Google Scholar
Kulig Andrzej. 2011. Zasada powszechności wyborów. In: Prawo konstytucyjne RP, (ed.)
Google Scholar
Paweł Sarnecki. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Łabędź Krzysztof. 2016. Solidarnościowe projekty demokratyzacji systemu rządzenia a poglądy i postawy społeczeństwa w latach 1980–1981. Sowieniec (48): 73–87.
DOI: https://doi.org/10.12797/Sowiniec.27.2016.48.03
Google Scholar
Ławniczak Artur and Artur Preisner. Wolność zrzeszania się w partie polityczne: 323–343. Access: 30.07.2023. https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/52931/PDF/20_A_Lawniczak_A_Preisner.pdf
Google Scholar
Ławniczak Artur. 2011. Monarchiczne i republikańskie głowy państwa w Europie. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia.
Google Scholar
Masternak-Kubiak Małgorzata. 2003. Przestrzeganie prawa międzynarodowego w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zakamycze: Wydawnictwo Zakamycze.
Google Scholar
Michalak Bartłomiej and Andrzej Sokala. 2010. Leksykon prawa wyborczego i systemów Wyborczych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Murphy Colleen. 2005. Lon Fuller and the Moral Value of the Rule of Law. Law and Philosophy (24): 239–262.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10982-004-7990-3
Google Scholar
Prokop Krzysztof. 2014. Podstawowe zasady ustroju: 73–88. Access: 30.07.2023. https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/12899/1/K_Prokop_Podstawowe_zasa-dy_ustrojowe.pdf.
Google Scholar
Przybysz Marcin. 2011. Zasada republikańskiej formy rządów i zasada dobra wspólnego w Ustawie Zasadniczej RFN i niemieckiej nauce prawa konstytucyjnego – wybrane zagadnienia. Przegląd Prawa Konstytucyjnego (4): 67–80.
DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2011.04.03
Google Scholar
Przywora Bogusław. 2018. Zasada vacatio legis i konsekwencje prawne jej naruszenia – uwagi na kanwie wybranego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. In: Państwo i jego instytucje. Konstytucja-sądownictwo-Samorząd terytorialny, (ed.) Ryszard Balicki
Google Scholar
and Mariusz Jabłoński. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Radecki Michał. 2021. Finansowanie partii politycznych w Polsce. Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku Nauki Ekonomiczne (33): 123–134.
Google Scholar
Rakowska-Trela Anna. 2017. Zasada suwerenności narodu a zasada państwa prawa. Między harmonią a konfliktem: 101–110. Access: 30.07.2023. https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/22964/%5B101%5D-110_Rakowska-Trela_Zasada%20suweren-
Google Scholar
no%C5%9Bci%20narodu.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Google Scholar
Rousseau Jean Jakub, transl. by Maciej Starzewski. 2022. Umowa społeczna. Warszawa. Access: 30.07.2023. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/rousseau-umowa-spoleczna.html#s10.
Google Scholar
Stefaniuk Małgorzata. 2016. Zasada odpowiedniego vacatio legis jako element zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Studia Iuridica Lublinensia (1): 59–75.
DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.59
Google Scholar
Stępień-Załucka Beata, 2022. Vocatio legis w dobie pandemii. In: System ochrony praw człowieka w Polsce w czasie wyzwań pandemicznych, t. 3, (ed.) Jerzy Jaskiernia and Kamil Spryszak. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar
Tamanaha Brian Z. 2012. The History and Elements of the Rule of Law. Singapore Journal of Legal Studies (232): 233–234.
DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2012845
Google Scholar
Robert Grochowski. 2008. Demokracja a państwo prawa: 139–149. Access: 30.07.2023. https:// pressto.amu.edu.pl/index.php/ssp/article/download/9253/8975
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2008.1.06
Google Scholar
Tuleja Piotr. 2016. Komentarz do art. 2 Konstytucji RP z 1997 r. In: Konstytucja RP. Komentarz do art. 1–86, t. 1, (ed). Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Wołpiuk Waldemar. J. and Jerzy Kuciński. 2012. Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Warszawa: Lex.
Google Scholar
Wróbel Piotr. 2009. Demokracja jako ustrój władzy państwa w encyklikach Jana Pawła II. Wrocław: 1–367. Access: 30.07.2023. https://www.dbc.wroc.pl/Content/3470/PDF/PiotrWrobel.pdf.
Google Scholar
Wróblewska Iwona. 2010. Zasada państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Toruń: Dom Organizatora.
Google Scholar
Authors
Beata Stępień-ZałuckaAuthors
Joanna UliaszStatistics
Downloads
License
Copyright (c) 2024 The Opole Studies in Administration and Law
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author’s economic rights to published works are held by Opole University (collective works) and individual Authors (individual parts of the collective work, ones that form a separate entity).
The journal Opole Studies in Administration and Law accepts for publication only works which have not been in circulation before.
On the basis of the Regulation (2016/679) of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (referred to as General Data Protection Regulation or RODO) Opole University, based at 11a Plac Kopernika, 45-040 Opole, is the personal data controller for all the authors publishing their works in the Opole Studies in Administration and Law.
The articles published in Opole Studies in Administration and Law are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
For aricles till 2017 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Read more about the license CC BY-NC-ND 4.0:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
View Legal Code:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode
